THƠ VỊNH SỬ

[buixuanphuong09]

LỜI ĐẦU TÂM SỰ


Tôi rất mê Đường luật, trước đây “điếc không sợ súng”, giao lưu rất sôi nổi. Từ khi d/đ có Nắng Xuân, VMT, Ng. X … tham gia BĐH chuyên trang đã thu hút được nhiều Đường thủ, phong trào ĐL của d/đ ngày càng đi vào chất lượng, tôi thấy mình lạc hậu nên đã quyết tâm theo một lớp học. Sau hơn chín tháng chịu cực ép mình trong khuôn khổ, tôi đã nắm được những kiến thức cơ bản của ĐL. Nhưng kiến thức đã hạn hẹp lại nặng tâm lý sợ sai, tôi làm một bài thơ rất khó nên không đủ sức giao lưu sôi nổi như trước. Nay tôi lập riêng topic này, tìm hiểu các danh nhân, các sự kiện của đất nước … muốn thả hồn vào đây. Tiêu đề là “Thơ vịnh sử”, tức là bài thơ lấy đề tài là những nhân vật hoặc sự kiện trong lịch sử.
Nếu BĐH thấy nó cũng có ích cho d/đ, được mọi người ủng hộ tham gia cho đôi bài thì tôi rất cám ơn. Chủ đề : Vịnh sử. Thể thơ : Đường luật.


BXP 08.06.2016

[buixuanphuong09]

1- MAI HẮC ĐẾ (梅黑帝)

Hoan châu khởi nghiã tụ muôn lòng
Rú Đụn khai màn trút bão dông
Sở Khách âu sầu thôi cống vải
Thúc Loan phấn khởi tiếp khua cồng
Gậy trừ bạo ngược vang trời Bắc
Chí diệt tham tàn sáng biển Đông
Giữ nghiệp mười năm hồng sử sách
Nêu gương bất khuất cháu con Rồng

BXP 07.6.2016

+ Khởi nghĩa Hoan Châu do Mai Thúc Loan lãnh đạo nổ tại Rú Đụn năm Quý Sửu (713).
+ Tháng 4 năm 713, lên ngôi vua, sử gọi ông là Mai Hắc Đế (ông mang mệnh thủy - nước - màu đen. Vì vậy, ông lấy hiệu là Hắc Đế để hợp với mệnh của mình, không phải là do màu da đen (theo Việt điện u linh).
+ Hiện nay các nhà nghiên cứu đều thống nhất: sưu cao, thuế nặng là nguyên nhân khiến nhân dân nổi dậy chống lại ách đô hộ nhà Đường, nổi bật là khởi nghĩa Hoan Châu. Đây là cuộc khởi nghĩa có sự chuẩn bị, biết chọn thời cơ, không phải một cuộc bạo động. Chuyện "cống vải" là một chi tiết của truyền thuyết, không thể và không phải là nguyên nhân chính nổ ra cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc do Mai Thúc Loan lãnh đạo.
Năm Giáp Dần (714), Mai Hắc Đế tiến binh đánh thành Tống Bình (Hà Nội ngày nay). Thái thú nhà Đường là Quang Sở Khách cùng đám thuộc hạ không chống cự lại được, phải bỏ thành chạy về nước. Lực lượng Mai Hắc Đế lúc đó lên tới chục vạn quân.
Nhà Đường bèn huy động 10 vạn quân do tướng Dương Tư Húc và Quang Sở Khách sang đàn áp. Quân quan nhà Đường tiến theo đường bờ biển Đông Bắc và tấn công thành Tống Bình. Sau nhiều trận đánh khốc liệt, từ lưu vực sông Hồng đến lưu vực sông Lam, cuối cùng Mai Hắc Đế thất trận, thành Vạn An thất thủ, nghĩa quân tan vỡ. Không đương nổi đội quân xâm lược, Mai Hắc Đế phải rút vào rừng, sau bị ốm rồi mất.
Từ thời điểm đánh chiếm Hoan Châu, lên ngôi vua, củng cố lực lượng, Mai Thúc Loan đã giải phóng toàn bộ đất nước và giữ vững nền độc lập trong 10 năm (713 - 722), không phải cuộc khởi nghĩa do ông lãnh đạo nổ ra và bị dập tắt ngay trong cùng một năm 722 như các tài liệu phổ biến hiện nay.
Tương truyền, con trai thứ ba của ông là Mai Thúc Huy lên ngôi Hoàng Đế tức Mai Thiếu Đế và tiếp tục chống trả các cuộc tấn công của nhà Đường tới năm 723.
(Sưu tầm)

[Thanh Nguyệt]

Thưa chú, cháu thấy đề tài của chú rất hay. Thơ cháu không hay nhưng cũng xin ủng hộ chú ngay một bài. Cháu cũng mong các cô chú khác ủng hộ chú nữa.

2. TRIỆU TRINH NƯƠNG (趙貞娘)

Cúi đầu tưởng nhớ Triệu Trinh Nương
Trí dũng ngàn năm ửng gót hường
Giận kẻ tham tàn muôn tướng mộ
Thương người tủi cực vạn cờ giương
Núi Nưa khởi sự Trần Thì khiếp
Sông Mã dàn quân Tiết Kính nhường
Lục Dận tà tâm dùng chước mọn
Trăng ngời Hậu Lộc gởi hồn vương.

Thanh Nguyệt – 08/06/2016

[buixuanphuong09]

Thưa chú, cháu thấy đề tài của chú rất hay. Thơ cháu không hay nhưng cũng xin ủng hộ chú ngay một bài. Cháu cũng mong các cô chú khác ủng hộ chú nữa.

2. TRIỆU TRINH NƯƠNG (趙貞娘)

Cúi đầu tưởng nhớ Triệu Trinh Nương
Trí dũng ngàn năm ửng gót hường
Giận kẻ tham tàn muôn tướng mộ
Thương người tủi cực vạn cờ giương
Núi Nưa khởi sự Trần Thì khiếp
Sông Mã dàn quân Tiết Kính nhường
Lục Dận tà tâm dùng chước mọn
Trăng ngời Hậu Lộc gởi hồn vương.

Thanh Nguyệt – 08/06/2016



Cảm ơn Thanh Nguyệt đã góp thơ hưởng ứng. Xin được bổ xung vài dòng chú thích để bạn đọc rõ hơn. Hiện tại thần kinh tôi rất kém, máy của tôi lại đang trục trặc, lúc vào được lúc không, tôi không thể làm được gì. Đành phải tạm nghỉ.

Bà Triệu:
Sinh : Năm 225 Yên Định, Thanh Hóa
Mất : Năm 248 Hậu Lộc, Thanh Hóa
Đài tưởng niệm : Đền Bà Triệu, Hậu Lộc, Thanh Hóa
Tên khác : Triệu Trinh Nương, Triệu Thị Trinh, Triệu Quốc Trinh
Sau khi Sĩ Nhiếp chết, năm 226, Đông Ngô đã chia Giao Châu ra làm 2 châu: Quảng Châu gồm các quận Nam Hải, Uất Lâm, Thương Ngô và Giao Châu (mới) gồm các quận Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam, Hợp Phố.
Trần Thì là Thái thú quận Giao Chỉ
Tiết Kính Hàn tướng Đông Ngô đứng đầu quận Cửu Chân
Tướng Lục Dận là Thứ sử Giao Châu
Núi Nưa (nay thuộc các xã Tân Ninh huyện Triệu Sơn, Mậu Lâm huyện Như Thanh, Trung Thành huyện Nông Cống, Thanh Hoá).
Theo Trần Trọng Kim trong Việt Nam sử lược, bà chống đỡ với quân Đông Ngô được năm sáu tháng thì thua. Bà Triệu đã tuẫn tiết trên núi Tùng (xã Triệu Lộc, huyện Hậu Lộc, Thanh Hóa) vào năm Mậu Thìn (248), lúc mới 23 tuổi.

[buixuanphuong09]

2b- BÀ TRIỆU

Quần thoa đã tỏ bậc danh tài
Giặc đến xâm nhà chẳng đợi mai
Trước bóng rừng xanh nuôi nỗi hận
Trên bành voi trắng giải điều tai
Âm thầm luyện tướng tâm bền bỉ
Lặng lẽ rèn quân dạ miệt mài
Vẳng tiếng cồng khua Tầu thất đảm
Hình Bà sáng rỡ một thần oai.

BXP

Máy của tôi đang sửa, lúc vào được lúc không. Tôi đang ấp ủ viết một bài về Quang Trung Nguyễn Huệ. Viết về đề tài này cực khó, một vị vua anh hùng trí đức song toàn, không những là vị tướng bách chiến bách thắng mà còn là vị vua cai trị giỏi, nhân hậu, dũng lược. Nhưng tôi quyết tâm viết bằng được một bài về vị vua này.
Bây giờ tạm đăng một bài cũ.

[buixuanphuong09]

3- HOÀNG ĐẾ QUANG TRUNG

Cờ đào áo vải đã nên danh
Đức sáng lòng nhân sự nghiệp thành
Sức thánh kiên truy tìm Trịnh-Nguyễn
Mưu thần tốc chiến nã Xiêm-Thanh
Rạch Gầm-Xoài Mút tan mơ “chộp”
Tam Điệp-Thăng Long vỡ mộng bành
Giỏi tướng hiền vua * hồng sách sử
Muôn đời ơn tạc đấng hùng anh

BXP 09.06.2016

* Thuận : “Tướng giỏi vua hiền” người ta hiểu là vị vua hiền có nhiều tướng giỏi. Tôi cố ý đảo thành “Giỏi tướng hiền vua” là ám chỉ chính Nguyễn Huệ, là vị vua sáng, nhân từ, có những chủ trương đối nội đối ngoại đặc hiệu, hiếm có trong lịch sử. [Vua Càn Long đón tiếp trọng thể đoàn sứ bộ An Nam. Theo "Đại Thanh thực lục", nhà Thanh chi phí cho sứ đoàn mỗi ngày hết 4.000 lạng bạc (tổng cộng lên đến 800.000 tính cho tới khi sứ đoàn về).]
Đây là điều “độc nhất vô nhị” trong lịch sử VN.


Nguyễn Huệ (1753 – 1792)

Chiến tích :
+ Đánh Gia Định, bắt hai chúa Nguyễn (1777).
+ Chiến thắng 5 vạn quân Xiêm ở Rạch Gầm, Xoài Mút (1785)
+ Hạ thành Phú Xuân (1786)
+ Tiến đánh Thăng Long (1786)
+ Cuộc chiến với 30 vạn quân nhà Thanh (1789): Trận Ngọc Hồi, Trận Đống Đa
(tư liệu về Quang Trung quá dài không thể dẫn hết ra đây)
Ông là một trong những vị tướng lĩnh tài giỏi với nhiều cải cách xây dựng quân sự xuất sắc trong lịch sử Việt Nam.

Chiến thắng Rạch Gầm-Xoài Mút nhanh gọn, lớn lao và rực rỡ, chỉ trong thời gian một ngày, quân đội Tây sơn đã tiêu diệt gọn nhiều vạn quân Xiêm-Nguyễn, đặt toàn bộ lãnh thổ Đàng Trong dưới quyền kiểm soát của mình.

Chiến thắng Kỷ Dậu (1789) ; Tốc chiến tốc thắng :
25/11/Mậu Thân xuất quân ở Phú Xuân, 29 tới Nghệ An, dừng 10 ngày để tuyển quân, 20 tháng Chạp ra đến Tam Điệp, hẹn mồng 7 Tết sẽ quét sạch quân Thanh. Sớm hơn dự kiến, chỉ trong vòng 6 ngày, quân Tây Sơn đã đánh tan quân Thanh.

[nguyenxuan]

Vì bận việc chưa có điều kiện làm bài mới, Nguyên Xuân xin góp bài thơ cũ vào trang thơ VỊNH SỬ của huynh. Chúc huynh sức khỏe, tràn đầy thi hứng.


NGỌN CỜ GIỚI TUYẾN

Phấp phới sao vàng mãi lộng bay
Dù cho bão đạn trút bao ngày
Trên trời giặc lượn hung hăng thế
Dưới đất bom gào dữ dội thay
Dũng cảm thành đồng tôi trí não
Kiên cường lũy thép xiết bàn tay
Đôi bờ giới tuyến mừng sum họp
Giữ thắm cờ son khát vọng này!

Nguyên Xuân
15/04/2014



Ghi chú:
Vô cùng quyết liệt là cuộc "đấu cờ" ở giỡi tuyến Hiền Lương. Từ năm 1954-1967, giữa hai đầu cầu Hiền Lương đã có cuộc "chạy đua" về chiều cao của cột cờ, với những cuộc rượt đuổi gay cấn. Việt nam Dân chủ cộng hòa đã chiến thắng với cột cờ có chiều cao 38,6m - cao nhất trong lịch sử tồn tại của Khu phi quân sự vĩ tuyến 17, được dựng năm 1962.

Mỹ và chính quyền Sài Gòn đã tìm mọi cách phá hoại cột cờ của Việt Nam Dân chủ cộng hòa. Cuộc không kích quy mô lớn vào ngày 2/8/1967 đã làm cột cờ bị gãy. Đêm hôm sau, các chiến sĩ Giải phóng đã đưa bộc phá sang đánh sập cột cờ ở bờ Nam. Từ đó đến hết chiến tranh, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã thêm 11 lần dựng cờ bằng gỗ cao 12 - 18m, 42 lần lá cờ bị bom đạn phá hỏng.


http://cdn9.truongtansang.net/files/2013/07/vy-tuyen-17-08.jpg

[buixuanphuong09]

NỖI NIỀM


Ta chưa già! Hồn Xuân phơi phới!
Khó luật Đường … phấn khởi vẫn ra
Hướng về truyền thống ông cha
Lập trang “Vịnh sử” thiết tha sưu tầm

Hỡi bè bạn tri âm tri kỷ
Ai có cùng suy nghĩ … vào đây
Vần thơ tâm huyết dãi bày
Khơi truyền thống đẹp kéo dây cội nguồn

Đêm khắc khoải lệ tuôn đẫm gối
Sắp “về” rồi! Sức cỗi thân teo
Nhạc lòng âm ỉ vẫn reo
Chắt chiu từng giọt nắng chiều còn vương

Trước cuộc sống vô thường ngắn ngủi
Phải làm gì đỡ tủi tấm thân?
Khi còn trong cõi hồng trần
Góp vài hạt cát tri ân với đời

Rồi đến lúc tay xuôi mắt nhắm
Bước luân hồi thăm thẳm về đâu?
Hướng về Quốc Tổ … cúi đầu
Tâm hương một nén nguyện cầu chứng minh.

Đã mang nặng ân tình đất nước
Để cuộc đời có được hôm nay
Bình yên, hạnh phúc, đủ đầy
Làm sao quên được ân dày cha ông.

BXP 10.6.2016

Cảm ơn muội Nguyên Xuân đã góp sức. Những vần thơ của muội đã động viên huynh rất nhiều. Trình độ ĐL của huynh yếu quá, mở trang này với bao tâm huyết, dù khó mấy huynh cũng không nản.

[Gió Bụi]

http://gallery.lansongviet.com/albums/userpics/10014/ruockieu.jpg

NỐI BƯỚC TIỀN NHÂN

Giỗ Tổ hằng năm kín chật người
Tâm thành khấn nguyện nỏ đùa chơi
Hành hương liễn quả tình đơm thắm
Rước kiệu cờ hoa nghĩa tỏa ngời
Núi Cả xây đền vun rễ cội
Vua Hùng dựng nước tỏ ngàn khơi
Lòng luôn tưởng nhớ tiền nhân dạy
Giữ dải phù sa sáng rạng đời.

Gió Bụi
06092016

Gió Bụi cũng xin góp 1 bài cho trang VỊNH SỬ của bác Phượng.

[buixuanphuong09]

http://gallery.lansongviet.com/albums/userpics/10014/ruockieu.jpg

NỐI BƯỚC TIỀN NHÂN

Giỗ Tổ hằng năm kín chật người
Tâm thành khấn nguyện nỏ đùa chơi
Hành hương liễn quả tình đơm thắm
Rước kiệu cờ hoa nghĩa tỏa ngời
Núi Cả xây đền vun rễ cội
Vua Hùng dựng nước tỏ ngàn khơi
Lòng luôn tưởng nhớ tiền nhân dạy
Giữ dải phù sa sáng rạng đời.

Gió Bụi
06092016

Gió Bụi cũng xin góp 1 bài cho trang VỊNH SỬ của bác Phượng.




Cảm ơn Gió Bụi góp thơ
Bài này đã nhận lại chờ bài sau

BXP

[hoanggiao]

http://khanhhoia.e-school.edu.vn/cache/uploads/9034/news/4f4e1927d6c4b6e84ef53bc5ae2a293510053cfc_440_290.j pg

GIỖ TỔ HÙNG VƯƠNG

Ngày Giỗ nao lòng những áng thơ
Lâm Thao đón lấy một màu cờ
Bệ Rồng Phú Thọ trao điều ước
Châu Thổ Sông Hồng gửi khúc mơ
Nghĩa Lĩnh hào quang ngời bốn biển
Sơn Tây dũng khí rạng trăm bờ
Cái nôi Đất Tổ danh nhân kiệt
Lịch sử trang vàng đẹp óng tơ

Lịch sử trang vàng đẹp óng tơ
Quê hương tiếng trống lộng đôi bờ
Muôn người nhộn nhịp trông ngày lễ
Vạn kẻ tưng bừng đón cảnh mơ
Rộn rã muôn phương hồng ngọn bút
Xôn xao tứ chốn đỏ màu cờ
Phong Châu lộng lẫy vườn hoa ngát
Nhiệt huyết dâng trào vạn tiếng thơ

Hoàng Giao

------------



MỪNG NGÀY GIỔ TỔ

Ngày Giỗ về rồi rạng núi sông
Cùng ôn sử sách những trang hồng
Lưu danh mở cõi canh trời bắc
Khắc dấu ghi đời giữ biển đông
Nghĩa Lĩnh con Rồng đây ngựa sắt
Phong Châu cháu Lạc đó da đồng
Tự hào cất bước lòng chung hội
Ngày Giỗ về rồi rạng núi sông

Hoàng Giao
30/3/2015



--------------


4. NHỚ NGÀY GIỖ TỔ
(Họa thơ Gió Bụi)

Cả nước hân hoan nhộn nhịp người
Bao ngày biệt xứ cũng về chơi
Đền Hùng rộn rã lòng tươi sáng
Đất Tổ xôn xao cảnh rạng ngời
Tấp nập trăm nơi về trải ý
Êm đềm bốn biển lại đùa khơi
Quê hương gấm vóc trời xanh mãi
Để những mùa sau vạn lẽ đời

Hoàng Giao
10/06/2016

------------


5. DŨNG KHÍ BAO ĐỜI
(Họa thơ Đặng Quang Long)

Nghĩa Lĩnh mùa xuân rợp lá cành
Êm đềm cảnh vật tựa đồi tranh
Phong Châu bạn đến tươi ngày lễ
Phú Thọ em về đẹp mắt anh
Kẻ nối đường xa tìm ngọn lửa
Người qua chốn cũ dựng khung thành
Đền Hùng Đất Tổ vườn thơ sáng
Dũng khí bao đời vẫn rạng danh

Hoàng Giao
26/01/2016

[buixuanphuong09]

Mời các bạn tham gia Vịnh sử theo chủ đề :
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Anh hùng dân tộc Việt Nam là những người có công kiệt xuất trong cuộc đấu tranh cho sự trường tồn và phát triển của dân tộc Việt Nam, được nhân dân suy tôn làm anh hùng và ghi danh vào lịch sử dân tộc Việt Nam. Anh hùng dân tộc thường xuất hiện ở bước ngoặt lịch sử của dân tộc, trở thành biểu tượng và niềm tự hào bất diệt của dân tộc. Như vậy, Anh hùng dân tộc là danh hiệu cao quý hơn Anh hùng (là người tài năng xuất chúng, công to, đức cả khiến mọi người đều kính phục) và các danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và Anh hùng lao động ở Việt Nam.
Trong suốt lịch sử hàng nghìn năm bảo vệ và phát triển đất nước của dân tộc Việt Nam đã xuất hiện nhiều anh hùng tiêu biểu. Năm 2013, lần đầu tiên, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam đã đưa ra danh sách 14 vị anh hùng tiêu biểu nhất trong lịch sử Việt Nam để tôn vinh Anh hùng dân tộc theo thứ tự thời gian như sau :

1- Hùng Vương: quốc tổ của Việt Nam
2- Hai Bà Trưng, tức Trưng Trắc và Trưng Nhị: 2 nữ thủ lĩnh của cuộc khởi nghĩa chống ách đô hộ của Nhà Hán
3- Lý Nam Đế, tức Lý Bí: thủ lĩnh của cuộc khởi nghĩa chống ách đô hộ của Nhà Lương, lập ra Nhà Tiền Lý và nước Vạn Xuân
4- Ngô Quyền: vị tướng đánh bại quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, lập ra Nhà Ngô
5- Đinh Tiên Hoàng, tức Đinh Bộ Lĩnh: người đánh bại 12 sứ quân và thống nhất Việt Nam, lập ra Nhà Đinh và nước Đại Cồ Việt
6- Lê Đại Hành tức Lê Hoàn: vị tướng đánh bại quân Tống, lập ra Nhà Tiền Lê
7- Lý Thái Tổ, tức Lý Công Uẩn: người sáng lập ra Nhà Lý, có công dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long
8- Lý Thường Kiệt: vị tướng của nhà Hậu Lý có công đánh bại quân Tống xâm lược
9- Trần Nhân Tông: vị vua anh minh của Nhà Trần và là người lãnh đạo nhân chống chống quân Mông Cổ và quân Nguyên xâm lược
10- Trần Hưng Đạo, tức Trần Quốc Tuấn: vị tướng của Nhà Trần và 3 lần chỉ huy nhân dân đánh bại quân Mông - Nguyên
11- Lê Thái Tổ, tức Lê Lợi: thủ lĩnh cuộc Khởi nghĩa Lam Sơn chống quân Minh, lập ra Nhà Hậu Lê
12- Nguyễn Trãi: nhà văn hóa và tư tưởng lỗi lạc của nhà Hậu Lê
13- Quang Trung, tức Nguyễn Huệ: thủ lĩnh cuộc Khởi nghĩa Tây Sơn, đánh dẹp vua Lê - chúa Trịnh và chúa Nguyễn giúp thống nhất Việt Nam, đồng thời đánh bại quân Xiêm và quân Thanh xâm lược, lập ra Nhà Tây Sơn
14- Hồ Chí Minh: vị lãnh tụ của phong trào giành độc lập của Việt Nam thời Pháp thuộc, là người sáng lập Đảng Cộng sản Đông Dương và là người khai sinh ra nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa độc lập. Ông dẫn dắt Việt Nam trong cuộc đấu tranh chống lại quân xâm lược Nhật, Pháp và Mỹ.
15- Hiện đang có ý kiến đề nghị truy phong Đại tướng Võ Nguyên Giáp là Anh hùng dân tộc.
Các vị Anh hùng dân tộc Việt Nam được xây dựng tượng đài theo 1 mẫu chuẩn riêng và được lập đề án tôn vinh.

[buixuanphuong09]

LÝ THƯỜNG KIỆT

Chấu Việt sang Tầu thử sức chơi
Khâm, Liêm thẳng tiến đá tơi bời
Bình Chiêm Củ phải đem châu nộp
Phá Tống Quỳ đành để chức rơi
Lúc trẻ tầm “ma” truy chẳng nghỉ
Về già rõi quái quét không ngơi
“Anh hùng dân tộc” ngời công đức
“Nam quốc ...” Tuyên ngôn lộng đất trời

BXP


Tiểu sử Lý Thường Kiệt


Lý Thường Kiệt : 李常傑; 1019 – 1105 là một danh tướng, một hoạn quan đời nhà Lý có công lớn trong việc đánh bại quân nhà Tống vào năm 1075-1077.
Theo Phả hệ họ Ngô Việt Nam, nguyên danh của ông là Ngô Tuấn (吳俊), tự Thường Kiệt (常傑), sau được ban quốc tính nên có tên là Lý Thường Kiệt. Ông là con của Sùng Tiết tướng quân Ngô An Ngữ, cháu 5 đời của Thiên Sách Vương Ngô Xương Ngập–hoàng tử trưởng của Ngô Quyền.

+ Bình Chiêm :
Tháng hai năm 1069, ông theo vua Thánh Tông đi đánh Chiêm Thành. Lý Thường Kiệt làm tiên phong đi đầu, truy bắt được vua Chiêm là Chế Củ. Cuối cùng Chế Củ phải chịu hàng, dâng 3 châu để được tha về nước.

+ Phá Tống :
Thấy nhà Tống lăm le muốn xâm chiếm nước ta vua sai Ông và Tôn Đản bất ngờ đem quân sang Tàu đánh trước, phá được Ung châu, Liêm châu và Khâm châu, bắt tù và lấy của rất nhiềụ Thái Thú Ung châu cùng vợ con tự đốt chết chứ không hàng.

Nhà Tống cho tướng Quách Quỳ dẫn quân sang báo thù. Hai bên dàn quân đánh nhau ở sông Như Nguyệt. LTK cho người giả thần nhân đọc bài sấm truyền:
Dịch thơ:
Sông núi nước Nam

Sông núi nước Nam, vua Nam ở
Rành rành định phận tại sách trời
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm?
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời.

Bài này được coi là Tuyên Ngôn Độc Lập đầu tiên của nước ta. Quân ta nghe sấm nức lòng đánh giặc. Quân Tống thiệt hại nhiều mà không tiến lên được nên đành chịu hoà.
Bài này thường được cho là của LTK. Các nhà nghiên cứu gần đây thống nhất quan điểm Nam quốc sơn hà là bài thơ, xuất hiện dưới thời Lê Đại Hành. Đa số các nhà nghiên cứu thống nhất đề tên khuyết danh tác giả bài thơ. Riêng Lê Mạnh Thát trong bài "Pháp Thuận và bài thơ thần nước Nam sông núi" cho rằng tác giả bài thơ là Đỗ Pháp Thuận.

Sau Lý Giác khởi loạn ở Nghệ An, người có yêu thuật, biến cỏ cây thành binh tướng, quan quân đánh dẹp không được. Ông, lúc đó trên 80 tuổi, tình nguyện đi thảo phạt và bình định được chúng.

[buixuanphuong09]

http://imgs.vietnamnet.vn/Images/2016/04/08/08/20160408085642-untitled-1.jpg


1- HÙNG VƯƠNG
Anh hùng dân tộc Việt Nam


Hoa gạo trên cành nở thắm bông
Dâng lên Quốc Tổ nén hương lòng
Phong châu đất vững còn lưu tích
Nghĩa Lĩnh non bền vẫn khắc công
Bất khuất gương Cha tình mãi đẹp
Oai linh dáng Mẹ nghĩa luôn hồng
“Nước nguồn cây gốc” xin gìn giữ
Địa lợi nhân hòa rạng núi sông.

BXP 13.6.2016

[nguyenxuan]

Vẫn chưa có thơ mới, nx xin góp chùm thơ xướng họa NGÀY GIỖ TỔ


NGÀY GIỐ TỔ

Chung ngày Giỗ Tổ cả non sông
Nhớ cội Rồng Tiên phúc Lạc Hồng
Hội nước mừng công ôn dấu sử
Ơn người mở cõi giữ trời đông
Ngàn nơi lắng đọng tình hoa đất
Vạn nẻo ngân vang tiếng trống đồng
Gấm vóc yêu thương liền một dải
Chung ngày Giỗ Tổ cả non sông.

Nguyên Xuân
4/2014

1. VỀ ĐẤT TỔ

Đất Tổ tưng bừng dậy núi sông
Ngày vui Quốc giỗ giống Tiên Hồng
Vua Hùng một thuở ngời nam bắc
Lạc Việt muôn đời rạng xứ đông
Khắc đậm công ơn xây nước vững
Ghi sâu ý nghĩa tạo non đồng
Anh em bốn hướng về mừng hội
Đất Tổ tưng bừng dậy núi sông

Lương Tú
7/4/2014


2. MỪNG NGÀY GIỔ TỔ

Ngày giỗ về rồi rạng núi sông
Cùng ôn sử sách những trang hồng
Lưu danh mở cõi canh trời bắc
Khắc dấu ghi đời giữ biển đông
Nghĩa Lĩnh con Rồng so ngựa sắt
Phong Châu cháu Lạc sánh da đồng
Tự hào cất bước lòng chung hội
Ngày giỗ về rồi rạng núi sông

Hoàng Giao
7/4/2014


3. NGÀY HỘI ĐỀN HÙNG

Vui ngày Giỗ Tổ núi cùng sông
Nước Việt ngàn năm nhuộm máu hồng
Cháu Lạc xây đời khai đất rộng
Vua Hùng dựng cõi hội người đông
Hậu phương dạ khắc luôn đoàn kết
Tiền tuyến lòng ghi mãi hợp đồng
Biển đảo quê hương liền một khối
Vui ngày Giỗ Tổ núi cùng sông.
Huy Thanh
7-04-2014


4. CỘI NGUỒN

Vua Hùng dựng nước, định non sông,
Rạng rỡ ngàn năm giống Lạc Hồng.
Vó ngựa gươm vung rền ải bắc,
Đầu voi cờ phất rạng trời đông.
Xây nhà, đâu cật rèn tâm thép,
Mở cõi, chung vai kết giải đồng.
Dân Việt muôn đời ghi nhớ mãi,
Vua Hùng dựng nước, định non sông.
phamanhoa

5. DÒNG SÔNG NGUYÊN KHỞI


Muôn đời nguyên khởi một dòng sông
Bạch Hạc ngàn năm tụ sắc hồng
Dựng nước công Cha lòng hướng biển
Xây non nghĩa Mẹ dạ về Đông
Văn Lang kết nụ hình cây lúa
Lạc Việt thành hoa nét lửa đồng
Con cháu về đây ngày giỗ Tổ
Thành tâm yêu kính nghĩa dòng sông
Đặng Ngọc Thanh


6. NGÀY GIỔ TỔ

Rạng rỡ muôn lòng đẹp núi sông
Cùng chung một dãi cánh chim Hồng
Đời đời vẫn giữ hồn non Việt
Kiếp kiếp còn lưu túy biển Đông
Non nước tinh hoa nhờ ý hợp
Giang sơn gấm vóc bởi tâm đồng
Ngàn năm đát nước chung ngày giỗ
Rạng rỡ muôn lòng dẹp núi sông.
Trần Văn Hạng



7. TỔ QUỐC

Sơn hà cương vực núi liền sông
Truyền nối cho con Lạc cháu Hồng
Tiên Tổ nghìn năm khai đất Bắc
Hậu Tông vạn kiếp giữ trời Đông
Việt Nam ứng xử liên tâm kết
Quốc Tế bang giao hướng ý đồng
Bảo trọng nhắn nhe toàn lực lượng
Chủ quyền biển đảo núi cùng sông
Võ Sĩ Quý
Nha Trang, 08.04.2014



8. QUỐC TỔ HÙNG VƯƠNG

Giỗ Tổ đẹp tình núi với sông
Quê hương khắp chốn rực cờ hồng
Muôn người phấn khởi trông ngày lễ
Vạn kẻ bồi hồi đón rạng đông
Sóng sánh niềm tin miền đất thép
Bôn ba sức mạnh dấu chân đồng
Về đây thắp sáng Rồng Tiên Lạc
Giỗ Tổ đẹp tình núi với sông
Hoàng Giao


9. TRẨY HỘI

Rồng rắn muôn người tựa dải sông
Cùng nhau trẩy hội sớm mai hồng
Tiền nhân dựng nước mang lòng rộng
Hậu bối thờ ngài viếng lễ đông
Đã mến quê hương trời biển lộng
Càng thương đất nước dạ tim đồng
Mùng mười giỗ Tổ bao trông ngóng
Rồng rắn muôn người tựa dải sông.
Hồng Thoại
08.4.14



10 TƯNG BỪNG NGÀY HỘI

Tưng bừng ngày hội dậy triền sông
Nghĩa Lĩnh cờ bay quyện nắng hồng
Vạn nẽo người về bừng Đất Tổ
Ngàn phương kẻ đến sáng trời đông
Tâm thành kính lễ sâu nhân nghĩa
Dạ quý dâng hương nặng chữ đồng
Dòng dõi Tiên Rồng ngời đạo lý
Từng bừng lễ hội dậy triền sông
Khắc Hiền


11. NHỚ VỀ TỔ HÙNG VƯƠNG
(Thủ vĩ ngâm)

Đức lớn muôn đời chấn biển sông
Ngời danh dõng cảm đúc tim hồng
Oai hùng sự nghiệp trùm non bắc
Vĩ đại công trình phủ cõi đông
Dựng nước kiên cường trang sử vọng
Gìn quê bất khuất biển tâm đồng
Ngàn năm hậu thế còn cung ngưỡng
Đức lớn muôn đời chấn biển sông
Bảo Minh Trang
8-4-2014

12. QUỐC TỔ HÙNG VƯƠNG

Giỗ Tổ đẹp tình núi với sông
Quê hương khắp chốn rực cờ hồng
Muôn người phấn khởi trông ngày lễ
Vạn kẻ bồi hồi đón rạng đông
Sóng sánh niềm tin miền đất thép
Bôn ba sức mạnh dấu chân đồng
Về đây thắp sáng Rồng Tiên Lạc
Giỗ Tổ đẹp tình núi với sông

Hoàng Giao

13. GIỖ TỔ HÙNG VƯƠNG

Giỗ tổ Vua Hùng sóng tựa sông
Lời thơ chất chứa trải non hồng
Miền quê vạn thuở bền biên giới
Nước Việt muôn đời vững biển đông
Lịch sử hào anh ngời chí dũng
Vinh quang nghĩa khí sáng tâm đồng
Tưng bừng Phú Phọ trên đường mới
Giỗ tổ Vua Hùng sóng tựa sông

9/4/2014
Bạch Hồng Ngọc


14. GIỖ TỔ

Rộn ràng cả nước vọng non sông
Giỗ tổ Hùng Vương rạng nắng hồng
Xây dựng Sơn Hà lừng một cõi
Giữ gìn Xã Tắc sáng trời đông
Tổ tiên chung sức đắp nền móng
Con cháu đồng lòng giữ núi sông
Nước mạnh dân giàu bền tiến bước
Sánh vai cường quốc vững như đồng

Hồ Hắc Hải


15. GIỔ TỔ 10/3

Nghĩa Lĩnh đầu rồng tích núi sông
Kinh đô Nam Việt cội Tiên- Hồng
Tam đền chiêm bái hương hoa tịnh
Tứ hướng người xe khách lễ đông
Phú Thọ rộn ràng ngày hội giỗ
Đền Hùng thảnh thót tiếng chiêng đồng
Hạ, Trung đến Thượng đường lên đỉnh
Nghĩa Lĩnh đầu rồng tích núi sông

QuảngTrị, 4/2014
Văn Thiên Tùng

16. NGÀY VỀ GIỖ TỔ

Ngày về Giỗ Tổ vượt trăm sông
Say đắm ngàn năm mảnh đất hồng
Nhớ cội lòng nam hòa nghĩa bắc
Thương nòi tiết hạ trộn tình đông
Xuôi đường các ngả tươi hồn nước
Ngược cảnh muôn phương ngát gió đồng
Tuổi trẻ mồng mười hoa nở thắm
Ngày về Giỗ Tổ vượt trăm sông

Hoàng Giao

[buixuanphuong09]

Vẫn chưa có thơ mới, nx xin góp chùm thơ xướng họa NGÀY GIỖ TỔ
Nguyên Xuân

Cảm ơn Nguyên Xuân, Hoàng Giao, Gió Bụi, Thanh Nguyệt đã góp thơ. Tôi không phải ĐHV, mở trang này với ý nguyện cá nhân, già thường hay hoài cổ, muốn gửi gắm vào đây chút tâm sự riêng tư, muốn khơi gợi tìm về những truyền thống tốt đẹp của cha ông.
Bài mới hay cũ cũng tốt, cũ mà chưa đọc vẫn là mới. Mong sao được nhiều người đồng cảm ….

BXP 13.6.2016

[buixuanphuong09]

http://www.thpt-haibatrung-tthue.edu.vn/shareupload/fckeditor/image/Hai%20Ba%20Trung.jpg
2- HAI BÀ TRƯNG
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Nề chi phận liễu với xiêm hồng
Sức thánh oai thần dựng chiến công
Điện chúa uy nghi dòng Lạc Việt
Bành voi lẫm liệt giống Tiên Rồng
Nam nhi hổ thẹn xin quỳ gối
Nữ tử hiên ngang nguyện xổ lồng
Tiếng trống Mê Linh bừng khắp cõi
Thù nhà nợ nước đã khai thông.

BXP 12.6.2016

[buixuanphuong09]

http://thegioihinhanh.com/uploads/images/Tieu%20su%20vua%20Ly%20Nam%20De3.jpg
3- LÝ NAM ĐẾ
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Đèn sách mười năm dựa cửa thiền
Thấm mùi Pháp vị được thiên duyên
Đón mời Quang Phục ta thêm tướng
Đánh đuổi Tiêu Tư giặc mất quyền
Lâm quốc ra miền trừ kẻ loạn
Long thành lên bệ vỗ dân yên
Vạn Xuân muôn thuở còn tươi rói
Nghiệp Đế dù tan tiếng mãi truyền.

BXP 14.6.2016

[buixuanphuong09]

http://www.ngo-quyen.org/images/file/cL0t7xQt0ggBAPZJ/ngo-quyen-1.jpg
4- NGÔ VƯƠNG QUYỀN
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Vốn dòng quý tộc đất Đường Lâm
Khởi nghiệp xưng vương trí vượt tầm
Công Tiễn thanh trừ mầm nhiễu loạn
Hồng Thao tận diệt ý cuồng xâm
Quân Nam phấn khởi nương triều thịnh
Giặc Bắc hoang mang vướng cọc ngầm
Độc lập khai đầu thiên Quốc sử
Bạch Đằng diệu kế mãi vang âm.

BXP 15.6.2016

[buixuanphuong09]

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Tuongdaidinhtienhoangde2.JPG/240px-Tuongdaidinhtienhoangde2.JPG
5- ĐINH BỘ LĨNH
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Cờ lau tập trận chí ngang tàng
Mổ lợn khao bầy khởi nghiệp vang
Dẹp giặc oai hùng danh Vạn Thắng
Lên ngôi lẫm liệt đức Tiên Hoàng
Hổ nuôi vạc nấu răn mầm loạn
Voi cống con chầu chặn lối sang
Lập quốc xây thành xưng đế hiệu
Cho dù mệnh đoản tiếng còn vang.

BXP 16.6.2016

[buixuanphuong09]

https://sites.google.com/site/vietnamanhung/_/rsrc/1428206282650/giai-doan/16-nha-tien-le/le-dhai-hanh/lehoanledaihanh.jpg?height=314&width=400
6- LÊ ĐẠI HÀNH
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Châu Ái sinh ra chẳng thuận dòng
Ơn dày nghĩa phụ quyết đền công
Trừ mầm trong loạn cần thu tướng
Chặn sức ngoài xâm phải tụ lòng
Lạch vét sông đào khai lối thủy
Đồng cày hội mở phát nghề nông
Oán thù chẳng chấp dùng nhân kiệt
Một góc trời Nam rực ánh hồng.

BXP 17.6.2016

[buixuanphuong09]

http://www.hoangthanhthanglong.vn/wp-content/uploads/2013/08/lythaito2.jpg
7- LÝ THÁI TỔ
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Thuở bé nương thân chốn cửa Thiền
Nhờ thầy Vạn Hạnh tạo nhân duyên
Âm thầm ác diệt thu ngôi báu
Lặng lẽ ân ban được tướng hiền
Cõi giữ yên lành bền Đại Việt
Đô dời vững chắc mạnh Long Biên
Công dày đức lớn Triều hưng thịnh
Nghiệp Lý lâu dài chẳng tại thiên.

BXP 18.6.2016

[buixuanphuong09]

http://songmoi.vn/sites/default/files/imagecache/news_detail/tuong_dai_ly_thuong_kiet.jpg


8- LÝ THƯỜNG KIỆT
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Chấu Việt sang Tầu thử sức chơi
Khâm, Liêm thẳng tiến đá tơi bời
Bình Chiêm Củ phải đem châu nộp
Phá Tống Quỳ đành để chức rơi
Lúc trẻ tầm “ma” truy chẳng nghỉ
Về già rõi “quái” quét không ngơi
“Anh hùng dân tộc” ngời công đức
“Nam quốc ...” Tuyên ngôn lộng đất trời

BXP 10.6.2016

[buixuanphuong09]

http://vov.vn/Uploaded/laithin/2013_12_03/phat-hoang.jpg
9- TRẦN NHÂN TÔNG
Anh hùng dân tộc Việt Nam

“Kim Tiên Đồng Tử” rạng khuôn hình
Đủ nét anh hào lúc mới sinh
Đánh giặc nơi nơi tràn dũng tướng
Chăn dân chốn chốn ngập ân tình
Ngai vành lặng lẽ tâm khai Pháp
Cảnh tịnh âm thầm máu viết kinh
Rũ bỏ sang giầu tìm Giải thoát
“Phật Hoàng” hậu thế mãi tôn vinh.

BXP 20.6.2016

[buixuanphuong09]

http://songmoi.vn/sites/default/files/h_ng___o_v__ng.jpg?1358222066
10- TRẦN HƯNG ĐẠO
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Nỗi nhà biến cố phận long đong
Cứu nước phò vua một chí đồng
Sức dũng tài cao thu vạn mối
Tâm nhân đức lớn họp trăm lòng
Xóa tan hiềm khích tình thêm nặng
Giũ sạch di cừu nghĩa đã thông
Tướng giỏi oai danh lừng khắp chốn
Ba lần chiến thắng giặc Nguyên Mông.

BXP 19.6.2016

[buixuanphuong09]

Tôi đã hoàn thành vịnh 14 vị Anh hùng dân tộc, đã sửa chữa hoàn chỉnh, đăng sửa đến bài 10, sẽ tiếp tục đăng. Mời bạn đọc vào xem lại.
BXP 30.6.2016

[buixuanphuong09]

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Le_Loi_statue.JPG/408px-Le_Loi_statue.JPG
11- LÊ THÁI TỔ
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Lũng Nhai lập thệ kết thâm tình
Kháng chiến trường kỳ đuổi được Minh
“Đục lá” rèn quân nhiều khắc khổ
“Theo trời” giết giặc lắm hy sinh
Lên ngôi khắp ngả nhà sung túc
Giữ nước tràn nơi cảnh thái bình
Hoàn nhiệm gươm thần ân thánh trả
Tượng đài lộng tỏa ánh quang vinh.

BXP 21.6.2016

[buixuanphuong09]

http://philosophy.vass.gov.vn/uploads/nghien-cuu-theo-chuyen-de/2015_11/nguyen-trai_2.jpg
12- NGUYỄN TRÃI
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Trở về nuốt lệ nén hờn căm
Rõi bến Kim Lăng sóng cuộn ngầm
Hiến sách “Bình Ngô” nhanh đuổi giặc
Dâng lời “Viết lá” mạnh thu tâm
Thương dân lại chịu điều danh ố!
Cứu chúa sao mang nỗi máu bầm?
Giận bọn quyền thần gây bão tố
Oan tình vườn vải bấy nhiêu năm.

BXP 22.6.2016

[buixuanphuong09]

http://hanoimoi.com.vn/Uploads/duchai/2015/2/23/DD5.jpg
13-HOÀNG ĐẾ QUANG TRUNG
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Cờ đào áo vải đã nên danh
Đức sáng lòng nhân sự nghiệp thành
Sức bão tài bồi truy Nguyễn-Trịnh
Mưu thần tốc chiến nã Xiêm-Thanh
Rạch Gầm-Xoài Mút tan mơ “chộp”
Tam Điệp-Thăng Long vỡ mộng bành
Tướng giỏi vua hiền lưu sử sách
Muôn đời ghi tạc đấng hùng anh

BXP 09.06.2016

[buixuanphuong09]

http://static.thanhnien.com.vn/uploaded/congthang/2015_05_17/bac-1_ozub.jpg?width=500
14- CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Một đời thanh bạch giữ gìn thân
Áo vải mong manh sống kiệm cần
Gạch ủ trời Tây cao nghĩa nước
Dép đầm đất Việt nặng tình dân
Tự do đã thoát bao đường quỷ
Hạnh phúc còn vươn những lối thần
Hội nhập năm châu bừng nắng tỏa
Công Người vạn thế mãi tri ân

BXP 23.6.2016

[buixuanphuong09]

https://lh4.googleusercontent.com/-qkpMZCHUXt4/TzKaL07qsOI/AAAAAAAAJOI/HLFES5ssJe4/s390/120209_hanthienhai46.jpg
Bà Triệu (Triệu Thị Trinh): Tranh thể hiện lời nói hào hùng của bà: “Đạp sóng dữ, chém cá kình”. Y phục của bà được thiết kế theo dạng áo dài, khăn đóng.
15- BÀ TRIỆU

Quần thoa đã tỏ bậc danh tài
Giặc đến xâm nhà chẳng đợi mai
Trước bóng rừng xanh nuôi nỗi hận
Trên bành voi trắng giải điều tai
Âm thầm luyện tướng tâm bền bỉ
Lặng lẽ rèn quân dạ miệt mài
Vẳng tiếng cồng khua Tầu thất đảm
Hình Bà sáng rỡ một thần oai.

BXP

[buixuanphuong09]

https://lh4.googleusercontent.com/-e_ls1dadNjA/TzKaHI09zzI/AAAAAAAAJM4/FqbF4kEE5xo/s390/120209_hanthienhai37.jpg
Triệu Quang Phục còn được xưng tụng là Dạ Trạch Vương (Vua đầm lầy). Tranh vẽ theo lối fantasy art với hình ảnh một Xà Vương theo phò giúp Triệu Quang Phục (Đầm Dạ Trạch có nhiều rắn là một yếu tố gây trở ngại cho các cuộc tấn công của giặc).
16- TRIỆU VIỆT VƯƠNG

Dũng tướng xông pha khắp chiến trường
Ơn người chửa báo phải xưng vương
Đầm sâu lặng lẽ khiêu kìm giặc
Thuyền nhỏ âm thầm đánh cướp lương
Thế địch dù cương càng bất khuất
Sức ta dẫu thiểu lại kiên cường
Vạn Xuân thỏa nguyện thu bờ cõi
Để lại cho đời một tấm gương.

BXP 29.6.2016

[buixuanphuong09]

https://lh3.googleusercontent.com/-HtedxZnJ0GU/TzKaIos-fZI/AAAAAAAAJNQ/jVwEQRbW3dc/s390/120209_hanthienhai39.jpg
Mai Hắc Đế (Mai Thúc Loan): Tranh vẽ theo lối fantasy art. Y phục của ông theo y phục của người Tây Nguyên. Trong tranh là thác Bản Giốc của Việt Nam.
17-MAI THÚC LOAN (梅叔鸞)

Hoan châu khởi nghiã tụ muôn lòng
Rú Đụn khai màn trút bão dông
Phá lệ Minh Hoàng thôi cống vải
Dựng danh Hắc Đế lại khua cồng
Gậy trừ bạo ngược vang trời Bắc
Chí diệt tham tàn sáng biển Đông
Giữ nghiệp mười năm hồng sử sách
Nêu gương bất khuất cháu con Rồng

BXP 07.6.2016

[buixuanphuong09]

https://lh3.googleusercontent.com/-n6aY-mOYs8s/TzKaH_R5j2I/AAAAAAAAJNI/ORcCD4YYqho/s390/120209_hanthienhai38.jpg
Bố Cái Đại Vương (Phùng Hưng): Tranh vẽ theo truyền thuyết ông đánh hổ dữ giúp dân làng.
18-PHÙNG HƯNG

Đường Lâm đất thánh nẩy anh hào
Một bọc ba người … sứ mệnh trao
Sức bão trừ hùm vang đất rộng
Mưu thần diệt quái lộng trời cao
Dù tôn Bố, Cái cho danh vọng
Nhưng trách Bồ, An để giặc vào
Chưa đánh mà hàng cam quốc nhục
Họ Phùng uổng phí cả công lao!.

BXP 26.6.2016

[buixuanphuong09]

https://lh3.googleusercontent.com/-F4TnZAZCzpo/TzKaJZC3pAI/AAAAAAAAJNg/cwAdHU10e6Q/s390/120209_hanthienhai41.jpg
Khúc Thừa Dụ và Khúc Hạo được xem có công trong việc cải cách hành chính và đặt cơ sở cho nền độc lập sau này. Y phục vẽ theo tượng của hai vị tại đền thờ.
19-HỌ KHÚC

Nhanh chớp thời cơ, lượng sức mình
Âm thầm giữ chức vị dân sinh
Ôn hòa cai trị mong dày nghĩa
Khéo léo bang giao ước nặng tình
Đắp móng hưng vương nhiều sáng sủa
Xây nền tự chủ lắm quang vinh
Tiếc đời Thừa Mỹ gây oan nghiệt
Lỗi đạo làm con, chịu nhục hình.

BXP 27.6.2016

[buixuanphuong09]

http://thuvienlichsu.com/uploads/images/20140213202645000000-DuonginhNghe.jpg
Bia Dương Đình Nghệ
20-DƯƠNG ĐÌNH NGHỆ

Cuộc đời Đình Nghệ nghĩ mà thương
Nghiệp lớn đang xây chuyện khó lường
Vây Lý oai hùng nêu chính nghĩa
Chém Trần dũng mãnh báo minh vương
Kha con vẫn đó rồi khai nẻo
Quyền rể còn đây sẽ phát đường
Tay áo nuôi ong đành chuốc hận
“Cho đời bài học” nhớ làm gương.

BXP 28.6.2016

[hoanggiao]

http://thegioihinhanh.com/uploads/images/Nhung%20bong%20hong%20dep%20nhat%20(3)(1).jpg

Huynh Bùi Xuân Phượng tuổi cao mà viết khỏe rứa! Bái phục huynh!

[buixuanphuong09]

https://dotchuoinon.files.wordpress.com/2010/03/tiendungchudongtu.jpg?w=186&h=250
21- CHỬ ĐỒNG TỬ - TIÊN DUNG

Màn mây hội ngộ cái duyên trời
Một phút bàng hoàng nước dội trôi
Dáng ngọc khôn che đường tuyệt mỹ
Thân phàm dễ lộ nét tinh khôi
Tầm thương đã tỏ nghề lưu thế
Học đạo nào hay nghiệp giã người
“Nhất dạ” mang nhau về thượng giới
Hai tim quấn quýt mãi không rời!

BXP 30.6.2016

TỨ BẤT TỬ


Tứ bất tử (chữ Hán: 四不死) là tên gọi chung của bốn vị thánh bất tử trong tín ngưỡng Việt Nam, đó là Tản Viên Sơn thần, Phù Đổng Thiên vương, Chử Đồng Tử, và Liễu Hạnh Công chúa.
1- Tản Viên Sơn Thánh, hay Sơn Tinh, là vị thần núi Tản Viên (Ba Vì), núi tổ của các núi nước Việt Nam. Tản Viên tượng trưng cho ước vọng chinh phục tự nhiên, chiến thắng thiên tai.
2- Phù Đổng Thiên Vương hay Thánh Gióng, tượng trưng cho tinh thần chống ngoại xâm và sức mạnh tuổi trẻ.
3- Chử Đồng Tử, còn được gọi là Chử Đạo Tổ, tượng trưng cho tình yêu, hôn nhân, và sự sung túc giàu có.
4- Liễu Hạnh công chúa, hay Mẫu Thượng Thiên, Mẫu Liễu Hạnh, tượng trưng cho cuộc sống tinh thần, phúc đức, sự thịnh vượng, văn thơ.

[buixuanphuong09]

https://giacngo.vn/UserImages/2010/09/23/1/Thanh.jpg
22- THÁNH GIÓNG

Lồng lộng tầng cao bức tượng đài
Gợi hình Đức Thánh trổ thần oai
Ba năm giữ tiếng nương tình mẹ
Một phút đòi gươm trả nghĩa đời
Sức dũng tìm Ân đường vững tiến
Trí hùng gọi Lạc lối bền khai
Hoàn thành sứ mệnh về Tiên giới
“Bất khuất!” Gương nêu đuổi giặc ngoài.

BXP 01.7.2016

[buixuanphuong09]

http://media.thethaovanhoa.vn/2015/01/09/13/35/tanvien-Custom.gif
23- THÁNH TẢN

Giành nhau quyết liệt đóa hoa hồng
Trút lại cho đời nỗi bão dông
Trị kẻ lòng ngang mong cướp vợ
Ngăn cơn nước dữ muốn lôi chồng
Cuồng phong chế ngự cây sai quả
Mãnh thủy điều hòa lúa trĩu bông
Thánh Tản vì dân khơi trí lực
Bắt bao thác cuộn phải xuôi dòng.

BXP 02.2016

[buixuanphuong09]

http://www.vietnamnay.com/upload/default/content/10.2012/QuangCungTuongMauLieuHanh.jpg
24- THÁNH LIỄU

Vốn ở Thiên cung xuống cõi trần
Mang nhiều khát vọng của lòng dân
Ân sâu tựa biển tình Cha-Mẹ
Đức nặng như non nghĩa Thánh-Thần
Ba bước đầu thai chưa ổn nghiệp
Một hồi quy Phật đã yên thân
Tâm Từ sâu rộng ban truyền khắp
Mẫu Hạnh linh thiêng kính bội phần.

BXP 03.2016

[buixuanphuong09]

http://i1090.photobucket.com/albums/i363/trakhuc1/48TranBinhTrong.jpg
25- TRẦN BÌNH TRỌNG

Lẫm liệt oai phong trước trận tiền
Tiếc rằng mệnh yểu sớm quy tiên
Cầu vương đất Bắc thân còn nhục
Làm quỷ trời Nam tiếng chẳng hèn
Đà Mạc ra quân đành tướng mất
Thiên Trường dưỡng lực được vua yên
Bạch Đằng nổi sóng tan thuyền giặc
Chiến thắng ghi công Bảo Nghĩa hiền.

BXP 04.7.2016

[buixuanphuong09]

http://thpt-trannhantong-daklak.edu.vn/uploads/video/1320422148TranQuocToan.jpg
26- TRẦN QUỐC TOẢN

Hội Nghị Bình Than đứng chực ngoài
Cam cầm giận bóp nát trong tay
Đề cờ sáu chữ nêu tình trẻ
Đối trận nghìn quân tỏ chí tài
Tướng phó tâm hùng người quý lực
Binh đầu dạ dũng giặc kinh oai
Máu dù tưới đẫm thân về cội
Cho những mầm non thắm lộc đài

BXP 05.7.2016

[buixuanphuong09]

http://i1090.photobucket.com/albums/i363/trakhuc1/34NguyenPhiKhanh.jpg

Nguyễn Phi Khanh và Nguyễn Trãi tại ải Nam Quan. Không chỉ nói về giai thoại Nguyễn Phi Khanh buộc Nguyễn Trãi quay về tìm cách phá giặc cứu nước mà còn muốn lồng vào tranh hình ảnh ải Nam Quan thuộc chủ quyền Việt nam. Bàn tay chỉ của Nguyễn Phi Khanh cũng nhấn mạnh ý này.


27- NGUYỄN TRÃI

Ải Mục đưa Người … cánh nhạn sa
Niềm đau mất đất nỗi tan nhà
Kim Lăng nuốt hận dân lìa xứ
Trấn Vũ* ôm hờn kẻ mất cha
Oán lũ cuồng xâm kiên chí diệt
Thương bầy lạc bước mở lòng tha
Rồi ngày giải phóng cuồng Minh tận
Một nén hương lòng kính cõi xa

BXP (Thơ cũ)

* Đền Quan Thánh thờ Trấn Vũ nơi Nguyễn Trãi cầu nguyện

[buixuanphuong09]

http://1.bp.blogspot.com/-Euzn1n1xgl8/VPb7F2dxqYI/AAAAAAACHTw/tIdqlf4cC5E/s1600/Yen-Tu-Quang-Ninh-1478-1425370568.jpg
THIỀN VIỆN TRÚC LÂM YÊN TỬ
28- TRÚC LÂM YÊN TỬ

Rời đô Đức Tổ vượt mây đèo
Gặp Bạch Vân này (1) trăng gió treo
Núi thẳm Tiên ngồi (2) am chót vót
Rừng già Phật đến (3)cảnh cheo leo
Măng tìm bụng chặt thây lòng xót
Máu trích trang đầy kệ xác teo
Tổng hợp ba chi thành một Trúc(4)
Thuyền tâm đặc Việt vững tay chèo.

BXP (Thơ cũ)


(1) Yên Tử xưa còn gọi là núi Bạch Vân
(2) Cách đây khoảng 1000 năm có Đạo sỹ An Kỳ Sinh người TQ đến tu và đắc đạo, nên người ta gọi núi ông tu là An tử sơn, goị chệch đi thành Yên Tử.
(3)Đời sau người ta gọi Đức Điều Ngự Giác Hoàng (TNT) là Phật Hoàng
(4) Ngài đã tổng hợp pháp tu của ba phái Thiền TQ: Thảo đường, Vô ngôn thông, Tì ni đa lưu chi và sáng lập nên Thiền phái TRÚC LÂM thuần VIỆT.

[buixuanphuong09]

http://baoquangninh.com.vn/dataimages/201207/original/images639977_Untitled_115.jpg
Tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông thờ trong tháp Huệ Quang, Yên Tử. Ảnh: Trần Minh



29- PHẬT HOÀNG TRẦN NHÂN TÔNG

Tổng hợp ba chi một phái Thiền (1)
“Tâm này tức Phật” (2) sáng muôn niên
Rời buông đế vị do đầu tỉnh
Xả quét trần tâm bởi dạ hiền
Tuệ-Đức trầm loang lừng đất Việt
Bi-Từ lộng tỏa sáng non Yên
Rau măng cháo bẹ lòng thanh thản
“Đói đến thì ăn mệt ngủ liền” (3)

BXP (Thơ cũ)


(1) Ngài đã tổng hợp pháp tu của ba phái Thiền TQ: Thảo đường, Vô ngôn thông, Tì ni đa lưu chi và sáng lập nên Thiền phái TRÚC LÂM thuần VIỆT.
(2) Yếu chỉ của thiền Trúc Lâm là Tức Tâm Tức Phật
(3) Trích trong bài phú “Cư trần lạc đạo”
“Ở đời vui đạo hãy tùy duyên
Đói đến thì ăn, mệt ngủ liền …”

[buixuanphuong09]

http://cms.kienthuc.net.vn/uploaded/dinhcuc/2016_06_05/o/18_hbpw.jpg
Am Mỵ Châu ở đền Cổ Loa có một bức tượng đá kỳ lạ mang dáng dấp một phụ nữ ngồi xếp bằng tròn, hai tay buông dọc, bàn tay đặt trên gối và không có đầu.


30- KHÓC MỴ CHÂU

Góc lặng khuê phòng có biết đâu
Đường gươm hận nước phải mang sầu
Vì nghe giặc hiểm buông lời dối
Để luỵ thân già thác bể sâu
Giếng hẹp thân trầm nào kẻ đoái
Đền thiêng tượng khuyết có ai cầu
Con tim nhỏ bé ngàn muôn tủi
Bạn có khi nào tiếc ả Châu?

BXP (Thơ cũ)

[buixuanphuong09]

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1b/MADAM_LE_CHAN_STATUE.jpg (https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:MADAM_LE_CHAN_STATUE.jpg)
Tượng tướng Lê Chân ở Hải Phòng.
31- NỮ TƯỚNG LÊ CHÂN

Một đấng anh hào ai biết không
Quần thoa đức lớn tụ muôn lòng
Kiên trì đánh cá đường khai biển
Cần mẫn nuôi tằm ruộng phát nông
Khẩn đất bền tâm xây thánh nghiệp
Tầm thù vững chí lập quân công
Tượng đài ghi nhận bao Thần tích
Bà mãi còn đây với Hải Phòng

BXP 06.7.2016

[buixuanphuong09]

[CENTER]http://i1090.photobucket.com/albums/i363/trakhuc1/40PhamNguLao.jpg
Phạm Ngũ Lão đan sọt bên vệ đường. Bối cảnh kiến trúc lấy từ khu lăng tẩm lịch sử của nhà Trần

[SIZE=5]32-PHẠM NGŨ LÃO
[FONT=Tahoma]

Đan sọt ngang đường chẳng nghĩ thân
Giáo đâm thủng vế cũng không cần
Binh thư đối khẩu tài đương tướng
Cấm vệ tranh hùng võ quán quân
Lâm trận quan binh đồng cộng khổ
Thu lương vật sản bất tư phần
Thuật Hoài một áng còn vang mãi
Triều nghỉ năm ngày nặng nghĩa ân.

BXP 09.7.2016

[buixuanphuong09]

http://i1090.photobucket.com/albums/i363/trakhuc1/21LacLongQuan-AuCo.jpg
Lạc Long Quân và Âu Cơ. Tranh vẽ theo lối fantasy art với Lạc Long Quân nửa người là thân rồng. Tay ông cầm loại giáo thường dùng của ngư dân (thuận theo thuyết ông dắt 50 con mở mang miền biển) Y phục của Âu Cơ dựa vào hình vẽ trên trống đồng và của người Tây Nguyên. Tay cầm bó lúa tượng trưng cho ngành trồng trọt, nông nghiệp (thuận theo thuyết bà dắt 50 con mở mang trên đất liền) Hình ảnh bông lúa cũng hàm ý nói đến nền văn minh lúa nước Hòa Bình

33-GIỐNG RỒNG TIÊN

Chàng thiếp thôi đành phải tách ra
Rồng Tiên hai ngả khó dung hòa
Rừng giàu ruộng tốt lưu nghề mẹ
Biển rộng sông dài giữ nghiệp cha
Liễu Hạnh chăn dân cho vững nước
Sơn Tinh trị thủy để yên nhà
Cùng trong một bọc chung bầu sữa
Xuôi ngược Kinh Mường cũng thế a!

BXP 10.7.2016

[buixuanphuong09]

http://i1090.photobucket.com/albums/i363/trakhuc1/51TranNhatDuat-tuongnhaTran.jpg
Trần Nhật Duật – danh tướng nhà Trần. Tranh miêu tả trận đánh oanh liệt đi vào lịch sử của ông – trận Hàm Tử

34-TRẦN NHẬT DUẬT

Chiêu Văn (Vương) tướng giỏi của triều Trần
Thao lược đa tài sống hợp dân
Hàm Tử phô hùng Nguyên bạt vía
Đà Giang tỏ dũng Mật quy thần
Kiên cường bất khuất danh lan tỏa
Giản dị ôn hòa đức vọng ngân
Biết rộng hiểu sâu người quý nể
Trọn đời nghĩa cả trải thâm ân

BXP 11.7.2016

[buixuanphuong09]

http://i1090.photobucket.com/albums/i363/trakhuc1/53ThaiSuTranQuangKhai.jpg
Thượng tướng Thái sư Trần Quang Khải đang điều quân tại trận thủy chiến lừng danh: Chương Dương. Y giáp dựa vào y giáp của Trần Hưng Đạo nhưng chọn vải cá để nhấn mạnh về cuộc thủy chiến quan trọng này

35- TRẦN QUANG KHẢI

Văn võ song toàn Đức-Trí-Nhân
Chiêu Minh Thượng tướng giữ cơ Trần
Ngoại giao mềm mỏng sâu tình nước
Nội trị khoan hòa nặng nghĩa dân
“Hàm Tử cầm hồ” phô sức bão
“Chương Dương đoạt sáo” tỏ oai thần
Buông hiềm lại kết tình huynh đệ
Một mối tâm đồng đáp vạn ân.

BXP 12.7.2016

[buixuanphuong09]

http://i1090.photobucket.com/albums/i363/trakhuc1/61Yetkieu.jpg
Yết Kiêu – Ông là một gia tướng giỏi của Trần Hưng Đạo, có biệt tài bơi lặn. Tranh vẽ lại hình ảnh một trận chiến của ông.

36- YẾT KIÊU

Đáy tầng xã hội chó* làm tên!
Đối giặc hiên ngang chẳng chịu hèn
Chủ tướng chưa về dời khó ổn
Địch quân vẫn đóng bỏ nào yên
Đục thuyền quậy phá nêu thần Việt
Nhào nước tung hoành giỡn quỷ Nguyên
Trụ cánh chim hồng luôn giữ vẹn
Lòng trung tuyệt đối đấng Vương hiền.

BXP 13.7.2016

* Yết kiêu là tên một loài chó, nói nên địa vị xã hội thấp hèn của ông

[buixuanphuong09]

http://thuvienlichsu.com/uploads/images/20150214054853000000-01.gif
37- CÔNG CHÚA AN TƯ

Giặc đến xâm nhà chớ hoảng kinh
Hãy xem Công chúa hiến thân mình
Hoa tươi Việt quốc sang mà nhục
Nhụy rữa Nguyên triều khổ lại vinh
Kẻ muốn đường gươm tăng sức hổ
Người mong dáng liễu giảm oai kình
Anh hùng-Liệt nữ ai hơn nhỉ?
Một đóa sen hồng mãi đẹp xinh.

BXP 14.7.2016

[Tran Xuan Sinh]

http://thuvienlichsu.com/uploads/images/20150214054853000000-01.gif


37- CÔNG CHÚA AN TƯ

Giặc đến xâm nhà chớ hoảng kinh
Hãy xem Công chúa hiến thân mình
Hoa tươi Việt quốc sang mà nhục
Nhụy rữa Nguyên triều khổ lại vinh
Kẻ muốn đường gươm tăng sức hổ
Người mong dáng liễu giảm oai kình
Anh hùng-Liệt nữ ai hơn nhỉ?
Một đóa sen hồng mãi đẹp xinh.

BXP 14.7.2016


AN TƯ ĐUỔI GIẶC

An Tư đuổi giặc tiếng lừng kinh
Giữa lúc quân Nguyên đánh nước mình
Thế trận nguy nan đành chịu khổ
Thân nàng quý giá chẳng màng vinh
Bày mưu độc đạo phò vua Việt
Dụng kế mỹ nhân diệt lũ kình
Lịch sử đời sau nào chép đủ
Dân thờ tiết hạnh của người xinh.

TXS 28/07/2016

[buixuanphuong09]

http://cms.kienthuc.net.vn/uploaded/hongnhat/2014_07_02/bien_dong_%203_kienthuc.net.vn_ippq.jpg
Danh tướng Trần Khánh Dư (tượng trong đèn thờ)
38- TRẦN KHÁNH DƯ

Đa tài lắm tật phận long đong
“Một gánh kiền khôn” * máu vẫn hồng
Táo bạo khi lùi khai đấu pháp
Gan lỳ chỗ bại đạt thành công
Cướp lương cường địch tâm phô sáng
Đề tựa truyền thư ** sức tỏ hùng
Tội phạm ơn bù đời xả lỗi
Khẩn hoang lập ấp tụ muôn lòng

BXP 15.7.2016

* Bốn chữ đầu của bài thơ "Bán than"
** Vạn kiếp tông bí truyền thư của Hưng Đạo Vương

[buixuanphuong09]

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Dong_nho.jpg/200px-Dong_nho.jpg
Tượng quan Đô trong chùa Trăm Gian (Hà Nội)
40- ĐÔ ĐỐC ĐẶNG TIẾN ĐÔNG

Nhìn lại triều Lê đã rã rời
Âm thầm một bóng quyết tìm nơi
Băng đèo vượt suối đầu minh chủ
Luyện trí trau thân chuyển loạn thời
Thanh Hoá nương mình rèn lặng lẽ
Thăng Long trỗi lực diệt tơi bời
Nước non chẳng của riêng ai vậy
Mục cột xiêu nhà phải sửa thôi.

BXP 17.7.2016

[buixuanphuong09]

https://1.bp.blogspot.com/-oOLzhEWJG4w/V6FFuf-CQnI/AAAAAAAAAk0/l0IcHMocb9s8_kMu4RW7XKQ8IkmuffeAQCLcB/s640/Locot%2BBinhPhien.jpg
41- LÔ CỐT CẢM TÁC

Lù lù một khối cái chi đây
Để bụi thời gian cứ phủ đầy
Sao trước gầm gào hùng hổ vậy
Mà giờ lặng lẽ não nề thay
Thương “cha” U- Ét (USA) hoài công dựng
Tiếc “mẹ” Phăng se (France) phí sức xây
Hỡi lũ xâm lăng nhiều khát vọng
Đòn đau hãy nhớ cõi Nam này

BXP 03.8.2016
Đây là hình ảnh lô cốt thời Pháp tạm chiếm, nó ở trên một phần đất cũ của tôi. Về phía tay phải, sau cây mít là nhà tôi hiện tại, nơi đây đã ghi dấu bao bước thăng trầm của gia đình tôi. Cuối năm 1951, cả xóm Dưới của tôi phải chuyển lên xóm Trên, cuối năm 1952 thì Pháp đuổi cả làng lên các thôn lân cận. Đầu năm 1953 chúng san cả làng thành bình địa và xây dựng lên hệ thống boong ke kiên cố và lớn nhất Miền Bắc theo kế hoạch Nava

[buixuanphuong09]

http://www.thuocvuonnha.com/Medias/News+images/Tue+Tinh+thien+su.jpg
42- ĐẠI DANH Y TUỆ TĨNH

Nghĩa Phú đồng quê thọ mẫu tình
Hải Triều cửa Phật dưỡng dòng sinh
Lánh quan chữa bệnh say nghề thuốc
Xả tóc tìm cây hứng nghiệp mình
“Quả dục bế tinh” khuyên giữ chất
“Thanh tâm dưỡng khí” dạy rèn hình
Gửi xương đất khách hờn khôn giải
Tuệ Tĩnh danh người mãi mãi vinh.

BXP 29.7.2016

[Tran Xuan Sinh]

9- NGUYÊN PHI Ỷ LAN

Một nàng thôn nữ
Đứng tựa cây lan
Thiên duyên gặp gỡ … góp phần
Làm nên sự nghiệp, được dân tôn thờ

Khi vua chinh chiến
Tín nhiệm đã giao …
Nguyên phi chấp chính … tài cao
Được dân yêu mến, tự hào : Quan Âm!

Vua âm thầm nghĩ
Chút “sĩ” đáng yêu
Quay quân … đánh giặc … Hồi triều
Thấy trong chiến thắng có nhiều công ai!

Lần hai chấp chính
Bản lĩnh phi thường
Vốn từ dân dã nên thương
Nữ lưu nô bộc, tìm phương giải sầu …

Con trâu đầu nghiệp
Mà giết mổ bừa
Từ đây đã có lệnh vua
An tâm trâu nhé! Cày bừa giúp nông

Tấm lòng rộng mở
Khi giữ quyền binh
Cõi ngoài … Thường Kiệt chiến chinh
Cõi trong đã có Đạo Thành góp công

Vết lòng nhức nhối
Hối lỗi … nguyện cầu
Thời gian … chùa tháp phai màu
Ỷ Lan ân đức muôn sau mãi còn!

BXP 05.9.2016

Mến tặng bác Xuân Sinh, mời góp sức trang Thơ Lịch sử với bất cứ thể loại thơ nào.

TIẾT ĐỘ SỨ KHÚC THỪA DỤ

Ai về họ Khúc đất Hồng Châu
Thừa Dụ tài ba đuổi được Tàu
Bắc thuộc ngàn năm đà sạch sẽ
Nam giành một cõi đã bền lâu
“Đồng Bình chương sự” vua phong tặng
“Tĩnh hải hành quân” tử thỏa cầu
Nước Việt từ đây nền độc lập
Danh ngời quốc sử rạng đời sau.

TXS 05/09/2016

* Thỉnh thoảng góp thơ Lịch sử với Bác Phượng cho vui. TXS cũng không sành lịch sử, chỗ nào chưa chính xác thì Bác góp ý giúp nhé!

[Nắng Xuân]

Góp vui với Thi Huynh bộ Liên hoàn khúc 42 bài Đệ đã viết 2005.

THEO DÒNG LỊCH SỬ





01. DÒNG GIỐNG LẠC HỒNG


Cha Rồng gặp mẹ vốn nòi Tiên
Dòng giống Việt Nam tỏa mọi miền
Kẻ ngược lên non cầu hạnh phúc
Người xuôi xuống bể nguyện bình yên
Bàn tay gầy dựng xây cơ nghiệp
Khối óc bồi vun tạo móng nền
Đoàn kết cho ta nguồn sức mạnh
"Đồng bào"-Hai tiếng gọi thiêng liêng.


25/10/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

01. DÒNG GIỐNG LẠC HỒNG

Cha Rồng gặp mẹ vốn nòi Tiên
Dòng giống Việt Nam tỏa mọi miền
Kẻ ngược lên non cầu hạnh phúc
Người xuôi xuống bể nguyện bình yên
Bàn tay gầy dựng xây cơ nghiệp
Khối óc bồi vun tạo móng nền
Đoàn kết cho ta nguồn sức mạnh
"Đồng bào"-Hai tiếng gọi thiêng liêng.

25/10/2005
Nắng Xuân



02. CÁC VUA HÙNG


Tiếng gọi thiêng liêng mãi vọng xa
Hùng Vương dấy nghiệp dựng sơn hà
Trống đồng giục chí trai anh tuấn
Chim Lạc khơi lòng gái vị tha
Thánh Gióng truyền cho gương dũng cảm
Lang Liêu để lại đức khoan hòa
Non sông gấm vóc ơn Tiên Tổ.
Mười tám đời vua. Vẹn khúc ca.

26/10/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

02. CÁC VUA HÙNG


Tiếng gọi thiêng liêng mãi vọng xa
Hùng Vương dấy nghiệp dựng sơn hà
Trống đồng giục chí trai anh tuấn
Chim Lạc khơi lòng gái vị tha
Thánh Gióng truyền cho gương dũng cảm
Lang Liêu để lại đức khoan hòa
Non sông gấm vóc ơn Tiên Tổ.
Mười tám đời vua. Vẹn khúc ca.

26/10/2005
Nắng Xuân



03. TRUYỀN THUYẾT CỔ LOA


Khúc ca bi tráng ngất trời xanh
Truyền thuyết Cổ Loa kể ngọn ngành
Thục Phán chủ quan chôn đế nghiệp
Triệu Đà hiểm độc chiếm kinh thành
Mỵ Châu lầm lỡ oan mà tiếc
Trọng Thủy dối gian thác đã đành
Cao Lỗ tướng quân đời tuấn kiệt
Vua hiền chẳng gặp uổng tài danh !


26/10/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

03. TRUYỀN THUYẾT CỔ LOA


Khúc ca bi tráng ngất trời xanh
Truyền thuyết Cổ Loa kể ngọn ngành
Thục Phán chủ quan chôn đế nghiệp
Triệu Đà hiểm độc chiếm kinh thành
Mỵ Châu lầm lỡ oan mà tiếc
Trọng Thủy dối gian thác đã đành
Cao Lỗ tướng quân đời tuấn kiệt
Vua hiền chẳng gặp uổng tài danh !



26/10/2005
Nắng Xuân


04. THI SÁCH–TRƯNG VƯƠNG


Tài danh Thi Sách đất Chu Diên
Trưng Trắc–Mê Linh, đẹp lại hiền
Hợp nhất tinh thần mưu sự cả
Nhân đôi trí tuệ đợi cơ duyên
Hung tin phu tướng lâm tai ách
Phẫn chí quần thoa phát hịch truyền
Hiệu triệu muôn người chung ý nguyện
Dậy cờ nương tử khắp trăm miền.

27/10/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

04. THI SÁCH–TRƯNG VƯƠNG


Tài danh Thi Sách đất Chu Diên
Trưng Trắc–Mê Linh, đẹp lại hiền
Hợp nhất tinh thần mưu sự cả
Nhân đôi trí tuệ đợi cơ duyên
Hung tin phu tướng lâm tai ách
Phẫn chí quần thoa phát hịch truyền
Hiệu triệu muôn người chung ý nguyện
Dậy cờ nương tử khắp trăm miền.

27/10/2005
Nắng Xuân



05. Bà TRIỆU THỊ TRINH


Trăm miền nức tiếng Triệu Trinh Nương
Xông trận cưỡi voi, khỏe lạ thường
Đạp lớp sóng cao, lui tướng mạnh
Cưỡi cơn gió lớn, chém binh cường
Lên non địch hổ, không ngần ngại
Đối mặt Vua Bà, khó đảm đương
Chấn động Giao Châu, Ngô vỡ mật
Trời Nam liệt nữ, sáng ngời gương.

28/10/2005
Nắng Xuân

(Tiếp theo: LÝ NAM ĐẾ)

[Nắng Xuân]

05. Bà TRIỆU THỊ TRINH


Trăm miền nức tiếng Triệu Trinh Nương
Xông trận cưỡi voi, khỏe lạ thường
Đạp lớp sóng cao, lui tướng mạnh
Cưỡi cơn gió lớn, chém binh cường
Lên non địch hổ, không ngần ngại
Đối mặt Vua Bà, khó đảm đương
Chấn động Giao Châu, Ngô vỡ mật
Trời Nam liệt nữ, sáng ngời gương.

28/10/2005
Nắng Xuân


06. LÝ NAM ĐẾ (503–548)


Sáng ngời gương thủ lĩnh Long Hưng
Lý Bí khởi binh chống giặc Lương
Nam Đế mở triều chia quốc thổ
Vạn Xuân khai cõi vạch biên cương
Định Đô đánh thức lòng dân tộc
Đúc bạc nêu cao chí tự cường
Giữ vững chủ quyền và độc lập
Nước non muôn thuở nhớ công ơn.

28/10/2005
Nắng Xuân

(Tiếp theo: TRIỆU QUANG PHỤC)

[Nắng Xuân]

06. LÝ NAM ĐẾ (503–548)



Sáng ngời gương thủ lĩnh Long Hưng
Lý Bí khởi binh chống giặc Lương
Nam Đế mở triều chia quốc thổ
Vạn Xuân khai cõi vạch biên cương
Định Đô đánh thức lòng dân tộc
Đúc bạc nêu cao chí tự cường
Giữ vững chủ quyền và độc lập
Nước non muôn thuở nhớ công ơn.

28/10/2005
Nắng Xuân


07. TRIỆU QUANG PHỤC (–571)


Ơn Triệu Việt Vương giỏi cuộc cờ
Về miền sông nước đợi duyên cơ
Đồng thời tập kích, rèn binh pháp
Kết hợp tăng gia, luyện trận đồ
Tận dụng địa hình vùng Dạ Trạch
Phát huy nguồn lực đất Màn Trò
Trường kỳ cầm cự tiêu hao địch
Chuyển hướng dùng binh, lợi bất ngờ.

29/10/2005
Nắng Xuân

(Tiếp theo: MAI THÚC LOAN)

[Nắng Xuân]

07. TRIỆU QUANG PHỤC (–571)


Ơn Triệu Việt Vương giỏi cuộc cờ
Về miền sông nước đợi duyên cơ
Đồng thời tập kích, rèn binh pháp
Kết hợp tăng gia, luyện trận đồ
Tận dụng địa hình vùng Dạ Trạch
Phát huy nguồn lực đất Màn Trò
Trường kỳ cầm cự tiêu hao địch
Chuyển hướng dùng binh, lợi bất ngờ.

29/10/2005
Nắng Xuân


08. MAI THÚC LOAN


Bất ngờ dấy nghĩa ở Châu Hoan
Hắc Đế mồ côi, khó buộc ràng
Đô vật lừng danh vang mấy phủ
Thợ săn nổi tiếng nhất trong làng
Võ công trăm trận ghi bia đá
Uy đức một phương khắc sử vàng
Sở Khách tháo lui, Đường bạt vía
Vải thiều lệ cống tuyệt nguồn sang.

29/10/2005
Nắng Xuân


(Tiếp theo: PHÙNG HƯNG)

[Nắng Xuân]

08. MAI THÚC LOAN


Bất ngờ dấy nghĩa ở Châu Hoan
Hắc Đế mồ côi, khó buộc ràng
Đô vật lừng danh vang mấy phủ
Thợ săn nổi tiếng nhất trong làng
Võ công trăm trận ghi bia đá
Uy đức một phương khắc sử vàng
Sở Khách tháo lui, Đường bạt vía
Vải thiều lệ cống tuyệt nguồn sang.

29/10/2005
Nắng Xuân



09. PHÙNG HƯNG (760–802)


Sang đất Đường Lâm, cứ một phương
Có nhà hào trưởng, gọi Phùng Hưng
Quật trâu dùng sức, tài kỳ tuyệt
Đả hổ lập mưu, giỏi dị thường
Năm đạo quân hùng vây quyết liệt
Cả đời tướng giặc chết bi thương
Thác còn linh hiển phò dân nước
Bố Cái Đại Vương–Chí quật cường.

30/10/2005
Nắng Xuân


(Tiếp theo: HỌ KHÚC...)

[Nắng Xuân]

09. PHÙNG HƯNG (760–802)


Sang đất Đường Lâm, cứ một phương
Có nhà hào trưởng, gọi Phùng Hưng
Quật trâu dùng sức, tài kỳ tuyệt
Đả hổ lập mưu, giỏi dị thường
Năm đạo quân hùng vây quyết liệt
Cả đời tướng giặc chết bi thương
Thác còn linh hiển phò dân nước
Bố Cái Đại Vương–Chí quật cường.

30/10/2005
Nắng Xuân


10. HỌ KHÚC GIÀNH ĐỘC LẬP
(905–930)

Quật cường họ Khúc tiếp cha ông
Khôi phục niềm tin cõi Lạc Hồng
Giữa lúc loạn phân, giành độc lập
Nhân thời tranh chấp, cứu non sông
Ngoại giao linh hoạt, thừa mềm mỏng
Ứng xử khoan hòa, đủ khéo khôn
Xóa bỏ chính quyền đô hộ địch
Hai lăm năm lẻ, sử ghi công.

30/10/2005
Nắng Xuân


(Tiếp theo: DƯƠNG ĐÌNH NGHỆ)

[Nắng Xuân]

10. HỌ KHÚC GIÀNH ĐỘC LẬP
(905–930)

Quật cường họ Khúc tiếp cha ông
Khôi phục niềm tin cõi Lạc Hồng
Giữa lúc loạn phân, giành độc lập
Nhân thời tranh chấp, cứu non sông
Ngoại giao linh hoạt, thừa mềm mỏng
Ứng xử khoan hòa, đủ khéo khôn
Xóa bỏ chính quyền đô hộ địch
Hai lăm năm lẻ, sử ghi công.

30/10/2005
Nắng Xuân


11. DƯƠNG ĐÌNH NGHỆ (?–937)


Công Dương Đình Nghệ họp nhân tài
Võ nghệ tập rèn nuôi chí trai
Hiền tế Ngô Quyền coi trướng nội
Trọng thần Công Trứ trấn châu ngoài
Khắc Trinh bỏ mạng, quân tan vỡ
Lý Tiến rút lui, tướng chạy dài
Trần Bảo viện binh vừa kịp tới
Không còn mảnh giáp khoác trên vai.

09/11/2005
Nắng Xuân


(Tiếp theo: NGÔ QUYỀN)

[Nắng Xuân]

11. DƯƠNG ĐÌNH NGHỆ (?–937)


Công Dương Đình Nghệ họp nhân tài
Võ nghệ tập rèn nuôi chí trai
Hiền tế Ngô Quyền coi trướng nội
Trọng thần Công Trứ trấn châu ngoài
Khắc Trinh bỏ mạng, quân tan vỡ
Lý Tiến rút lui, tướng chạy dài
Trần Bảo viện binh vừa kịp tới
Không còn mảnh giáp khoác trên vai.

09/11/2005
Nắng Xuân


12. NGÔ QUYỀN (897–944)


Vai vế Ngô Quyền sách đã tuyên
Khôi ngô hội đủ đức–uy–hiền
Tấm thân tráng kiện chăm mài dũa
Trí tuệ cao minh chịu luyện rèn
Chiến trận oai hùng bia đá tạc
Võ công trác tuyệt sử son truyền
Bạch Đằng đỏ máu quân Nam Hán
Con cháu muôn đời vẫn nhắc tên.

30/10/2005
Nắng Xuân


(Tiếp theo: ĐINH BỘ LĨNH)

[Nắng Xuân]

12. NGÔ QUYỀN (897–944)


Vai vế Ngô Quyền sách đã tuyên
Khôi ngô hội đủ đức–uy–hiền
Tấm thân tráng kiện chăm mài dũa
Trí tuệ cao minh chịu luyện rèn
Chiến trận oai hùng bia đá tạc
Võ công trác tuyệt sử son truyền
Bạch Đằng đỏ máu quân Nam Hán
Con cháu muôn đời vẫn nhắc tên.

30/10/2005
Nắng Xuân



13. ĐINH TIÊN HOÀNG ĐẾ
(968-979)

Tên Vạn Thắng Vương rạng sử xanh
Cờ lau thuở nhỏ hãm vây thành
Lê Hoàn, Khuông Việt theo phò tá
Nguyễn Bặc, Đinh Điền kết tử sanh
Phạm Hạp tin yêu tài kiệt xuất
Lưu Cơ cảm phục trí tinh anh
Đại Cồ Việt đặt–tôn vinh nước
Đại Thắng Minh Hoàng Đế, xứng danh.

31/10/2005
Nắng Xuân



(Tiếp theo: DƯƠNG VÂN NGA)

[Nắng Xuân]

13. ĐINH TIÊN HOÀNG ĐẾ
(968-979)

Tên Vạn Thắng Vương rạng sử xanh
Cờ lau thuở nhỏ hãm vây thành
Lê Hoàn, Khuông Việt theo phò tá
Nguyễn Bặc, Đinh Điền kết tử sanh
Phạm Hạp tin yêu tài kiệt xuất
Lưu Cơ cảm phục trí tinh anh
Đại Cồ Việt đặt–tôn vinh nước
Đại Thắng Minh Hoàng Đế, xứng danh.

31/10/2005
Nắng Xuân



14. Thái hậu DƯƠNG VÂN NGA


Danh thơm Dương Hậu tấm gương soi
Sắc đẹp tài hoa sáng cõi đời
Nhiếp chính vững vàng ân đức tỏa
Nhường ngôi cao cả nghĩa nhân ngời
Hy sinh dòng tộc yên sông núi
Ký thác con thơ rạng đất trời
Sử sách ghi tên người nữ kiệt
Lưu truyền hậu thế triệu người noi.

01/11/2005
Nắng Xuân


(Tiếp theo: LÊ HOÀN)

[Nắng Xuân]

14. THÁI HẬU DƯƠNG VÂN NGA

Danh thơm Dương Hậu tấm gương soi
Sắc đẹp tài hoa sáng cõi đời
Nhiếp chính vững vàng ân đức tỏa
Nhường ngôi cao cả nghĩa nhân ngời
Hy sinh dòng tộc yên sông núi
Ký thác con thơ rạng đất trời
Sử sách ghi tên người nữ kiệt
Lưu truyền hậu thế triệu người noi.

01/11/2005

Nắng Xuân



15. LÊ ĐẠI HÀNH (941-1005)


Noi chí Lê Hoàn đất Thọ Xuân
Theo Đinh Bộ Lĩnh trải phong trần
Cầm quân mưu lược thừa uy dũng
Trị quốc anh minh đủ đức ân
Thủy bộ hai đường kinh vía giặc
Trong ngoài lưỡng ngả đẹp lòng dân
Chi Lăng chận địch ghi kỳ tích
Cùng Bạch Đằng giang dựng sóng thần.

01/11/2005
Nắng Xuân


(Tiếp theo: LÝ CÔNG UẨN)

[Nắng Xuân]

15. LÊ ĐẠI HÀNH (941-1005)


Noi chí Lê Hoàn đất Thọ Xuân
Theo Đinh Bộ Lĩnh trải phong trần
Cầm quân mưu lược thừa uy dũng
Trị quốc anh minh đủ đức ân
Thủy bộ hai đường kinh vía giặc
Trong ngoài lưỡng ngả đẹp lòng dân
Chi Lăng chận địch ghi kỳ tích
Cùng Bạch Đằng giang dựng sóng thần.

01/11/2005
Nắng Xuân



16. LÝ THÁI TỔ
(1010-1028)


Thần tiên báo mộng gặp cơ may
Đón rước Đế vương đến chốn này
Chùa Phật tịnh tâm nuôi chí lớn
Mõ thiền tĩnh trí trả ơn dày
“Sơn hà” vững chãi tài thu xếp
“Xã tắc” vinh quang giỏi sắp bày
Xuống chiếu dời Đô đầy khát vọng
Thăng Long vận nước hóa rồng bay. (4)

02/11/2005
Nắng Xuân

(4) Khi Lý Công Uẩn sinh ra thì mẹ chết, tương truyền Thần Long báo mộng cho sư trụ trì chùa ra mang về nuôi. Ngay khi sinh ra ở 2 bàn tay của ông đã có 4 chữ “sơn hà” và “xã tắc”.


(Tiếp theo: LÝ THƯỜNG KIỆT)

[Nắng Xuân]

16. LÝ THÁI TỔ
(1010-1028)


Thần tiên báo mộng gặp cơ may
Đón rước Đế vương đến chốn này
Chùa Phật tịnh tâm, nuôi chí lớn
Mõ thiền tĩnh trí, trả ơn dày
“Sơn hà” vững chãi, tài thu xếp
“Xã tắc” vinh quang, giỏi sắp bày
Xuống chiếu dời Đô đầy khát vọng
Thăng Long vận nước hóa rồng bay. (4)

02/11/2005
Nắng Xuân

(4) Khi Lý Công Uẩn sinh ra thì mẹ chết, tương truyền Thần Long báo mộng cho sư trụ trì chùa ra mang về nuôi. Ngay khi sinh ra ở 2 bàn tay của ông đã có 4 chữ “sơn hà” và “xã tắc”.



17. LÝ THƯỜNG KIỆT
(1019–1105)


Thăng Long vận nước hóa rồng bay
Khí phách hào hùng sáng đến nay
“Sông núi nước Nam đà định sẵn”
Cõi bờ phương Bắc đã phân bày
Chiến công Ung Quảng thù phơi xác
Phòng tuyến biên thùy giặc bỏ thây
Đanh thép lời thơ ngời chí khí
Tuyên ngôn sử Việt có từ đây. (5)

03/11/2005
Nắng Xuân

(5) Bài thơ của Lý Thường Kiệt được xem như Tuyên Ngôn Độc Lập lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam.

[Nắng Xuân]

17. LÝ THƯỜNG KIỆT
(1019–1105)


Thăng Long vận nước hóa rồng bay
Khí phách hào hùng sáng đến nay
“Sông núi trời Nam đà định sẵn”
Cõi bờ xứ Bắc đã phân bày
Chiến công Ung Quảng, thù phơi xác
Phòng tuyến biên thùy, giặc bỏ thây
Đanh thép lời thơ ngời chí khí
Tuyên ngôn sử Việt có từ đây. (5)

03/11/2005
Nắng Xuân



18. Thái úy TÔ HIẾN THÀNH
(1102–1179)


Đây văn, đó võ, nặng đôi vai
Thái úy họ Tô, quả thực tài !
Tiến cử chân hiền tình thuận một
Trợ phò Thế tử lý xuôi hai
Đà ngang trên mái mưa khôn thấm
Cột đá giữa dòng nắng khó phai
Y Doãn, Chu Công thời chỉ vậy
Trung thần thuở ấy hỏi còn ai ? (6)

09/11/2005
Nắng Xuân


(6) Khi được Thái hậu hỏi ý kiến, Tô Hiến Thành tiến cử Trần Trung Tá làm tướng quốc thay cho mình chứ không phải là Võ Tán Đường, người bạn chung thủy luôn túc trực bên giường bệnh của ông. Khi vua Lý Anh Tông mất giao cho Tô Hiến Thành giúp đỡ Đông cung thái tử Long Trát (lúc đó mới 3 tuổi). Nhiều lần Thái hậu khuyên dỗ quan Thái úy phế Long Trát để lập Long Xưởng, nhưng không lay chuyển nổi ý chí của ông.

[Nắng Xuân]

18. Thái úy TÔ HIẾN THÀNH
(1102–1179)


Đây văn, đó võ, nặng đôi vai
Thái úy họ Tô, quả thực tài !
Tiến cử chân hiền, tình thuận một
Trợ phò Thế tử, lý xuôi hai
Đà ngang trên mái, mưa khôn thấm
Cột đá giữa dòng, nắng khó phai
Y Doãn, Chu Công thời chỉ vậy
Trung thần thuở ấy, hỏi còn ai ? (6)

09/11/2005
Nắng Xuân



19. Nguyên phi Ỷ LAN
(1044–1117)


Hỏi còn ai gánh vác giang san ?
Vương hậu Ỷ Lan–hạt giống vàng
Sắc đẹp vun bồi nên quyến rũ
Tài năng học hỏi mới khôn ngoan
Cầm quân đánh giặc, chàng lo lắng
Nhiếp chính yên dân, thiếp đảm đang
Trí tuệ tinh thần cùng tỏa sáng
Ngàn dâu hoài vẳng tiếng hò khoan.

09/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

19. Nguyên phi Ỷ LAN
(1044–1117)


Hỏi còn ai gánh vác giang san ?
Vương hậu Ỷ Lan–hạt giống vàng
Sắc đẹp vun bồi nên quyến rũ
Tài năng học tập mới khôn ngoan
Cầm quân đánh giặc, chàng lo lắng
Nhiếp chính yên dân, thiếp đảm đang
Trí tuệ tinh thần cùng tỏa sáng
Ngàn dâu hoài vẳng tiếng hò khoan.

09/11/2005
Nắng Xuân


20. Thái sư TRẦN THỦ ĐỘ
(1194–1264)


"Khoan ! Cái đầu thần chửa có rơi
Tâu xin bệ hạ cứ yêu đời" (7)
Quan dân nhất trí, nan không thoái
Tướng sĩ đồng tâm, thác chẳng rời
Cột trụ sơn hà–tôi bạc nén
Móng nền xã tắc–đúc vàng thoi
Công đầu thắng giặc Nguyên hung ác
Ca ngợi Thái Sư khó dụng lời.

04/11/2005
Nắng Xuân

(7) Nguyên văn câu nói của Thái sư Trần Thủ Độ: “Đầu thần chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo”.

[Nắng Xuân]

20. Thái sư TRẦN THỦ ĐỘ
(1194–1264)


"Khoan ! Cái đầu thần chửa có rơi
Tâu xin bệ hạ cứ yêu đời" (7)
Quan dân nhất trí, nan không thoái
Tướng sĩ đồng tâm, thác chẳng rời
Cột trụ sơn hà–tôi bạc nén
Móng nền xã tắc–đúc vàng thoi
Công đầu thắng giặc Nguyên hung ác
Ca ngợi Thái Sư khó dụng lời.

04/11/2005
Nắng Xuân


21. HƯNG ĐẠO VƯƠNG
(1232–1300)

Lời văn Hịch Tướng Sĩ âm vang
Tiết Chế Quốc Công dẫn rõ ràng
Báo quốc, hiền thần đương bạo ác
Trung quân, nghĩa sĩ đối hèn gian
Chương Dương, Hàm Tử, Vân Đồn dội
Tây Kết, Bạch Đằng, Vạn Kiếp ran
Âu-Á, Nguyên Mông tung vó ngựa
Phải thua nước Việt, nhỏ mà gan.

05/11/2005
Nắng Xuân

[Huy Thanh]

https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTMnF4ApjWJ8ibQ8W7YBqaCW8-ytqZo5E9XFHIajCnCMo2vLma6VQ

NGUYỄN TRÃI

Chớ ủ tâm sầu trở lại nhanh
Dồi trau sử sách chẳng tròng trành
Nghiên mài hịch thảo cho ngời tánh
Bút giũa thơ bày để rạng danh
Nợ nước lo đền- con Nguyễn Trãi
Thù nhà nguyện trả- phụ Phi Khanh
Mười năm đuổi giặc ra ngoài cõi
Trọn nghĩa quân sư tước toại thành.

06-09-2016
Huy Thanh

[Nắng Xuân]

21. HƯNG ĐẠO VƯƠNG
(1232–1300)

Lời văn Hịch Tướng Sĩ âm vang
Tiết Chế Quốc Công dẫn rõ ràng
Báo quốc, hiền thần đương bạo ác
Trung quân, nghĩa sĩ đối hèn gian
Chương Dương, Hàm Tử, Vân Đồn dội
Tây Kết, Bạch Đằng, Vạn Kiếp ran
Âu-Á, Nguyên Mông tung vó ngựa
Phải thua nước Việt, nhỏ mà gan.

05/11/2005
Nắng Xuân


22. PHẠM NGŨ LÃO
(1255–1320)

Gan vàng, dạ sắt, quyết xông pha
Dâng hiến tài năng giúp nước nhà
Trên dưới, Vương tôn dò cặn kẽ,
Trước sau, Ngũ Lão đáp sâu xa.
Dùng binh tướng giỏi, mưu lừa thế
Đối trận quân tinh, sức mượn đà
“Ly loạn, anh hùng không góp trí
Thẹn tai nghe chuyện Võ Hầu gia” !(7)

06/11/2005
Nắng Xuân


(7) Dịch bài thơ của Phạm Ngũ Lão:
Vung giáo non sông trải mấy thu
Ba quân khí mạnh nuốt sao Ngưu
Làm trai ví chẳng nên công trạng
Luống thẹn tai nghe chuyện Võ Hầu”

Võ Hầu tức Khổng Minh Gia Cát Lượng, nhân vật huyền thoại nhiều mưu lược, phò Lưu Bị thời Tam Quốc.

[Nắng Xuân]

22. PHẠM NGŨ LÃO
(1255–1320)

Gan vàng, dạ sắt, quyết xông pha
Dâng hiến tài năng giúp nước nhà
Trên dưới, Vương tôn dò cặn kẽ,
Trước sau, Ngũ Lão đáp sâu xa.
Cầm quân tướng giỏi, mưu lừa thế
Đối trận quân tinh, sức mượn đà
“Ly loạn, anh hùng không góp trí
Thẹn tai nghe chuyện Võ Hầu gia” !(7)

06/11/2005
Nắng Xuân


23. TRẦN BÌNH TRỌNG
(1259–1285)

Gia binh, tướng sĩ thảy đều ưa
Bình Trọng trí mưu, dũng khí thừa
“Thà quỷ nước Nam, bừng đuốc sáng
Hơn Vương đất Bắc, nhuộm bùn nhơ” (8)
Khảo tra, dọa dẫm, thu cay cú
Mua chuộc, dỗ dành, chuốc chát chua
Thương xót tấm gương ngời khí tiết
Vua tôi, trên dưới lệ như mưa.

07/11/2005
Nắng Xuân


(8) Nguyên văn câu Trần Bình Trọng trả lời Thoát Hoan khi giặc muốn dụ ông ra hàng: “Ninh vi Nam quỷ, Bất vi Bắc vương”.

[Nắng Xuân]

23. TRẦN BÌNH TRỌNG
(1259–1285)

Gia binh, tướng sĩ thảy đều ưa
Bình Trọng trí mưu, dũng khí thừa
“Thà quỷ nước Nam, bừng đuốc sáng
Hơn Vương đất Bắc, nhuộm bùn nhơ” (8)
Khảo tra, dọa dẫm, thu cay cú
Mua chuộc, dỗ dành, chuốc chát chua
Thương xót tấm gương ngời khí tiết
Vua tôi, trên dưới lệ như mưa.

07/11/2005
Nắng Xuân



24. TRẦN QUỐC TOẢN


Mưa nắng Bình Than đã mấy ngày
Quả cam bóp nát vẫn không hay
“Phá tan cường địch”, tim thiêu đốt
“Báo đáp hoàng ân”, óc tỏ bày
Tập hợp dưới nhà, dùi trống thúc
Kêu mời trong trướng, ngọn cờ bay
Tướng quân tuổi nhỏ, công nào nhỏ
Góp sức mỗi người một cánh tay.

07/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

24. TRẦN QUỐC TOẢN


Mưa nắng Bình Than đã mấy ngày
Quả cam bóp nát vẫn không hay
“Phá tan cường địch”, tim thiêu đốt
“Báo đáp hoàng ân”, óc tỏ bày
Tập hợp dưới nhà, dùi trống thúc
Kêu mời trong trướng, ngọn cờ bay
Tướng quân tuổi nhỏ, công nào nhỏ
Góp sức mỗi người một cánh tay.

07/11/2005
Nắng Xuân


25. LÊ LỢI–NGUYỄN TRÃI
(1385–1433) và (1380–1442)

Một cánh tay vươn giữa núi rừng
Họ Lê dấy nghĩa chốn Lam Sơn
Yên nhà, “đạo nghĩa thay hung ác”
Cứu nước, “chí nhân thắng bạo cường” (9)
Dùng ít địch nhiều, tùy tiến thủ
Lấy nhàn chọi mỏi, biết nhu cương
Quân sư Nguyễn Trãi thừa mưu lược,
Lê Lợi anh hùng–nức bốn phương.

07/11/2005
Nắng Xuân

(9) Ý trong bài Cáo Bình Ngô của Nguyễn Trãi: “Lấy đạo nghĩa thắng hung tàn, lấy chí nhân thay cường bạo”.

[Nắng Xuân]

25. LÊ LỢI–NGUYỄN TRÃI
(1385–1433) và (1380–1442)


Một cánh tay vươn giữa núi rừng
Họ Lê dấy nghĩa chốn Lam Sơn
Yên nhà, “đạo nghĩa thay hung ác”
Cứu nước, “chí nhân thắng bạo cường” (9)
Dùng ít địch nhiều, tùy tiến thủ
Lấy nhàn chọi mỏi, biết nhu cương
Quân sư Nguyễn Trãi thừa mưu lược,
Lê Lợi anh hùng–nức bốn phương.

07/11/2005
Nắng Xuân

26. Vua LÊ THÁNH TÔNG
(1460-1497)


Nức bốn phương trời vua với tôi
Tao đàn hai tám ánh sao ngời
Thơ văn trác tuyệt, nồng hương thế
Học vấn cao thâm, thắm vị đời
Chấn chỉnh quan quyền theo phép tắc
Sửa sang luật lệ đúng cơ ngơi
Đất đai khai khẩn xây nền móng
Thịnh trị thái bình đến thế thôi.

07/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

26. Vua LÊ THÁNH TÔNG
(1460-1497)


Nức bốn phương trời vua với tôi
Tao đàn hai tám ánh sao ngời
Thơ văn trác tuyệt, nồng hương thế
Học vấn cao thâm, thắm vị đời
Chấn chỉnh quan quyền theo phép tắc
Sửa sang luật lệ đúng cơ ngơi
Đất đai khai khẩn xây nền móng
Thịnh trị thái bình đến thế thôi.

07/11/2005
Nắng Xuân


27. TRỊNH–NGUYỄN PHÂN TRANH
(1767-1788)

Đến thế thôi thì thật chán chê !
Phân tranh Trịnh–Nguyễn, nỗi ê chề
Vua Lê hèn hạ ôm hùm tới
Chúa Nguyễn nhuốc nhơ cõng rắn về
Miệng thế đau lòng, trơ mắt ếch
Lưỡi đời xấu hổ, tẽn râu dê
Bao giờ vận nước sang trang nhỉ ?
Trống trận Tây Sơn rộn bốn bề.

07/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

27. TRỊNH–NGUYỄN PHÂN TRANH
(1767-1788)

Đến thế thôi thì thật chán chê !
Phân tranh Trịnh–Nguyễn, nỗi ê chề
Vua Lê hèn hạ ôm hùm tới
Chúa Nguyễn nhuốc nhơ cõng rắn về
Miệng thế đau lòng, trơ mắt ếch
Lưỡi đời xấu hổ, tẽn râu dê
Bao giờ vận nước sang trang nhỉ ?
Trống trận Tây Sơn rộn bốn bề.

07/11/2005
Nắng Xuân


28. Hoàng đế QUANG TRUNG
(1788-1792)

Rộn bốn bề hồi trống thúc quân
Theo chân Nguyễn Huệ, bước phong vân
Ngọn cờ độc lập ngời nhân ái
Nguồn sáng tự cường chói nghĩa ân
Xoài Mút, Rạch Gầm, xua tháng giá
Đống Đa, Tam Điệp, đón mùa xuân
Quang Trung đức độ, tài năng thế
Có một không hai dưới cõi trần. (10)

08/11/2005
Nắng Xuân

(10) Nhà Tây Sơn kéo dài 24 năm 1778-1802

[Nắng Xuân]

28. Hoàng đế QUANG TRUNG
(1788-1792)

Rộn bốn bề hồi trống thúc quân
Theo chân Nguyễn Huệ, bước phong vân
Ngọn cờ độc lập ngời nhân ái
Nguồn sáng tự cường chói nghĩa ân
Xoài Mút, Rạch Gầm, xua tháng giá
Đống Đa, Tam Điệp, đón mùa xuân
Quang Trung đức độ, tài năng thế
Có một không hai dưới cõi trần. (10)

08/11/2005
Nắng Xuân


29. ĐÔ ĐỐC BÙI THỊ XUÂN
(1771–1802)


Dưới cõi trần, thân gái vẫy vùng
Hiên ngang, bất khuất, rất kiên trung
Cưỡi voi xông trận, so gươm giáo
Lên ngựa công đồn, đọ kiếm cung
Kính phục tấm gương người quả cảm
Tiếc thương danh sáng nữ anh hùng
Tây Sơn, Bình Định như còn tích
Yếm lụa, quần thoa cũng lẫy lừng.

09/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

29. ĐÔ ĐỐC BÙI THỊ XUÂN
(1771–1802)


Dưới cõi trần, thân gái vẫy vùng
Hiên ngang, bất khuất, rất kiên trung
Cưỡi voi xông trận, so gươm giáo
Lên ngựa công đồn, đọ kiếm cung
Kính phục tấm gương người quả cảm
Tiếc thương danh sáng nữ anh hùng
Tây Sơn, Bình Định như còn tích
Yếm lụa, quần thoa cũng lẫy lừng.

09/11/2005
Nắng Xuân



30. THỜI NHIỆM–TRẦN THƯỜNG


Lẫy lừng như Chiến Quốc–Xuân Thu !
Thời thế nhiễu nhương, bạn hóa thù
Ra đối, Trần Thường lên mặt Cáo
Đáp lời, Thời Nhiệm ngẩng đầu Sư
Thất thời, khảng khái, thua còn sáng
Thuận thế, vênh vang, thắng đã mù
Khanh tướng, công hầu mà nhục nhã
Trần ai, ai thấu tận: hiền–ngu ? (11)

09/11/2005
Nắng Xuân


(11) Khi bắt được Ngô Thời Nhiệm (theo Tây Sơn), Đặng Trần Thường (theo Gia Long) tự đắc đọc:
- Ai công hầu, ai khanh tương, trong trần ai, ai dễ biết ai.
Ngô Thời Nhiệm khảng khái đáp
- Thế Chiến Quốc, thế Xuân Thu, gặp thời thế, thế thời phải thế.

[Nắng Xuân]

30. THỜI NHIỆM–TRẦN THƯỜNG


Lẫy lừng như Chiến Quốc–Xuân Thu !
Thời thế nhiễu nhương, bạn hóa thù
Ra đối, Trần Thường lên mặt Cáo
Đáp lời, Thời Nhiệm ngẩng đầu Sư
Thất thời, khảng khái, thua còn sáng
Thuận thế, vênh vang, thắng đã mù
Khanh tướng, công hầu mà nhục nhã
Trần ai, ai thấu tận: hiền–ngu ? (11)

09/11/2005
Nắng Xuân


31. NGUYỄN TRI PHƯƠNG
(1800–1873)

Hiền–ngu, phải–trái, lẽ phân minh
Thành–bại, thắng–thua, cốt hết mình
Vua chúa ươn hèn, lười chiến đấu
Triều thần bạc nhược, ngại hy sinh
Hiên ngang đối trận, dồn căm phẫn
Quả cảm xông pha, dốc nhiệt tình
Nhịn uống, nhịn ăn, thà tử tiết
Giữ gìn khí phách vẹn trung trinh.(12)

10/11/2005
Nắng Xuân

(12) Hết lòng kháng chiến chống Pháp, bị thương và bị giặc bắt, Nguyễn Tri Phương tỏ thái độ bất hợp tác, không chịu ăn uống và chữa trị vết thương. Khi biết mình không còn sống nổi nữa, ông nhờ người tắm rửa sạch sẽ rồi bình thản đi vào cõi chết, để lại lòng kính phục, thương tiếc cho hàng triệu người Việt nam yêu nước.

[Nắng Xuân]

31. NGUYỄN TRI PHƯƠNG
(1800–1873)

Hiền–ngu, phải–trái, lẽ phân minh
Thành–bại, thắng–thua, cốt hết mình
Vua chúa ươn hèn, lười chiến đấu
Triều thần bạc nhược, ngại hy sinh
Hiên ngang đối trận, dồn căm phẫn
Quả cảm xông pha, dốc nhiệt tình
Nhịn uống, nhịn ăn, thà tử tiết
Giữ gìn khí phách vẹn trung trinh.(12)

10/11/2005
Nắng Xuân


32. TRƯƠNG ĐỊNH
(1821–1864)

Vẹn trung trinh, Đại Soái Bình Tây
Chiêu tập dân quê, những thợ cày
Chối bỏ lợi danh, lòng khoáng đạt
Coi thường tước lộc, chí cao dày
Quân binh non nớt, không sờn dạ,
Vũ khí sơ sài, há núng tay !
Tập kích, công đồn, tiêu diệt giặc
Hy sinh anh dũng giữa trùng vây.

10/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

32. TRƯƠNG ĐỊNH
(1821–1864)

Vẹn trung trinh, Đại Soái Bình Tây
Chiêu tập dân quê, những thợ cày
Chối bỏ lợi danh, lòng khoáng đạt
Coi thường tước lộc, chí cao dày
Quân binh non nớt, không sờn dạ,
Vũ khí sơ sài, há núng tay !
Tập kích, công đồn, tiêu diệt giặc
Hy sinh anh dũng giữa trùng vây.

10/11/2005
Nắng Xuân[/QUOTE]


33. HOÀNG DIỆU
(1829–1882)


Giữa trùng vây giặc vẫn kiên gan
Tổng đốc Hà–Ninh đứng vững vàng
Đôn đốc quân dân tăng chí khí
Hô hào tướng sĩ bớt hoang mang
Triều đình bất lực, không nao núng
Tự Đức yếu hèn, khỏi thở than
Di biểu một tờ “dòng lệ máu”
Lẻ loi tuẫn tiết–Chết hiên ngang.

10/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

33. HOÀNG DIỆU
(1829–1882)


Giữa trùng vây giặc vẫn kiên gan
Tổng đốc Hà–Ninh đứng vững vàng
Đôn đốc quân dân tăng chí khí
Hô hào tướng sĩ bớt hoang mang
Triều đình bất lực, không nao núng
Tự Đức yếu hèn, khỏi thở than
Di biểu một tờ “dòng lệ máu”
Lẻ loi tuẫn tiết–Chết hiên ngang.


10/11/2005
Nắng Xuân


34. NGUYỄN TRUNG TRỰC
(1838–1868)


Hiên ngang dũng lược nối cha ông
Thống lãnh Nguyễn Trung Trực dốc lòng
Nhật Tảo thiêu tàu, ghi chiến tích
Kiên Giang phá lũy, lập kỳ công
Hà Tiên, Rạch Giá, đừng quên cửa
Phú Quốc, Hòn Chông, gắng nhớ dòng
“Đất nước Việt Nam còn cỏ mọc
Thì còn hào khí của non sông”. (13)

11/11/2005
Nắng Xuân

(13) Nguyễn Trung Trực giữa pháp trường khảng khái nói với quân thù: "Bao giờ nước Nam không còn cỏ mọc mới hết người Nam đánh Tây".

[Nắng Xuân]

34. NGUYỄN TRUNG TRỰC
(1838–1868)


Hiên ngang dũng lược nối cha ông
Thống lãnh Nguyễn Trung Trực dốc lòng
Nhật Tảo thiêu tàu, ghi chiến tích
Kiên Giang phá lũy, lập kỳ công
Hà Tiên, Rạch Giá, đừng quên cửa
Phú Quốc, Hòn Chông, gắng nhớ dòng
“Đất nước Việt Nam còn cỏ mọc
Thì còn hào khí của non sông”. (13)

11/11/2005
Nắng Xuân


35. TÔN THẤT THUYẾT
(1839–1913)

Non sông ghi nhớ một vì sao
Binh Bộ Thượng Thư nhiệt huyết trào
Củng cố chủ quyền, khoe vũ dũng
Giữ gìn độc lập, lập công lao
Tây Đông xuôi ngược, mòn binh giáp
Nam Bắc vào ra, bạc chiến bào
Chỉ tiếc triều đình nhu nhược quá
Một tay khó với tận trời cao!

11/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

35. TÔN THẤT THUYẾT
(1839–1913)

Non sông ghi nhớ một vì sao
Binh Bộ Thượng Thư nhiệt huyết trào
Củng cố chủ quyền, khoe vũ dũng
Giữ gìn độc lập, lập công lao
Tây Đông xuôi ngược, mòn binh giáp
Nam Bắc vào ra, bạc chiến bào
Chỉ tiếc triều đình nhu nhược quá
Một tay khó với tận trời cao!

11/11/2005
Nắng Xuân



36. NGUYỄN THIỆN THUẬT
(1844–1926)

Cao xanh khó thấu hiểu dân tình
Hòa ước oái oăm ký, bãi binh
Tự Đức ươn hèn ban sắc chỉ
Tán quân quả cảm chẳng lai kinh
Hai Sông lợi dụng nguồn nhân kiệt
Bãi Sậy dựa kề thế địa linh
Nước mất còn ham chi tước lộc
Thà rằng quyết chiến dẫu hy sinh!

11/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

36. NGUYỄN THIỆN THUẬT
(1844–1926)

Cao xanh khó thấu hiểu dân tình
Hòa ước oái oăm ký, bãi binh
Tự Đức ươn hèn ban sắc chỉ
Tán quân quả cảm chẳng lai kinh
Hai Sông lợi dụng nguồn nhân kiệt
Bãi Sậy dựa kề thế địa linh
Nước mất còn ham chi tước lộc
Thà rằng quyết chiến dẫu hy sinh!

11/11/2005
Nắng Xuân



37. ĐINH CÔNG TRÁNG
(1842–1887)

Sinh lúc nước non gặp lửa binh
Lập nên chiến lũy thép Ba Đình
Trại Cần, Kẻ Sở, bày mưu kế
Kẻ Bưởi, Làng Thong, dựng địa hình
Hố đất, hầm chông, săn dã thú
Gậy tre, mã tấu, chém nghê kình
Ba Làng cứ điểm vùng chiêm trũng
Thành nấm mồ chôn giặc viễn chinh.

12/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

37. ĐINH CÔNG TRÁNG
(1842–1887)

Sinh lúc nước non gặp lửa binh
Lập nên chiến lũy thép Ba Đình
Trại Cần, Kẻ Sở, bày mưu kế
Kẻ Bưởi, Làng Thong, dựng địa hình
Hố đất, hầm chông, săn dã thú
Gậy tre, mã tấu, chém nghê kình
Ba làng cứ điểm vùng chiêm trũng
Thành nấm mồ chôn giặc viễn chinh.

12/11/2005
Nắng Xuân




38. PHAN ĐÌNH PHÙNG
(1847–1895)

Chinh chiến nào đâu giống việc quan
Tâm can căm hận lũ tham tàn
Gom công, góp của, xây thành đất
Dốc trí, dồn tâm, đúc súng gang
Quân thứ phân chia, trên đỡ dưới
Bố phòng sắp xếp, dọc dòm ngang
Hương Khê kháng chiến mười năm chẵn
Tán lý Đình nguyên thiệt giỏi giang.

12/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

38. PHAN ĐÌNH PHÙNG
(1847–1895)

Chinh chiến nào đâu giống việc quan
Tâm can căm hận lũ tham tàn
Gom công, góp của, xây thành đất
Dốc trí, dồn tâm, đúc súng gang
Quân thứ phân chia, trên đỡ dưới
Bố phòng sắp xếp, dọc dòm ngang
Hương Khê kháng chiến mười năm chẵn
Tán lý Đình nguyên thiệt giỏi giang.

12/11/2005
Nắng Xuân



39. HOÀNG TÁ VIÊM
(1820–1909)

Giỏi giang, dòng thế phiệt trâm anh
Nệm ấm, chăn êm, được học hành
Án sát, Lang trung, trừ diệt phỉ
Biện tranh, Thống đốc, tấn công thành
Văn quan đảm trách, không bê trễ
Võ tướng hoàn thành, cũng gọn nhanh
Hai thập niên liền mang trọng trách
Căm thù xâm lược thấu trời xanh.

12/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

39. HOÀNG TÁ VIÊM
(1820–1909)

Giỏi giang, dòng thế phiệt trâm anh
Nệm ấm, chăn êm, được học hành
Án sát, Lang trung, trừ diệt phỉ
Biện tranh, Thống đốc, tấn công thành
Văn quan đảm trách, không bê trễ
Võ tướng hoàn thành, cũng gọn nhanh
Hai thập niên liền mang trọng trách
Căm thù xâm lược thấu trời xanh.

12/11/2005
Nắng Xuân


40. HOÀNG HOA THÁM
(1851–1913)

Căm thù xâm lược thấu trời xanh
Yên Thế dựng nên một lũy thành
Chận giặc Đồng Hom, mưu mẹo khéo
Chống càn Hàm Lợn, tính toan rành
Hành binh thông thạo, nhàn mà lợi
Chiến thuật tài tình, ít vẫn nhanh
Linh hoạt tiêu hao sinh lực địch
Ba mươi năm lẻ sử nêu danh.

13/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

40. HOÀNG HOA THÁM
(1851–1913)

Căm thù xâm lược thấu trời xanh
Yên Thế dựng nên một lũy thành
Chận giặc Đồng Hom, mưu mẹo khéo
Chống càn Hàm Lợn, tính toan rành
Hành binh thông thạo, nhàn mà lợi
Chiến thuật tài tình, ít vẫn nhanh
Linh hoạt tiêu hao sinh lực địch
Ba mươi năm lẻ sử nêu danh.

13/11/2005
Nắng Xuân




41. PHAN BỘI CHÂU
(1867–1940)


Danh tiếng loan truyền Phan Bội Châu
Thông minh, học giỏi, chiếm ngôi đầu
“Trùng Quang tâm sử”, ôn truyền thống
“Hải ngoại huyết thư”, nối nhịp cầu
Hội kín, văn minh, ngầm vận động
Đông Du, tiến bộ, ráng mưu cầu
Một nhà cách mạng, tầm nhìn rộng
Một sáng tác gia, hiểu biết sâu.

13/11/2005
Nắng Xuân

[Nắng Xuân]

41. PHAN BỘI CHÂU
(1867–1940)


Danh tiếng loan truyền Phan Bội Châu
Thông minh, học giỏi, chiếm ngôi đầu
“Trùng Quang tâm sử”, ôn truyền thống
“Hải ngoại huyết thư”, nối nhịp cầu
Hội kín, văn minh, ngầm vận động
Đông Du, tiến bộ, ráng mưu cầu
Một nhà cách mạng, tầm nhìn rộng
Một sáng tác gia, hiểu biết sâu.

13/11/2005
Nắng Xuân



42. PHAN CHU TRINH
(1872–1926)


Sâu thẳm tình yêu nước sắt son
“Chấn hưng dân khí, tính vuông tròn
Dân sinh cải thiện, điều thua được
Dân trí mở mang, việc sống còn
Độc lập khoan khoan, dần liệu tính
Tự cường gấp gấp, sớm lo toan” (1)
Cải lương, đường lối tuy chưa chín
Tâm nguyện vì dân cũng dốc mòn.

14/11/2005
Nắng Xuân

[buixuanphuong09]

43- ĐÔ ĐỐC LONG

Gửi nén tâm hương ngỏ nỗi lòng
Nhớ người Đô đốc gọn tên : “Long”
Rạch Gầm đuổi Thái phô thần dũng
Khương Thượng trừThanh tỏ sức hùng
Một thuở tiền nhân đà biết tướng
Muôn đời hậu thế chẳng quên ông
Dẫu không bia đá, mờ trang sử
Vẫn sáng uy danh giống Lạc Hồng.

BXP 04.8.2016

Tôi đã có bài thơ Đô đốc Đặng Tiến Đông, ca ngợi một Đô đốc có tiểu sử rõ ràng. Theo GS Phan Huy Lê đây có thể là Đô đốc Long, nhưng theo nhà báo Trúc Diệp Thanh là Đặng Văn Long.
Đặng Tiến Đông, Đặng Tiến Giản, Đặng Văn Long. Nguyễn Tăng Long, Lê Văn Long … thật rối bời, chưa có ý kiến nào đủ sức thuyêt phục tất cả.
Tôi viết bài thơ này nói về vị Đô đốc mà sách Hoàng Lê nhất thống chí và Đại Việt sử ký toàn thư nói đến : Đô đốc Long!

[Thanh Nguyệt]

NHỚ CÔ GIANG
(Họa thơ VMT)

Dâng tràn tủi hận khắp trời đông
Dẫu phận quần thoa nguyện dốc lòng
Học thuở Tiên Hoàng xua lũ Tống
Ghi thời Quốc Tuấn đuổi bầy Mông
Hỏa Lò liệt nữ vầng trăng ngọc
Xóm Mới thuyền quyên phát đạn đồng
Chung thủy rạng ngời câu tứ đức
Gương vàng sử sách thỏa tình mong.

Thanh Nguyệt – 15/12/2016

[buixuanphuong09]

http://lh5.ggpht.com/-VXc0NlFjvWM/T3yHnZmDolI/AAAAAAAAIbU/fPWDnB2uJA0/tranhlichsu19.jpg?imgmax=512

Công chúa Huyền Trân. Một cuộc hôn nhân đổi lấy bờ cõi từ Chiêm Thành cho Đại Việt. Cảnh vẽ công chúa Huyền Trân tại Chiêm Thành chuẩn bị cho hôn lễ, lòng buồn nhớ hướng về quê hương.

39- TÂM SỰ HUYỀN TRÂN


Vâng lệnh vua cha ghế đặt ngồi

Anh hùng-Thục nữ cũng hòa đôi

Vừa vui bồ liễu dày duyên thế

Đã khổ tùng quân yểu mệnh rồi

Đất Việt theo về tâm bối rối

Triều Chiêm giã biệt dạ tơi bời

Đa Đa núm ruột … rời sao nỡ

Xả mối ân tình xuống tóc thôi!


BXP 16.7.2016

Kiểm lại thấy mất bài này nên đăng lại

[buixuanphuong09]

http://www.xaluan.com/images/news/Image/2012/06/20/54fe128138fdce.img.jpg
Đền thờ Vua Quang Trung nằm trên đỉnh núi Dũng Quyết, TP Vinh, Nghệ An. (Ảnh: TTO)
44- PHƯỢNG HOÀNG TRUNG ĐÔ

Quần linh tụ ý đấng Vương hiền
Trí Phượng tâm Hoàng sáng viễn miên
Dũng Quyết tươi hình nơi hiển tuệ
Lam Giang thắm ảnh chốn sinh thiền
Chinh Nam lộ tướng ... anh hùng dậy
Phạt Bắc nâng tầm ... đất nước yên
"Áo vải cờ đào" danh bất diệt
Hoa Xuân rạng rỡ gửi trăm miền.

BXP

[buixuanphuong09]

45- ĐÌNH LỤC XÃ

Lục Xã đây rồi bạn thấy không?
Mười hai Sắc đỏ gửi Trang hồng *
“Lương binh Bắc tán” ngàn năm tỏ
“Lý nghiệp Nam truyền” vạn thuở thông **
Dẹp hết sầu xưa đình mở hội
Khai sâu giếng cổ lúa vươn đồng
Thuần phong mỹ tục khơi nguồn sáng
Thỏa mãn bao ngày cứ đợi trông

BXP

* Thư viện Hán Nôm
** Mượn ý câu đối ở đình làng :
“Lương binh Bắc tán thần công hiển
Lý nghiệp Nam khai thánh tích truyền

[buixuanphuong09]

46-NHÌN ĐÁ NHỚ ĐỀN XƯA

Trải mấy trăm năm đá vẫn còn
Hai vầng nhật nguyệt chiếu lòng son
Thân thà có nát tâm nào mục
Họ dẫu không yên chí chẳng mòn
Nghĩa khí gương soi trùm bốn cõi
Trung thần tiếng rạng khắp ba non
Đền thiêng dựng lại công thêm tỏ
Trụ mãi muôn đời với cháu con

BXP

Lô cốt cao, đình Lục Xã, đền Tiết Nghĩa là những di tích của làng tôi.Đình & đền đã bị hai cuộc chiến tranh tàn phá sạch trơn, chỉ còn lại lù lù cái lô cốt cao xám xịt cạnh nhà tôi, ghi dấu một thời nhức nhối.

[buixuanphuong09]

http://i1090.photobucket.com/albums/i363/trakhuc1/46ToHienThanh.jpg
Tô Hiến Thành – Chống Chân Lạp xâm lược, chinh phạt Chiêm Thành
47- TÔ HIẾN THÀNH

Tô thị phong vương có Hiến Thành
Chẳng dòng tôn thất cũng vinh danh
Phương Nam chỉ kiếm Chàm lui cõi
Nẻo Bắc giương cờ Tống giữ ranh
Diệt loạn bao dung ngời đức sáng
Khai hoang nhẫn nại rạng tâm lành
Công minh chính trực, tài văn võ
Cẩm Đới muôn đời mãi tỏ thanh.

BXP 29.4.2017

[buixuanphuong09]

http://www.vietnamnay.com/upload/default/Tinh24h/Hanoi/DuongVanNga.jpg
48-DƯƠNG VÂN NGA

Lộng lẫy khuôn trăng dáng ngọc ngà
Hai triều hoàng hậu tự Vân Nga
Trao ngôi tướng giỏi cần yên nước
Chuyển nghiệp con thơ giữ ổn nhà
Trước nghĩa sơn hà duyên quyết chắp
Bên tình mẫu tử lệ đành sa
Trái tim nhân hậu ngời trang sử
Vạn thế truyền lưu đức độ Bà.

BXP 3.5.2017

[buixuanphuong09]

http://ylan.net.vn/upload/9487/fck/hoang-thai-hau-y-lan.jpg
49- THÁI HẬU Ỷ LAN

Muôn đời hậu thế tiếng còn vang
Một đấng anh thư rạng sử vàng
Nô giải trâu gìn bền Lý nghiệp
Quan hòa tướng trọng thịnh Nam bang
An dân tỏ đức tâm hiền dịu
Trị nước phô tài sức giỏi giang
Danhtặng “Quan Âm” đầy kính ngưỡng
Nguyên Phi sống mãi với thôn làng

BXP 7/5/2017

[buixuanphuong09]

http://images.quehuongonline.vn/Uploads/LibraryImages/(888)1.jpg
50- LÝ NHÂN TÔNG

Năm sáu năm trường được trụ ngôi
Anh minh hoàng đế rạng gương đời
Quân thần giỏi kết vương triều thịnh
Dân tướng tài hòa đất nước vui
Phật mộ âm (luật) làu vang bốn cõi
Trường khai nông khuyến sáng ba thời
Chàm gờm Tống sợ cơ đồ vững
Hậu thế còn ghi đức độ Người.

BXP 8.5.2017

[buixuanphuong09]

http://thuvienlichsu.com/uploads/images/20140225214637000000-tranthaitong1.gif
51- TRẦN THÁI TÔNG

Bên nhà bên nước nặng tơ vương
Day dứt lòng ai khó chọn đường
Quét Thát đã từng vang khắp cõi
Trừ Chàm đâu chỉ rạng riêng phương
Nhất triều hợp sức dân thêm thịnh
Tam giáo hòa tâm nước được cường
Khuyến học đào sông tiềm lực vững
Mở đầu dựng nghiệp đã nêu gương.

BXP 30/5/2017

[buixuanphuong09]

http://thuvienlichsu.com/uploads/images/20140227003543000000-tranthanhtong.jpg
52- TRẦN THÁNH TÔNG

Hoàng đế triều Trần hiệu Thánh Tông
Ba lần có mặt chống Nguyên Mông
Ngoại giao trí tĩnh gìn trăm ngả
Nội trị tâm nhu nức vạn lòng
Giỏi Pháp làu nho đời tỏa rạng
Bền nhà vững nước nghiệp khai thông
Gương cha phát triển truyền con cháu
Đức độ hiền nhân xứng Lạc Hồng.

BXP 01.6.2017

[buixuanphuong09]

53- GIẾNG GIẰNG

Trải tháng năm dài nặng ước mong
Bùn hôi nước vẩn đã khai dòng
Ấm diều chim đến lùm đa rộng
Mát dạ người về nước giếng trong
Trụ cũ vừa xây bừng mấy tích
Đình nay lại dựng nức bao lòng
Mưu sinh khắp nẻo giờ thăm cội
Những buổi quây quần có thích không?

BXP 14.6.2017

[buixuanphuong09]

54- Đô ĐỐC ĐẶNG XUÂN BẢO

Tin cậy giao nhằm hướng chính phương
Hữu quân* Đô đốc tỏ can trường
Bành voi đặt pháo binh Nam mạnh
Rơm ván nhào bùn xác Mãn chương
Táo bạo xông (Ngọc) Hồi Kỳ tận lối *
Thông minh rẽ (Đầm) Mực Nghị cùng đường
Sa cơ lỡ vận lao cầm cố
Tuyệt thực năm ngày để tiếc thương!

BXP 20.6.2017

* Kỳ là tên tục Lê Chiêu Thống
Chiêu Thống không trực tiếp tham gia chiến sự, dựa vào binh lực của Tôn Sỹ Nghị giúp để lập lại cơ đồ. Nghị & Kỳ “tuy hai nhưng một”, Nghị cùng đường thì Kỳ cũng tận lối.

[buixuanphuong09]

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Tr%E1%BA%A7n_Quang_Di%E1%BB%87u.jpg/250px-Tr%E1%BA%A7n_Quang_Di%E1%BB%87u.jpg
Tượng thờ Thái phó Trần Quang Diệu trong Điện thờ Tây Sơn Tam Kiệt (Bảo tàng Quang Trung, Bình Định)
55- THIẾU PHÓ TRẦN QUANG DIỆU

Đánh hổ mà nên nghĩa vợ chồng
Cùng phò minh chúa một lòng trung
Sông Xoài (Mút) quét Thái tâm tràn dũng
Đồn Ngọc (Hồi) truy Thanh sức dậy hùng
Diệt vạn binh Tôn ngời chiến tích
Tha ngàn lính Võ xứng quân công
Cực hình thảm khốc không mờ nổi
Lồng lộng tầng cao dáng đứng tùng

BXP 26.6.2017

[buixuanphuong09]

43- ĐÔ ĐỐC LONG

Gửi nén tâm hương ngỏ nỗi lòng
Nhớ người Đô đốc gọn tên : “Long”
Rạch Gầm đuổi Thái phô thần dũng
Khương Thượng trừThanh tỏ sức hùng
Một thuở tiền nhân đà biết tướng
Muôn đời hậu thế chẳng quên ông
Dẫu không bia đá, mờ trang sử
Vẫn sáng uy danh giống Lạc Hồng.

BXP 04.8.2016

Tôi đã có bài thơ Đô đốc Đặng Tiến Đông, ca ngợi một Đô đốc có tiểu sử rõ ràng. Theo GS Phan Huy Lê đây có thể là Đô đốc Long, nhưng theo nhà báo Trúc Diệp Thanh là Đặng Văn Long.
Đặng Tiến Đông, Đặng Tiến Giản, Đặng Văn Long. Nguyễn Tăng Long, Lê Văn Long … thật rối bời, chưa có ý kiến nào đủ sức thuyêt phục tất cả.
Tôi viết bài thơ này nói về vị Đô đốc mà sách Hoàng Lê nhất thống chí và Đại Việt sử ký toàn thư nói đến : Đô đốc Long!

Sửa lại bài ĐÔ ĐỐC LONG
Đô ĐỐC ĐẶNG VĂN LONG

Hội ngộ duyên trời có phải không?
Thợ rèn – Đô đốc tự Văn Long? *
Tim hồng luyện sắt phô tâm dũng
Áo trắng vung gươm tỏ sức hùng
Một thuở tiền nhân đà biết tướng
Muôn đời hậu thế chẳng quên ông
Dẫu không bia đá, mờ trang sử
Vẫn sáng uy danh giống Lạc Hồng.

BXP 04.8.2016
* Đô đốc Long với chiến công lừng lẫy : Chỉ huy một cánh quân (nhờ mưu kế đánh lạc hướng của Quang Trung hỗ trợ) đã đánh mạnh theo hướng Khương Thượng, Sầm nghi Đống phải tự vẫn, ông tiến thẳng vào Thăng Long trước đón vua Quang trung)
Đô đốc Long là ai? Có nhiều giả thuyết nhưng cho tới nay chưa có một giả thuyết nào đủ sức thuyết phục tất cả. Tôi làm thơ về Đô đốc Dặng Văn Long theo Wikepea, đúng hay sai là việc của các nhà làm sử.

Tôi không sửa vào bài cũ mà đăng cả ở đây để bạn đọc tiện theo rõi.

[buixuanphuong09]

http://hovuvovietnam.com/userfiles/vuVanDung.JPG
56- ĐẠI Đô ĐỐC VŨ VĂN DŨNG

Thất hổ đi đầu quét Nguyễn tông
Vũ Văn (Dũng) Đô đốc tỏ anh hùng
Thanh triều đi sứ vang thành quả
Việt quốc truy thù vọng chiến công
Bắt tướng trừ Tuyên lòng đã vững
Tha quân diệt Tánh ý luôn đồng *
Trời Tây xế bóng khôn bề trụ
“Vua sáng tôi hiền” … nặng nhớ mong.

BXP 29.6.2017

* Trần Quang Diệu & Vũ Văn Dũng cùng vây thành Quy Nhơn buộc Võ Tánh phải tự tử, TQD vào thành đã tha cho tướng sỹ dưới quyền của VT mà không giết. Việc làm nhân hậu này nếu không được VVD đồng thuận cũng không thực hiện được. Cùng một sự việc nhưng mang hai ý khác nhau nên không thể gọi là “Trùng”.

[buixuanphuong09]

57- ĐÔ ĐỐC PHAN VĂN LÂN

Ẻo lả thư sinh – võ tuyệt phần
Nội Hầu dũng tướng tự Văn Lân
Quy Nhơn hậu bị tìm mưu cáo
Khương Thượng tiên phong tỏ sức thần
Dũng mãnh bền gan đường giết giặc
Kiên trì vững chí nẻo chăn dân
Những khi được thưởng đem phân hết
Chia sẻ cùng nhau chẳng ngại ngần.

BXP 5.7.2017

[buixuanphuong09]

58- ĐÔ ĐỐC NGUYỄN VĂN LỘC

Duyên trời gặp gỡ tỏ hùng anh
Thất hổ Tây Sơn phận đã dành
Mở lối tìm truy cuồng loạn Nguyễn
Ngăn đường tháo chạy khốn cùng Thanh
Xưa từng một ngựa tan Cầu, Thế
Nay lại đơn thân chặn Duyệt, Thành
Chí muốn vì vua khôi phục nghiệp
Sợ rằng dân khổ … phải mai danh. *

BXP 11.7.2017

* Đây là nét độc đáo của Nguyễn Văn Lộc. (Lời của Nguyễn Quang Huy, bạn cùng đi ẩn tích):
“…Nhà Tây Sơn đã không còn nữa thì chúng ta tận trung với ai? Bầy tôi của vua Lê Chiêu Thống bo bo giữ lòng trung với cố chủ, nổi dậy đánh ở miền bắc, hết lớp này đến lớp khác đã chẳng lợi gì cho nhà Lê mà còn làm khổ dân hại nước. Phải nghĩ đến dân đến nước trước. Không có thể làm lợi cho dân, cho nước thì nằm yên chớ đừng nên gây rối thêm. Trung với một người, một nhà, mà làm khổ cho dân cho nước thì trung ấy, kẻ chân chính không nên nghĩ đến. Trung ấy không phải là trung”. Nguyễn Văn Lộc đã hiểu ra và nghe theo.

[buixuanphuong09]

http://d4.violet.vn/uploads/blogs/6113/img_0143_500.jpg
59- ĐẠI TƯ MÃ NGÔ VĂN SỞ

Ích Quốc công Ngô trí-dũng-hùng
Dưới triều thánh đế hiệu Quang Trung
Trừ Xiêm diệt Nguyễn chân không mỏi
Quét Trịnh truy Thanh gối chẳng chùng
Tổng trấn … chiêu an nhân đức tỏ
Trưởng đoàn…chúc thọ chức quyền trưng *
Một đời cống hiến Tây Sơn nghiệp
Vướng nỗi hàm oan khó giải cùng.

BXP 13.7.2017

* Trong quan hệ ngoại giao với triều Thanh, Ngô Văn Sở có vị trí rất quan trọng. Buổi đầu đàm phán không có NVS phía Thanh đã đòi phải có NVS. Việc tìm người đóng giả Quang Trung là gợi ý của đoàn Phúc An Khang, tất nhiên phải dấu Càn Long, nếu CL biết thì trước hết PAK phải tội. Khi biết tin vua Quang Trung (Giả) đã lên đường sang Yên Kinh dự lễ bát tuần thượng thọ của mình, vua Càn Long rất phấn khởi, liên tục cho ngựa chạy trạm ra ban thưởng. Sự có mặt của NVS trong đoàn khiến vua Càn Long đặc biệt chú ý, vì biết NVS là đại thần trụ cột của Tây Sơn, lại đang cai quản toàn cõi Bắc Hà. Đại tư mã Ngô Văn Sở được thưởng một cái mũ san hô tam phẩm. Điều này chứng tỏ cái chức cái quyền của NVS đã được “trưng” ra với mọi người.

[buixuanphuong09]

60- ĐÔ ĐỐC NGUYỄN VĂN TUYẾT

Sống quen du thủ rất ngang tàng
Gặp được duyên trời võ giỏi giang
Chạy ngựa đường sơn tươi trí cả
Điều binh lối thủy rạng trang vàng
Tâm mê xả bỏ tên còn vọng
Chúa sáng theo về tiếng mãi vang
Cuộc chiến sau cùng bên cạnh vợ
Phụng thư-dũng tướng dáng huy hoàng

BXP 16.7.2017

Hai câu mở : NVT vốn là đầu đảng một nhóm côn đồ gây rối ở chợ, duyên may gặp được Trần lão, học võ, sau lấy Trần Thị Lan là cháu gái Trần lão, chị gái vợ Nguyễn Nhạc, là một trong Ngũ phụng thư.
Hai câu kết : Trong trận chiến cuối cùng với quân Nguyễn Ánh, hai vợ chồng sát cánh bên nhau bảo vệ vua Cảnh Thịnh, NVT bị đạn pháo tử tận, Trần Thị Lan cùng Thái hậu Bùi Thị Nhạn tựa lưng vào nhau chiến đấu, lực cùng, bị bắt, hai người không chịu nhục đã cùng quyên sinh.

[buixuanphuong09]

http://chimvie3.free.fr/baivo/tonthattho/tonthattho_NuTuongBuiThiXuan/Image2.gif
NỮ ĐÔ ĐỐC BÙI THỊ XUÂN

Một lần đánh hổ bén duyên anh
Chung dạ phò vua phận kết thành
Sức trẻ kiên cường truy quét Thái
Tâm hùng dũng mãnh tiễu trừ Thanh
Oai phong lưỡi kiếm xông thù diệt
Lẫm liệt bành voi hướng nghiệp giành
Mặc Ánh điên cuồng trong rửa hận
Hình Bà sống mãi với muôn xanh

BXP 16.7.2017
* Đô đốc Bùi Thị Xuân thường được chiến đấu bên chồng, từ trận Rạch Gầm chống Xiêm đến trận chống Thanh, cùng ở đạo Trung quân dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Quang Trung. Sau khi vua Quang Trung mất, vua Cảnh Thịnh nối ngôi còn nhỏ, Bùi Đắc Tuyên chuyên quyền làm cho nội bộ lục đục, triều chính suy yếu dần …Bà cùng chồng đã chiến đấu ngoan cường bảo về triều Tây Sơn, sau sức cùng lực kiệt đều bị bắt. Nguyễn Ánh đã trả thù rất tàn khốc : chồng bà bị lột da, bà và con gái 15 tuổi bị voi giày.

[Nguyễn Trọng Tăng]

CẦN LAO QUYẾT CHÍ (*)
(Viết về Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930-1931)

Như lũ tràn về nước ngập sông...
Dòng người liềm búa nổi kiêu hùng
Lộc Đa(**) trỗi dậy bền gan sắt
Đức Thịnh vùng lên vững dạ đồng
Nhập cuộc,Trường Thi...cờ chống thuế
Chung lòng, Bến Thủy ...trống đình công
Cần lao quyết chí xây đời mới
Xô Viết bừng vui tỏa nắng hồng...,

.................................................. ............
* Do lỗi bình đầu và lỗi trùng từ nên tôi đã sửa lại bài nguyên bản như trên. Tôi rất cảm ơn nhà thơ buixuanphuong09 đã góp ý và chữa lỗi cho bài thơ, và cũng chính là chữa cho tôi...

* * Lộc Đa, Đức Thịnh, Bến Thủy, Trường Thi là 4 địa danh (Nay là 4 xã, phường) ở Thành phố Vinh . Nơi đây, nổi dậy khởi đầu trong cuộc biểu tình 1/5/1930 – Mở đầu cho Xô Viết Nghệ Tĩnh./.

(Nguyễn Trọng Tăng)

[buixuanphuong09]

CẦN LAO QUYẾT CHÍ...
(Viết về Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930-1931)

Như lũ tràn về nước ngập sông...
Dòng người chiêng trống nổi kiêu hùng
Lộc Đa(*) trỗi dậy bền gan sắt
Đức Thịnh vùng lên vững dạ đồng
Bến Thủy chung lòng ...cờ chống thuế
Trường Thi nhập cuộc...trống đình công
Cần lao quyết chí xây đời mới
Xô Viết bừng lên tỏa nắng hồng...
(Nguyễn Trọng Tăng)
.................................................. ............
* Lộc Đa, Đức Thịnh, Bến Thủy, Trường Thi là 4 địa danh (Nay là 4 xã, phường) ở Thành phố Vinh . Nơi đây, nổi dậy khởi đầu trong cuộc biểu tình 1/5/1930 – Mở đầu cho Xô Viết Nghệ Tĩnh./.

Cảm ơn Nguyễn Trọng Tăng đã góp bài viết về Xô Viết Nghệ Tĩnh. Lần sau bạn có gửi vào đây thì nên dùng kiểu chữ gầy, cỡ số 4 của diễn đàn, tôi vẫn thường sử dụng, cỡ chữ béo nhìn lóa măt.
BXP

[buixuanphuong09]

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Tr%E1%BA%A7n_V%C4%83n_K%E1%BB%B7.jpg/200px-Tr%E1%BA%A7n_V%C4%83n_K%E1%BB%B7.jpg
Tượng thờ Trung thư lệnh Trần Văn Kỷ trong Điện thờ Tây Sơn Tam Kiệt (Bảo tàng Quang Trung, Bình Định)
62- TRUNG THƯ LỆNH TRẦN VĂN KỶ

Duyên trời hội ngộ đấng minh vương
Được cận kề bên khắp nẻo đường
Dâng kế ôn hòa gìn cốt nhục
Hiến người tài giỏi giữ triều cương
Phương Nam diệt Nguyễn mong bình định
Phía Bắc trừ Thanh quyết quật cường
Xót nỗi vua hiền sao đoản mệnh
Cơ đồ phải chịu cảnh tang thương

BXP 19.7.2017

Trần Văn Kỷ là một Hạnh thần của vua Quang Trung, người ta ví cuộc hội ngộ của Quang Trung-Trần Văn Kỷ là sự lặp lại của lịch sử cuộc hội ngộ Lê Lợi-Nguyễn Trãi.
Trần Văn Kỷ xứng đáng là nhân vật ưu tú, con chim đầu đàn của tầng lớp trí thức yêu nước thời bấy giờ. Bởi ông đã có những đóng góp to lớn:
+ Là người đảm nhận việc tổ chức bộ máy nhà nước (triều Tây Sơn).
+ Là người tham mưu trong công cuộc đánh đuổi quân Thanh.
+ Là người có công hàn gắn mối quan hệ giữa Nguyễn Nhạc & Nguyễn Huệ, chấm dứt được cuộc nội chiến tương tàn.
+ Là người bày kế sách trừ họa quyền thần Bùi Đắc Tuyên.
Ông bị Nguyễn Ánh bức tử và tru di ba họ.

[Thanh Nguyệt]

63. TIẾNG HẠC ĐÊM TRƯỜNG
(Cảm phục người chí sĩ Đặng Dung)

Ai vừa dốc cạn chén Quỳnh Tương
Giữa tiết thu phai thẳm dặm trường
Đất ngọt điền viên vần dưỡng nghĩa
Trời mù biên tái ngựa tung cương
Nghiêng mây cánh nhạn vờn cung khuyết
Gác chữ dòng thơ thỏa chí cường
Ngọc kiếm bỗng vung lòe ánh lửa
Đêm mài tiếng hạc vọng ngàn sương.

Thanh Nguyệt – 22/06/2016

[Thanh Nguyệt]

64. VỀ ĐẤT PHONG CHÂU

Người về có ghé lại Châu Phong
Cảm phục quần thoa thuở Lạc Hồng
Dựa nghĩa giương cờ Tô tởn mặt
Nương tài mộ tướng Mã dè công
Voi vàng trở thớt dồn chiêng bạc
Gót ngọc lên ngai giục trống đồng
Kiếm báu xanh ngời trang liệt nữ
Thù nhà hận nước gánh non sông…

Thù nhà hận nước gánh non sông
Tiết liệt nghìn năm vẹn chữ đồng
Nghĩa Lĩnh xây đền ghi tiếng phượng
Lâu Thành dựng lũy hỏi màu công
Hồn thiêng Lãng Bạc vầng trăng sáng
Ngọc khiết Kim Khê giọt máu hồng
Khắp nẻo kinh kỳ vương trắng lệ
Câu nguyền chửa trọn gởi ngàn phong.

Thanh Nguyệt - 08/03/2016

[buixuanphuong09]

63. TIẾNG HẠC ĐÊM TRƯỜNG
(Cảm phục người chí sĩ Đặng Dung)

Ai vừa dốc cạn chén Quỳnh Tương
Giữa tiết thu phai thẳm dặm trường
Đất ngọt điền viên vần dưỡng nghĩa
Trời mù biên tái ngựa tung cương
Nghiêng mây cánh nhạn vờn cung khuyết
Gác chữ dòng thơ thỏa chí cường
Ngọc kiếm bỗng vung lòe ánh lửa
Đêm mài tiếng hạc vọng ngàn sương.

Thanh Nguyệt – 22/06/2016

Cảm ơn Thanh Nguyệt đã góp thơ vào trang VỊNH SỬ. Nhưng mà, Thanh Nguyệt còn trẻ sao làm thơ dùng nhiều từ Hán thế? Thú thật, tôi đọc, tìm hiểu toát mồ hôi vẫn chưa biết Đặng Dung có những chiến tích gì.

Tìm hiểu mãi mới biết Thanh Nguyệt viết bài thơ này lấy ý ở bài Cảm hoài của Đặng Dung. Nhờ bài thơ của TN, tôi tìm hiểu mới biết bài thơ Cảm hoài, tuyệt tác của Đặng Dung. Cảm ơn Thanh Nguyệt.

[buixuanphuong09]

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/NguyenNhac.jpg/250px-NguyenNhac.jpg
63- THÁI ĐỨC HOÀNG ĐẾ

Dựng cờ khởi nghĩa sớm thành công
Lãnh tụ Tây Sơn Trí-Dũng-Hùng
Giả bắt – Thần mưu đường tiếp mở (1)
Trá hàng – Diệu kế lối khai thông (2)
Cơ nhà lấy trí truyền hai trẻ (em) (3)
Nghiệp nước dùng nhân hội vạn lòng (4)
“Cao tổ Đường Uyên” giờ lặp lại (5)
Muôn đời hậu thế biết ơn ông.

BXP 22.7.2017
(1) Giai đoạn đầu đánh Quy Nhơn : Nguyễn Nhạc tự ngồi vào cũi cho quân khiêng đến nói là đã bắt được Nguyễn Nhạc … , đánh lừa bắt được Tuần phủ Tuyên và chiếm thành.
(2) Hè 1775, trá hàng quân Trịnh, thoát khỏi thế “lưỡng đầu thọ địch”, rảnh tay tiến về Nam diệt họ Nguyễn.
(3) Tuổi cách khá xa hai em, từng trải và nhiều cơ mưu, rất có uy với hai em.
(4) Vốn là một nông dân, rất cảm thông nỗi khổ của người nghèo, đã nêu khẩu hiệu “Tưới mưa dầm khi hạn; kéo cùng dân xa chốn lầm than” nên đã nhanh chóng tập hợp được nhiều người ủng hộ.
(5) Cao tổ Lý Uyên biết rút lui đúng lúc nhường quyền lại cho con dựng lên nghiệp lớn nhà Đường, Nguyễn Nhạc cũng rút lui đúng lúc nhường lại đế hiệu cho em, tạo lên cơ nghiệp rực rỡ của Quang Trung.

[buixuanphuong09]

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/vi/thumb/3/3c/NguyenLu.jpg/272px-NguyenLu.jpg
64- TUỔI TRẺ ANH HÙNG (阮侶; 1754 (https://vi.wikipedia.org/wiki/1754)-1787 (https://vi.wikipedia.org/wiki/1787))

Sáng mãi muôn đời : núi Lãnh Lương (1)
Tây Sơn “thực túc” mới “binh cường”
Hậu cần đã vọng danh Tư Lữ
Thống soái (2) còn rền tước Định Vương
Chị bảo : Quân no nhờ nhẫn nại (3)
Trưởng răn : Tướng giỏi bởi khiêm nhường
Dẫu rằng mệnh yểu đời ghi nhận
Tuổi trẻ anh hùng đáng biểu dương.

BXP 23.7.2017
(Thơ viết dựa theo DTVN của Nguyễn Khắc Thuần)
(1) Ở Tây Sơn có hai ngọn núi mang tên Nguyễn Nhạc, một ngọn mang tên Nguyễn Huệ, mà không có ngọn núi nào mang tên Nguyễn Lữ, nhưng sự nghiệp của ông lại được dân trìu mến dùng làm tên gọi cho một ngọn núi ở Tây Sơn : Núi Lãnh Lương (tức núi Đồng Phong cũ)
Nguyễn Lữ được Bộ chỉ huy giao làm tướng Hậu cần ngay khi còn ở tuổi vị thành niên, từ thời kỳ đầu chuẩn bị khởi nghĩa vô cùng khó khăn. Nguyễn Lữ đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ : Một phần quan trọng của sức mạnh Tây Sơn đã nảy sinh từ sự chăm lo chu tất của Nguyễn Lữ.
(2) Khi Tây Sơn phát triển mạnh mẽ, trong 5 lần tấn công vào Gia Định Nguyễn Lữ từng một lần là Tổng chỉ huy, một lần là Đồng chỉ huy, tỏ ra là vị tướng cầm quân xuất sắc, lập được nhiều chiến công rực rỡ.
(3) Chị ở đây là vợ lẽ của Nguyễn Nhạc, người trực tiếp cộng tác với Nguyễn Lữ trong công tác Hậu cần. Về danh, Nguyễn Lữ là tướng chỉ huy, về phận, NL mới ở tuổi vị thành niên, lại là em nên cần “chị bảo”. Công việc chính là chăm sóc cho quân no (thực túc binh cường), mà ở thời kỳ đầu lại vô cùng khó khăn nên cần “nhẫn nại”.
Ông qua đời năm 1787, thọ 33 tuổi.

[buixuanphuong09]

https://4.bp.blogspot.com/-I29P-miKJ_w/WMqTzMw5KGI/AAAAAAABEKg/DXu1zY3n9Loln4GViwyqBNpYJo-_wJh0wCLcB/s400/cam%2Bhoai%2B3.jpg
65- ĐẶNG DUNG
(Danh tướng Hậu Trần)

Một lưỡi gươm thiêng ánh chói lòa
Hậu Trần danh tướng xứng ông cha
Kiên gan giết giặc ôm thù nước
Vững chí phò vua xả hận nhà
Sông Ái(1) tâm hùng gương mãi tỏ
Đất Tầu phận mỏng lệ còn sa
“Trời nuông Trương Phụ”(2) muôn đời tiếc
Nhưng vẫn còn đây : “nại lão hà” (3)

BXP 24.7.2017
(1) Ái Tử, nay thuộc huyện Triệu Phong, Quảng Trị. (theo Nguyễn Khắc Thuần)“Khi đôi bên quân nam và quân bắc đang cầm cự nhau thì Đặng Dung bí mật dùng bộ binh và tượng binh mai phục, đúng nửa đêm thì bất ngờ đánh úp vào doanh trại của (Trương) Phụ. (Đặng) Dung đã nhảy lên thuyền của (Trương) Phụ và định bắt sống (Trương) Phụ nhưng lại không biết mặt để có thể nhận ra hắn, vì thế, (Trương) Phụ liền nhảy sang thuyền nhỏ chạy thoát”. ĐVKTT
(2) Khâm Định Việt sử thông giám cương mục chép tương tự và hạ bút viết lời tiếc rẻ: ''Trời nuông tha Trương Phụ!''
(3) Trích câu đầu bài Cảm hoài : Thế sự du du nại lão hà?(世事悠悠奈老何)

[buixuanphuong09]

http://vnthihuu.net/image/jpeg;base64,/9j/4AAQSkZJRgABAQAAAQABAAD/2wCEAAkGBxMSEhUTExIVFRIXGBcXFxcXEhUWFRcVFhUXFhUWFR UYHSggGBolHRUVITEhJSkrLi4uFx8zODMtNygtLisBCgoKDg0O GxAQGy0lICUtLS0tLS0tLS0tLS0tLS0tLS0tLS0tLS0tLS0tLS 0tLS0tLS0tLS0tLS0tLS0tLS0tLf/AABEIAMoA+QMBEQACEQEDEQH/xAAbAAABBQEBAAAAAAAAAAAAAAAFAQIDBAYHAP/EAEEQAAEDAgQEBAMGBAQEBwAAAAEAAgMEEQUSITEGQVFhEyIyc UKBkRQjUqGx0QdiwfAVM0OicoKS4RYXJTRTc/H/xAAbAQACAwEBAQAAAAAAAAAAAAADBAABAgUGB//EADMRAAICAQQBBAEEAQMCBwAAAAABAhEDBBIhMUEFEyJRYRQyc YEjM0Kx0fAGQ1KRoeHx/9oADAMBAAIRAxEAPwDXQ4U7qvP70eqlq4/RdbQZR1KrcLvUWz32MlaTK95Jitw93VFjyU9RElZTlvxIiX2zD yKXgWRrjpyVSmlwiouJ6Brm7HdXDLS6Km4y8E4BHO6pzdg3X0W I5DbUrcckqAySsm8S617jB7RRrosq5Mp0iyyEkaaDqUxHHJoE5 oinfDHrJK0e7gFftQj+5kUpy6QKq+M6CI2MoNuhup7uFcG1ps0 vBRf/ABLw8fEforWXG/AT9FmIf/NDDup+im7H9EWhzHh/EjDHfFb5BYaxv7L/AEWdBCj4noJvRUNHuQse3B9Mw8WaPgMxtDhdj2vHYhR6eSXHJj fT+SI3XG4slpRkuGETT6IzcrMVRvhDcqslnrKUQVQh5QgtlCDg oUIoQQhQsTKroliFqhLEyqEsztTiRIs0oEcZ2cemSfyQxtc/qixx2aeCCGvxUjndF2RiRaZPs83EJHHf5BU22R4MceKENU7ncF ZpFe3FdEwndbdSgbjG+izCSea0kBlSLLGnqptAuROx/VSwTL1LC53ZvVSDc3URbJkS4B+McVUtID5g+ToDfVFeTHi82yo YMmTvoweL8f1U1wy0bT03+qXnqsk+B7HpMcOzLzOkkN3uc6/UrG2Uuw6nGPQ1mH3+E/REWFlfqEeOFn8J+i0sa+y/1Ax2EO/AfotqCfkn6lEEuEH8B/6Vv2WT9VH7KM2HW5EfJXskgsdQmOosUqaZwMUrm25XNlpXEko4 8naNrgP8XJmkMqo2vZ+IaEK5S3dimX0+LVwOl4NjdLWNDoJWl3 4b6/RCljT6EZwyYuJIuvYRodEFprstSvoasmjyhBFCHgoQUlQgl1Cz 11aIeuoSj11CqPKFmIYoelZDXSWyjrqVvdtjwaxRTtsrNchWGl EIQygNWrE5QbZMZi4AbkK7BbKZKAeigN0X4BotIWmTsGvXoszm oq5MDNpLkvTGOBni1Dw0DYE/3crCi5/LJxH68sTcpZHtgc+4j45mnuyE+HFtpuUOeobW2PCHMOkjHmXZl GMLjzJ+pWYY3IPOaivwFaLCi7Uiw6p/HpqW58I5mbWxvbHlhKGjb8Dc3c7fJKZtfjg9uNX+SorJLmQUiw w6Ai90m9ROT5NO/BdGGW2A05Ke4zFNix0IPKyiy2U4yEkpGC9nC45LS1Mo/tkV7bfYMqqaMkB7Ab8xumsXqrTrIrRTwTXMJAfEOF43gmM69F1 8ft51eN2CXqGXBKsyMbi2BSxbsNuoGiHPG4nZ0uuxZVwyjhz5I nh8bixw2IS85UdBxjJUzrHB38SM9oa2w5CTkfdY3J9nM1Ggcfn jOgloID2EOYdQRrosNUIxnzUuyO6zYU8oQ8oQaoQ8oWeBURDys oVWQVQhiS4N9Rt+qtQtc8Hpacn8ShPJndfboszafCGYR2xodHH osNGZS5JIwoCki3ThaQvMts91oBItMdbQak7BZlNQVsWyNLlhK eqioYvFmPnPpbzv0AQ4r/zcq/hHOblmltics4hx2WreXSHy/C3kAhTySm7Z0ceGONVEH00DnnQImDBLI/iYz6iGGNyZpsLwcCxO/VdvDpY41bPM6n1GeV7Yl1sZlfkbpE3c9TzXG9Q1vuPZD9o9pdP 7cd0v3M0NLSxsF7AAcyudGK7Y02+iOXFadp+7Y58nO18q28mJf tVstQm+zwxGQ2Iia1Yed3wkTYvLPOrp+cbD/VX7svKJtX2QNqmF15IC3uFlZIN8qjVPwxv2eJ9y11zfY7rLiu0 yW0D54XMdcA6c+Vu6Ppc08UriA1GOM1TPODZWnT3BXrNPljqIX 5PMZ4z02S4maxfhlrrui8rvw8igZ9Ffygdr07/xDtahm5X2ZWencw5Xtsf72XKlFxfJ6/Fkhkjvg7TNhwPxo+kIilJdAdNdS3/srjMS1WjWRbo9nWmlr2iSMhzHa6G+6klXJyoTae2XY0Kgx5Qgi hBCVCxAoQcVdlCXVWQ8oQ5x4ut3b91cm2+T2G1VUeiUWJvawWT DtIsBwt2UBUxR7KcFPkuUn0WkL5CyXAalRvyLSdKwlRlsETqma wAHlB/IJeNTbnL9q6/Jys03llticxx/G5KqUyPJy3ORvID2WcmRzdsex4o41S7KVJTGR1htzRtNp5ZZUg Wr1cdNBt9+DX4XhgaNl6HFhjjVI8Zn1c88rbL+IyeHHYep3lHz 0KU9Sz+1haXbHPTtPvyJvwOpSIhl/CNe68l55O/2VKisdKQNcvQc1qEZ5XtirLpRC+H4TMRo1sbe+57ldbB6Z5yP+ gE8v0X24DJbWW66EdJhiuIgt0rHyYCC0gyODuRB0Cv9Pj/9JrcwVV4bUMN7iQfqgT0enn2qLUpLoESVGR1nAtPXY/IrnZvTpwV43aCxyLpl8VQf5HHfn1CTjbZWSPkipWWmy/C4afJd30vJU6OL6hjUsbZLU0v1XoaZ5ibSAuK4UyduUizxs5K6 nSrJH8nV9J9ZnpcqV/HyjE1lG+JxY8a9eRC89kg4Spn0bBnhngsmPo1XAfFL6Z/hSOJhdoL65T+yqM/sW1mlWRb4Lk6q4ggOb6XahX06OZCXh9jVYQRyhaGXUsuiRgUZT HOap+DKGWVli2VkOfPrGu2jzO6kK3KPSPWLDKPLlSHtpnnV1mN VKDbMvLBcR5YrYrHe/RVt5Kc7XVFyGEEXdsrURec/CHiytoxyW8HpvGkt8DNXe6Xnc5e2jm63LtVIzHHnEPjyeCw2hj NuziFWSV1GPSM6bDsW59mWhjL3WCmDC8kqQXPnWDG5yNlguGho C9PgwLFGkeC1msnqMls0EcNkRlYYFWqgLqmP8MbS+3U62H5Lzv q2T/KofSPR6CNYm/szWLYk50jrHzOOoGw6BcrHieaX8nRS2o2PCuGhkYc4Xedbnl7L vYcUMS2xQvOTfZpY2pmKAtlgAIhk86yhEU52oMkEiwVX0jHgh7 Q4e2v1QW2ugi5MZidKac2zXbu08/ZJarEp1kiqfkumuC5FObwPvuVrQ8ZEc7Ux+MkHqrmvWRjZ5LNj AtY4fNGeFtCO1RfIHxKJtQ0tIs8ekrn63Qe5G12ej9F9WnppqM v2mRfEWktcLEaFeVknFtM+jxkpJSi+GdF4A4hLm+BKbkbE9FpP dH+DlazBslvRtwtxluVgDzgtEIyFRoc0qFMddWUKFCDlZRh49N rD2FlLPTNfZKQC035La6MW1LghibfYXWEjUn9luOPm7QDl+60A lLxEbVPDWl1tdh7nQKrStsFObURccrvsdDYG00v111JS0FUHLy zlxj7uW2cyc/6n9VirZ0klQdwOk5lel9O0m2NtcnjvWdb7k9kXwjY0Y0XTlGjh 4+QlCLpWXZ0MSpAfHJSySU3t93+68l6nK9Sz0Wkj/hX8mS4epjJLc62KPp41FyQ1J3wdTwuM5Qn8S4F8jVhRsZTNMBY/IroqxHBVRZBKFiRqIKqSQlpcB0ZjiqPNHfpzQZdOjfgHUk4JhZ 8V7/JZ0UbyL+RDUL4s01XJuvZY4nls0QDXSroY4WIyggLVS21B2W54 bKxpxZBiUYlYJGjzD1Lx/rWi2P3IL+T3XoGute1N/wAFCjnMb2vboQfyXnU6PSTgppxZ13AsQEzAb30RYcS/DOKouNp+Ar1RixDsqIMVGiSNaRhjlZQl1CzENUaPTMmjK0gchJ fKDZRqiRuT5JDJ5Nd7KXZjat3A2FniSxxnYed3y2QM3NQ+xDVz pNIyfHeJmWpLQfJH5QO6zPuitLDbC/IApWZndgmtFh9zKkY1+ZYcL+2a7DhYBezxwSR89yz3SsP0rrBD yBMUQtRi5CSn2PwXBheKa3xJZS0kAeX3svI63nUNnptPBwxRsJ cDUP3Wa3qO6exxqCiZbptmviqZGeVrL903D4oBJ2yd+NmMXfGb DoEVzoxtH0XEVPKbNfZ3QiyimmTa0XK6qZE3M85W9Vb4KQBm4s h/04pJPYaLNplvgoP4luQHUxDfzWHBMtTaI+JGA07nN9JH0S88e1 8DEZ7kY/CbsMcxF2Xtfn8gtaXHKM1KX2L5o74tI1FbPz5FesxO+TzeTH4A VfPon8bEpY6YElnuUw+jDh9DcOqrPLD6SuXrsSyY6OhosrxyUh tTDlcRy5L53nx+3NxPomDL7sFJGn4JxEsdlJ0uApB8fwJ6yFSU kdHeOaZFENus2WIrIODwrsqh4Kso8oUYgKz07JWqzDPSwlxBvp fUK6sqM1FNE3hZnC+ytK2D3VHgZRzhvjznZoLR8gBolk7yt/Ryc/ynSOXVU+Z7nnckn81l8j6jxRdwpul13/SsXlnnPXM3y2o0OHm+69C3SPIU2w1A/UdECQ7hjRoMPOyRmPxXBiOIqHw55mn0vFx2NlwNRBe40z0mnlv wJmz4LoctLGTuUxjjaAZXToJ4njMdM27gXHk0DcokssYcGI43M x1V/EWcz+B9k1dsNNut7KnKbRahBDMGPjVFzHlIPtY9EonLfQzJR2W animYBgztzDp3TGfI0AxQUmAxxrBShviREA6AgDX2V45SSKnFP hB6hximqtWAZuhFituasxsZV4spG/ZXlosLahZmvJqDrgx2FYe6Xw3O/wAsbN5aI2CLlNA881CDCGJG1138b4OBMzddInsbF5xAk8mqZTB UVp5bEFLZlcQmJUw/WeeNkg5ixXhfWMWzLuR7T0bNcHA9hkmV4IXJg+To6mNwOv4fNn ia7smov4nJ5TJC3QKG7GbKyxzFaRTJArMi2UKMNG8XsEXaqo9P JOrJQ4DdTbxbMNN9DhOLXF1fCXDM7HfIySoNj7H9FndRTgkmwd idRkw5x5udb6lK4nab/JyY/LMc5LltI6H2G6fysXq9BGoo8P6lPdkYZw5+gT02chr5BekkuUK XQ9jXBpsPKSmNRGYvh7ZC55GzD+V1ytVC53+Dr6ObWNL8hDAHj wIwOirC/ikbyr5MJS0cb/U0EjY2R3jjIEpSQLrcLN7sIB65dfqgzhLwwkZx8oioKHw33Ju4 7ocINStm5SuNItYvAHgBEzR3dGcbopnAI5GtbNExwbq3TY9QpF S6ZTa7RdiwOBhD2ss4c0R4omfcZXxxxdA9vUWHuhylwajHngF0 VNkYAd2t/MpzSLmxLWS8AfFOa7GNnMkZTECm4MDJAOocmbAtEWW7S47ckvk l4QSKDuBv8SmcPwleY9ZjcLPQekzcclfZ6I2IXlr5PTzXG06dw fVZoLdCnIO0cecalQbutFUMKhY6MLSKY+6szR66hKOfNJbY2W0 2pHrXUrJs5Nzay03YLalwI0k6WWHbI6sfJs7s0/oqa4ATktrAvFT7YbH3k/qhYP2HLwq8z/gwrT5h7o2NcobycQYamdZq9ZpPB4XUcybCtBJ5RbojT7EJfuC2 Gv1Q8nQ9Do12HnRJTCxCD4fEs29r3F/dJZ4XR0NJKkwThrzC8xH4Tb5JCD2y2nQmty3GohcCLp+HKFGhK uZrGlx5KsklFWy4JydIFUD3OdmdoDslsbblYaaSVD8UDtMguVe a/BWP8k2F1Ye2x9Q0I7reKe5UZyQp2XnDRG4B2BcWcAWjuEplaTG ILghdIHBzhtddPSytWczVqpJGcxXmuljfAgzI4jzTcATQDdFnN uXNGcuALK+IVOmUbDRCnxyFggzwM67JW9lw/UVeJnW0TrJEsheMPXm6/h8/ySDuP0TmJ/E5eoX+RmsRAJ63RWSx4ZbnqrqirHs1GytclMTIoQ4i3EJD8TrE 6anZdaWKNjn6rJ9lp1c/0gk/ND9uJb1Mxjqx4Nszh2upsigbzy+y3BUFzXOzEG211icFtZFlk+ BOLHf+mw//AGfuubg6/wDcLp/9VmJid5h7pjGvkhrN/py/gL1L7tsvU6fijw0lbLuGVG3sjZOxOcPkaDDTqgZBqPRrsOfolZ BUwk5ocLEkdxuO6DOCkqYbFkcHaA9fRiGRha4uzbk73XM1GH22 mjrabO8sWmHMPqfKt450ipx5K9S507hGNtysSbyOkailBWV63C hG7xG1B8QbNJu23SyuWHbymXHNfDRVGaYgvqfCI5NH6qlGUnyy 3OMVSRdFL4Dg5j87Tue6pweN2nZW7eqoIisuEb3OAezkEmHx5c pvkGpshY4e7kp9GsmT2sdrstVTA1uVos0bLsYkoqkcXLJydszG K807jF2ZKvZmJATMXQNgqrIYLD5ra5BS5ZnayXVYyypDGNGn/h4P832XH1z/AMTOjpf9SJesvFs9gbTgH0y+4TmL9pzM/wDqs1zPy5oqAscx19BoPzsrXPBT4FzBRpEodm6K0UeurIcHhcW kC9779l2nyXZabMYxkFiHfFzBVUVZLSQOfcf7uqyyrLhovLYk6 bIclaZake4lF8NZ/K/+q5eDi/5HNO/839GEY/zAo8ex6cbg4hXPfRelwS4R4rJCsjX5LNA7KQEecrFskOTTYe/VAky49Gsw+TRLyNBWKRDNJnsQg8SMgeoeZvuEHPi9yDQ1ps3t5 EypQy5m357EdCuZGzryqytitRUN+7p2XcdXHsiKW1cIxtUnyzM 3rHHTLmHwnf8AND3NjSx40rJJZa5wsYmtA/vVTdInt4hKGtrAQCzyXF7agrSnfDBZMcY8xNkGnLc6C1ypTrkG W8NiytJ5u/RPabHthb7ZztVk3zpeCGtcnYCMzNYlrfom4AGZfEpLaBNQRTMp ic+6MuEYUbAEsl0nklbG4Ro3f8PWWhlf2XJ9RltxMe0ULyoshe OPWebN1wRFaJ7jzd+gTuP9pzMzubZpbX+SJVg+ieGO4vstxTas HJ+Bjm8+SlcWWmeBURD2ZWSjhMYy+W4P8y7nZhskgHmaDqP1UZ VhwXA0H7IbRLHDMRqRostooZVfeUMrObTcfVcpLbkaHMMqmmc6 zI6Ot4CUcmrT1C7enyXA8pqsW3M0y6bhwKYjO0JZYmhw2TZZbA VRq6CXRBkZYUilWDSZdp5dQrXZdgglzaiRzNW31b/ULhOd5ZteGehxU8MUzVYXK1zbjn9fYp7E00L5E0yhxFhbHt8o8/UaFZy40+jWLI4gjA+HiXXleSByvohLDb5CPP8ARpPs7GiwaLIr iooFub7BckolkyNPlbq79ljHFZcm36Jmn7UL8stySrpHIbB1ZI iQByZm8Tl3TmNAmZLE5N07BFGSxKXdTI6QWEAO5ySa5GEjp/DkPhUNzu/9lwvWMlQ2/Z1PTcV5LGtC8zFWzvzdRbOmcNUuWnb1Ov1XQUeDlSlbCrVpGLJ nP0tyWr8GKK8jjsstvoIkuxAVEWJnV2XRxJhI8hLcnN1vyXeaF xHaWI2GxVfyU2XocU0sWm/bZZZCSSZ/SwPLnZDaLssYW43ew+l40+i52eO3IpeGGg6SZgcQgMcr2nk4/REO1B7kmTUb7j2/RO6WdfE43qeL5Ka8hIvBsLp2NpnHnG0GcMkWrE5GnoptFhg22E YplVE3Ky02rDdSfkN0DLqcWJO3yM4sGXK+FwLhUuZ5eRYE/wBlcLFP/K5PydzbUVH6Cj4HxXkj1HNnI9wntsou4mbUuJA+TiQkkOYWn2R lJvsG4pdFaDiUR31vzPsrd9ozGumTwYu+sB8Fpawep5FtOyBLd LhB4qMeWRYIWsMnm3OlzqVWglCM5W6FvUFOSjSL0ky6xyXL7B9 XMiQ7BtmdxGXdPY0DMricm6bXBpKzJ177koM3Y1BFTD6YyytYB ckhAkqQZI63irRGyKEfC0X97LyHq2Xdlr6O96di2w3FSggL5Gt G5IC52KNsb1MtsaOrQx5WgDkLJw5xK1t1pclMS1youSdCAa3UI NcoaGZO6suzi0DrDKQPDHxW3916BitjK2bn8A2sFhkHRZtDlIB 2J2WGXRajf1WGWiUSWsRuDf5JTUR3RCRYE4xpfO2ZvpeBf3Q8U ridPSSuO0E4YPP2OiJHJslYXU4fdxuP0W5Iy11vouzBpqzzH2m FsOm6qskowVydCMoSnKoqw/BV2GgJXJzerY4uoKx3D6NlnzkdGoocNLhe6QyavPl80Mw0uHF0 r/ku/wCGAA9bJbY+w+9j6GEtaDuQfqtK+ymwlTVrdWu0HLsU9g1S/bMHKLM7xI4Bw2tz7p2zNUAqHDTNJqQ2Mm5HZVKVFxjybmVzGRe FEA1gFiQOX9Sl82ZRjSNxi07YPwihY8uzDQekc/dc+EFJ8m5zaLFVhzhctOnQoqnlxftkBcMeTiSM/ishYbFpsRuE7g9VcWllX9i8/S1NXjlX4M7Xy3vqvRaXU4svMWczLpsuF1NGXxOXdOORUEZyq3K wNQRr/wCG+DAOfUyDyNGnuufrcyxwuxnDj9yW1Beqnzuc48yvEZJucnJ np4QUIqKNJwPRB0hkOzdvcpjDGkIaie6Rus4THAvQgksNVXRKE sLXBU8EFvoqb4JR4M0UVksbkV8ks4uJb3be8QXoGxchmbdpIvl 5LHktovQ1gLLZdbfIKpUUmROcCgtG0WIXX0tfsEJm0VcUNojHI wkE3bpqO6U27JMNDK8b3Iz8UdjZYl2dhSUlaLxiz2I3Cd0+qaW w42q0sYT3+GX8LovNqg6pSn2yRlGK+Ko3uFYQ1zTYbrjzxNvgI s32G8NmaXiEizgNTyKPhmpPaxfJBpbizU5QUSdJg1bRFB5SQRY Hb3WY8cFvkSePrv1UkvstMz2PhzBci7Xaeyb0U3ucWVkSasrcO RmSbY+E1unLVF1eSqUezONVyzUzEMbd3yC5765NrlkeCwuZIHO Oj+SvEqmiZGnEPyAXta6elV1QBACrpw6cttcWSW28u0Yi2oWZX iTCG2JaLey6GODhyjKyt8Pk57idM5t+a62n1U1wxbJpscuY8MH 4RhL6mYRtG+/YJ95otWLe24cM6PimSCNtLFazbZyOZsvJeq6v3Z7V0ju+n6bZH fIDSStba5sSbDuVzMWNyfHgdzZFjjz5OjcMYeYYtfU7U9k5FHO CxdrotWXRI7vur4MnmssbclTRVkzVlmTzlaVkG5FKLs4g3ygOF 8pO3VegaAWODbtJGoPfb5LLKImE2ssMhbZCSGkcysVbNJmjoYQ 0ADTr1JQ5u2XZR4hpZA4TxP8AMAWuadQ4Hl2S+WFx5RuEmnRkM Rp3QvY1xzSPFyxo1ZzsUG1lTlHpeRvDmeF7Jf0WKKTX20P7IMr i7HpbckaZoqFoNjy/RNQyb0cfLB4nT6Nth1aIWa7nZZzVijfkHFObFragRtY6/wB4Tm+V1ypfCn5Gorfa8BuKO4BIuSLp6Mb5FG/BWlDpHaCwCG7kzSpEdTmYLg5gOXNVK0WuQRirxJGG7OJvryCvH l9uW40o3wOoahsTQxov/UrLm3Jt+S3EIUsJd5pNbbDkqXPLMt1wgjC30m2t9EePhg2X3yA AuJuAmXJL5A0uaAkEmeUu2SGKanmsZlFxhRQxptwV2YuxUweJ0 BkdlaLklGTSKsL0NC2hj0sZ3j6ApLV63atsRvTafe9zM/W1bI7ue7fc91xY455HSOvKcIK30FuDMHdPMZp4/u2gOiv3Oh908oqEdsX/ACc2c3llufR0lqpModaylkEsqsg8haZkdmKyQTW6t8EJFVmThv g2I1vfZvReiYuWGUTyNwB0/ZUQK01AzpsssqydzWg6cvohSZqJJG5x1Ol+Q3KDbZvgI01O46H Ttz+aG49l7kAMawWYTyVEBaJPC3tc3bbQfIFLOCglHxf/ACaT5cvwZiSHwnRuMgd47c5/ldzBUyVNOl0N6XJ1ufYcw6qy67hKRm4O0N5cayKmGaerzedx8j dbLTn7nLOfLE8fxI6DERIZJZD5dm9kHJibYZfFJRDuCcTZy2Jx sBsb6kLcJypJgc2FK5I0LMRjA3376o6aSFWinI/NcjQdSh+3J8mlJIrPeznqq9tmt5JRmKMX3J6raxfZmU7Lor2ga 2RVjdGHIj/xZoOmpV7Poqz1Zjga0jTXkpkdRokeZASfGQyoafxBJ48bWRMab UsdHpMQM8hYwXK6mOXzpCkl8SSYspW30dMf9qFqtUsapdhtNpn kdvoy+IVdg6R513JXKjeSXPk61KMeAbg2ESVD/ClgDmTtz5z8DRtbubrotbEpRfKOc8m+W2SOp4Vh7YImRM9LAAL 9uqFJ27LVJUi8GqkSxbKyDg1QqxSoUPBWjI1xVNlobdZoujiUZ tICSNf7svSCZ50lyb330F1hvkugjTzZMtgXE+oXWWQvxx5znJy 22asSSNJk8uJNib35dSUP8ItRss0DHE5nXL3DTXQBDm+aCJUgr TUx1Fhrzv8AVD9uL7KcjI8WcOsLRHcskYXOgcB6wdSx3sUC5Yp t/wC19kit6rpoA4lF9ns1hc7K0OcSLZjzDAhqCy8/9objqXBU+R1JiJe2wuOoKXnieOVj2Occqdoma4kZQbDe3IlEhl j/ALheena5iSxxEG7r+4RvbjL9os8rXDCjcZyADfvz+aYhjVU0LS VvhizcS+W10Z4vjwC2yKf+O89Vhad/RG2KeIPfsiLA/ozyRycQnmT9Vr2vsg6l4hv6fqqnjpcFbiVtW+Q+UElLvDYRTSX Bekwh5yyTPyhv1WZKONXI3jUpuoouRYyyJrmxN3+LmUhPV1xAf hovMjN12PDxMurpDy/7ocNPOac5dBZZ4Qe1A/GqKaZsJbIDFO7KLXzNI3FvqndLGMG1XKEtRlc6S6OzYXh7II2x tGrWhpPM2FkHyaLnyVEPBQg4FWUKCpZTHfJXZQluytE4GuHZSi Hs3ZVSLOIzUpI03XomhNFexb6v/wAWaLL0UrGtuHaobZaQ+KsLrBhFybalYStmugrS4eL5nHO7/aPYLMpV0aQboY7an5IFEbCkbvksMiRDi1MyePK5+VzfMwjdrxs VnvhlqP0AsWidOYp4mN+1wC0kJ2kZzdH1OiBDGoXFdS/5LlJ2r8Ga4ro3Me2rp4yaci0gA87H887eSvHiuDhkdNBf1Moy3 R8gdmPw3t5r+yE9FlHVrsbdBKlxdl7XI6ZhoUP2smPlGpTxZOG EBLG/1M+YRoa2UeGheehvmLK9bQQBpeXloHX9E7h1uOTpLkUyafNjW5 9AGBkcr/DbIQTsnPeaF28gTqOEnxjOagWGqr9RFutxHDIlbQNooqaV9nyk X0vyUllilyY2zZsaLD6SAc3lJ5PUsa4ihqPp2WT56LMuOhgIjY 2No5m10jk1+TJxFDePQY4cyYCq8cYRmfLm+aWeHNkl0Ne7hxx4 BlZxHHkIjuXnQAb3Rsehm5Jz6AZNbBRqPbNRhvDTDRMklAjfIM z5XaGMX1IPU7I0ZP3qXQrNp4+e/sPcNYbC+dtQ58Yijbkp47i/QyuHU2/NHrauF2A8o20jb6pbIuQyY3KVg1YqshA+sjbvI0f8wVpFWLHVM d6XtPs4KUyycKimI53dQiQxQ0eUKOLxPLhuNNb9l6V9WxFdjKe ndVEuv4cDTYvO7j0b1K5mp1X+2Azjh9h6o4dihiEkjXNDvK3ML yPJ0Aa1cz3M0mMXBcFiLhGLLcxhjj8LnDP7kckOebNDyajsl4K 9Rwm5nmie6O3fyq4a+S4fJJYoMrQ4/JTuLJ8rhye3X6roYsyyIWnjcRlEyWX73xnsY4kDmX3OzAgPJKL aXJtRiwjXYM2EMEgkDpTZjAc0r+/bdBU8s/JtOCIK7CDFKw38M6ZXB93NN9Q5Usk655/Bdp9Is1uLTRSTCVl3NYHAxjWaP/h52UUvcjGn3xz4BR2xt/QMxCWRzWujbDG57czbt1IWowUZVOwu5yVRoBzYzMzyVVPHLAdH OYPM0dQeyPHBjlzjk0/yCeSUVUlx9oimYInjwpC5jxnjJ+JnNp/mGv0WHDenuXK4f/UNHJsapligw41soa7QfCzkLblyq1gXHf2am3mdt/0X8b4Xpm6eKGzDZzbcuqzj1OT6uJh48dX0zLQzPncYpJSGM9Th 8VuibePHiSnFcsEpzlxN8B2PDaMxEMNrDW41Pe6BvzOVs03iiq RTgrSwFgfmYBcPJ9Leh7rGTApPdXP0GjmcFtux7pYYWCaozSSO 1hhvuPxP7XRI43KThDheWBll43z78I9TYo6ocC6kgYweouNso6 7K5Yo418Ztswsjm+Y0gi2upmOAigaLNMjXEf5xGunRv7IezK+Z v/6NboL9qI8axWeobFPVEOicPJTA5WAjRvvsjRacnjx9ryDSSVy8 +AzBgcbfCbIwxulHl1vGTa+XNyKWbzW2n0HThXQTEFTSu8OOR7 Hco5CXNdb/AOM9VfuykvlyZ2w7RMzj3JCWvbmqA4tDdvm75oqimrMtc0ge6m rKw5pKjy/giNhY9UvPVRhxGIaOJf7mTx8JRjfT/ifb9UH9Tkbo21FIggwVjZhBZzJXDMxjj5Xj+R/VFay1bYP3IE8tRV0zj4T3Oc3UwSXJLRvkPNEg7/cv7MyrwaPhviSOsjzAZXjR7Du0rcsdMymF/FVbSWJ4ym0lnEJvTYOuXEBxGwvy/VdrVT2woVwxuRscEraeKYOlBMFOAGgC7c5F3Pf3XBt8cd9jko2 uGZLi7+JE09UJIgGMi0iBF/8AmPddCGli/kxeM9qozcL6ud5nZ4skl8xIuSeth0RJLH+xlxurQbwziASXGIT yiNunhNu1ziORPJBng217UU/yb9618uA1VY7SVTYoKaLw4wQCTq63O5Srw5IScpm8couNI0WA4 3TwPknmByM+7hAHlaG6WB/EbBZjubSr+STja4ZnMdx+vmmNRC4BzmlrWAXcxp5DvsjY/bv5GZQlGNRMthjZaeQSTl9nmxuTmBvqXApjNtyJxiuUDxJw5l0 dPwjFYKsNYJAyqg1hkd6Hg7seeh2+aW08FBVNdkzxk3uiWXcM+ KCyWFzWXz+GD5on8/CdzY6w090zlUb+Pf8AyBx7k78FMcL/AHJji3jLi1r/AFyNdu1/cckpkyR3LcqDx3U0mBZuGYHQ5IHls0br+FL5SHfEATbTdE9yW/c/PFkjtcafgq4Vh1dATmiZGNTne8aDtrqsZ1ifDsJCUqo1HDuEUj waicmx06F57dkLHW7l0l4CzuMeFy/JooKTC5B4YiaBy7piXtN83YBSyro51jeMGKr8CONog2LS25Ava 90HHghKDlfIbJKUZqLXaA9fw26RxMMkLITq4lwDR0uCfyTeHMq qSdiuSFPh8BI4FHIWiJzpphbNORaFjeYF9Dol/e2J7uF4XkJTk0ly/svP4YileMzHSCMCzmmzHW186zDUzcbiqX/fRJY+al2XZ6KMMLqizILgvfb7x4b6YIW7hmgubdVuMfjw+fH/AFYN3dUYfiKsFZJZjC25DYWfha3QE/RGwQ9pO+fsuT3UhcM/xBjHU5LhCHA3cCWtcDoWuOi1leFrcXihNNo6PDxXFV0xp6kE1D RZr2A3JGzx0tok5fFJxX/4b9qpd8GaqcUYx8VS9rSbWlHIlvP5qtkppxX9BVUeypifEWHvL paV8tNUWvveN56W5JiODMqUkmheOSKfDMvJW1tZ5iJJGj4gDlH uUx7WLF9GllnLiiSHiyqhEcZcT4LszM1y5p3tforlp4ZOTHuKP FHTX8ZQ4hRtflLK1nm8oJylvP8A4SP1SOaLxypL+TeKFvdYEpc QEVbFMz/WaM7Wi/mOjrAe11vC7jtZqark6GKi6JsBbj3jBXtJuOUUlGXscGNPIgHS 9ui6epxOUOAOOSTDWAYU0slFRJJExw1jDb+IQNPNb2XHbcXTX8 DUo9NMyGLcKVDnOlbGGxDq4XsOyNi1UYLbPszlw7ncTQ8OGaJ8 b4CWuMbvDa1uYucNMpHRDUoqdyLnGTVIw/FM0slQ8zR+HN8bbW83W3RPYYqEexfLLc1+CPBKjw3+b0nn0KrP HciYnTo6Rh2GRmke+SSRzD5442NzNL9fMSB+S5vuJWmqY04O1X QLwLxA+KUOMZzltwLuzC1hbqiXGMuSSTaryS1ZdNM+SuYWTN+E jIC2+jrc1WXcn8OmXjrbT7RHiWMCKOM0rmOc52V0JYc3Yg32Vx 00Grm3ZiWbJykjZ8M8S1nhPbPHlkjGZjSLteAL5c3IrTlj2XCV r8mFjm5bZLsvUPFpqYi+Wic2UGzALhxI+WyDmzwfwlz+QsdPJf JOgXi+OteMssDJCPVc5cnu8bpWEZbrTo37cdv5MvjGNQmBz4SB NGQBG4lwcDzZ1T+LA3TnLsBKVWoome6qNLG9zHBpF/TpfsEmko5ZJdWPue7DG+0iphUlQ59mtcT7IuX9oHGrfJYxmrlF THTy5YYTqZXM83e5U0mKMsdy7vo1rMrlluK4ojZKHkiB0cgDtn NsSB8Vri63Ne3J7v6ARuaDVPWVjgMscLo72BGjQRycAUslii9z uwz3S4VF3DMbq55HsqIxBBE258OMkyHkGd00ljySi93f/wAAHGUE3VmaxfiGr8VhMLYoXuDWySDMWt6kbBFliwZLjF9A4yy xatHqt1JK9zRI17m/6jfJc21LR0QZwlhl8H8Q+PJv/ePdVVT6Tw3BzYM48G7NJQdyXIrcYxUX32Daue6L4H8M0jDNOHv kilYMsb42ZtT6mkWKxvikm3/Rcoyl10ZjikmAGI3zm++9upHK6Npoub3NGMz2qkzIli6CdsUo6 RwziNUaGRjWOjpraPDNHv6Fx2G31SGWMYtpvsbjc6kvAExzBZJ JWtDRnAGbW177BVhzKEXZMmNyaZrsFwmFlO9pmMFVly5QAQ9n4 fn1QPcbt1/ASUOVRFw9h8sc7XlmRjAdXbnTSwR8UG+WCyNLhM10lUeoRqAoj +0KtpZn67xIy3KOW3Vq6jYBO0Up8ZJGUtIPTVCcIs3bRTa1zyS 4ewuq2Qrom53YSwaqNO9jXXYGnPDLbRjju138p1+qTy4tturQW 3Kg5xRBBW+HO+BhqW6SC4DZmbHI/a/MeyVjqEn8mEWKS/agTTcDUIOdz5C0/wCk7Qt7Fw3QM2ul1ANjwfaLTJKegN6SpdH1hf8AeMd8twswz5c vDjZJ4Y9t0B6GqPivMzMsL3B4LdCyQG4e0dOybUPajtkgUm8nM ezUY/JFXwtMjWGoj/y5Qfu5W/gcRsT3WPeSVNle3JP4lGm4fpzlfmfEQbiM2JaeYa/mEtqNRH9sPIxjhLyh1WYKZ5lhqpIpfiDjna/sWrOHLka27LRMmJPluirFj9TWTMhc5sET95A3LnA+FpPpJRXpl jTnXP0Y3qXxsoV8Xi1JiB+4h0NviP8AMfiKPpsUmt0iss1HhD8 TwlmUOawZmai37c03kg9vACE/lyFoeL4BHG501wzeIt3ftoN1yo4ssXtghtyg/lIgh4sL7sqWMpSXB8L2tt5b3AJ69kxqMeWNbFf2BwyhK03X0R4 pWR1s7dTIyPVziNyppcLU3J+TWadR2jcWoI3RnIA141a5uhBCe ljtdC0ZtM9T1MhpftUcoZMw5HMI0kIOjcnXv3XL9p7/AG2uBuUk0mix/wCIZpm+FUS/ZWn1BjBmcOmfYK3ilp1cY2V8cru6/BYfgVI+IRslkay97udn16pZaiSyb2qDuHxqilT8NUglYHMLomH M+Rx88pGzGRjZvdPrUQcexVwyfQT4mxzOGhrWgx/5EOlm6WD5LdBy7rSyJ8y89GPafj+wNhWJy07DC+ZsBkOZ0oZmc 4nU2cRpusZccsct6jYS45eG6onl4Tw6dpdnkLzq6UyFxJPNK/rs8XVUG9iDXRRbwXSxlsbbyAuBlnkNg1g+CNg1JPsnVrIyXfIt 7EovhcGl4gxqPw2wRx5YGW8OEeuRw2L7elt7b91rHPe+eTEsbS AmH0LrmSWxlebkcmjkAmIY6XJmU74QQfC29w1t0Tagdk1/cqUSxjh7K0iWOz+ym0lgwuJaCTc2TUgcejPTuOf5qjQUpxoPms s1EbVm4AOyt+SIoRyus4ZjYA2FzYew5LlZ4rf0NwbKj6qTJ63f 9RWIQju6DKTou8OtDiS4XPU6n6lP4kl0JTbcgviY8i00muSR4Y OBykNGjbXyjQX62SGdLkYxtlOKpfd3ndpt5iguMeOAkZOwhgjA 913AON9yLn807FJLgVm25cl7HRankI3AuOxvuOiYkk4oHDsXCh 90w8yASeZPUqoLgjLp3C14MoyNXC37eBlFrk2sLXsgRYUKcUMB gNwDY6XCLLtGF2WeHWAQNsAL72G/uqh0SXYQA1K0zIEn/wDdAcst7cr9bdVmldm0+AnVMDo3ZgDvuLrZhmWop3AkBzra8yk tRCN9DuGTrsv0c7jclzrg6G5v9UvGK+jU26Cj2i8RsLnc8zpz6 roqK44ErfJdqow5moB9wCtg/BjI5XNkIDiBroCQPolNRCNdDmCTotU1Q8udd7jYaXcTb2SzjHj gPb5DXD3mDnHV3U6n6p/TpUJZ2wq4owA9JsrIeUIK/dWihihZ/9k=
MẠC THÁI TỔ

Nhớ về Thái Tổ Mạc Đăng Dung
Bứt phá hôn trầm một chữ TRUNG
Giữ phận tôi hiền tâm đã dũng
Giành ngôi chúa giỏi chí thêm hùng
Âm thầm chịu tiếng - cơ đồ thịnh
Khéo léo thu lòng - sự nghiệp hưng
Yêu nước thương dân đời thấu hiểu
Tạo nên trang sử sáng muôn trùng.

BXP 27.7.2017

Mạc Đăng Dung, người khai sáng vương triều Mạc, trải gần 500 năm đã bị những người viết sử của tập đoàn Lê-Trịnh-Nguyễn biếm nhục. Tiêu biểu là sử gia Trần Trọng Kim, đã mạt sát hết lời:
+ Giết vua cướp ngôi, là một nghịch thần
+ Cắt đất dâng cho người, là phản quốc.
+ Cởi trần ra trói mình, quì lạy ở trước cửa một người tướng của quân nghịch để cầu lấy cái phú-quí cho một thân mình và một nhà mình, ấy là một người không biết liêm-sỉ.
... Tất nhiên khi chép về sự kiện vua quan nhà Nguyễn lần lượt cắt đất ba tỉnh miền Đông, rồi ba tỉnh miền Tây Nam kỳ, rồi đầu hàng và dâng cả đất nước Đại Nam cho xâm lược Pháp, thì sử gia Trần Trọng Kim lại chuyển giọng khác.
Sử gia coi đó không phải là chuyện “phản quốc” và “vô liêm sỉ”… mà là chuyện có thể thông cảm được.
Các nhà sử học ngày nay nhận định :
+ Giết vua cướp ngôi, là một nghịch thần
* GS. Trần Quốc Vượng:
Mạc Đăng Dung lấy ngôi vua nhà Lê không phải từ tay một vua Lê anh hùng như Lê Lợi, một vua Lê có học vấn và tài năng lớn như Lê Thánh Tông mà là từ những vua lợn, vua quỷ... Sự thay thế đó là hợp lẽ Đời và Đạo.
* PGS. Trần Thị Vinh (Viện Sử học):
Như triều Lê thay triều Đinh, triều Lý thay triều Lê, triều Trần thay triều Lý, triều Hồ thay triều Trần, và triều Mạc thay triều Lê cũng là điều tất yếu lịch sử
+ Cắt đất dâng cho người, là phản quốc.
ĐVSKTT : Lần 1: “Năm 1528, cắt đất dâng nhân dân hai châu Quy, Thuận và hai tượng người bằng vàng và bạc cùng châu báu, của lạ, vật lạ. Vua Minh thu nhận”.
* Các sử gia ngày nay xác định rõ rằng hai châu Quy Hoá và Thuận An đã mất sang tay nhà Tống từ thời nhà Lý, do hai thủ lĩnh Nùng Trí Hội và Nùng Trí Cao nộp cho Tống.
Lần 2: Mạc Đăng Dung nộp cho nhà Minh 6 động của châu Vĩnh An.
* học giả Nguyễn Văn Siêu đầu thời Nguyễn ở thế kỷ 19, sau khi khảo cứu các sách địa lý Trung Quốc và Việt Nam, đã kết luận: “Mấy động Như Tích thuộc châu Vĩnh An mới có từ niên hiệu Thuận Thiên(Lê Thái Tổ). Nhà Mạc trả lại cho nhà Minh đất cũ đã lấn, không phải là cắt đất để đút lót vậy.”
Trần Trọng Kim thì chép là Mạc Đăng Dung “xin dâng đất 5 động: là động Tê Phù, động Kim Lạc, động Cổ Xung, động Liễu Cát, động La Phù và đất Khâm Châu”.
* Sử gia Trần Khuê : Khâm Châu là đất thuộc Trung Quốc từ trước đời nhà Tống và đến đời Minh, và đến tận ngày nay nó vẫn là đất của Trung Quốc; làm sao Mạc Đăng Dung lại có thể cắt đất dâng nộp phần đất không phải của nước mình?
ĐVSKTT : Lần 2 nộp các động Tê Phù, Lim Lạc, Cổ Sâm, Liêu Cát, An Lương, La Phù của Châu Vĩnh An trấn Yên Quảng xin cho nội thuộc, lệ vào Khâm Châu
* Tác giả Ngô Đăng Lợi đã trích dẫn sách “Khâm Châu chí” của Trung Quốc cho rằng: “Bảy động Chiêm Lăng, Thi La, Tư Lặc, Liêu Cát, Cổ Lâm, Tư Sẫm, La Phù (tức là những xứ đất dọc biên giới Việt –Trung mà nhà Minh đòi nhà Mạc phải trả lại) nguyên là đất quận Thi La, Chiêm Lãng, Như Tích đời Tuyên Đức nhà Minh, bọn Hoàng Kim Quảng, trưởng động Tư Lẫm làm phản chiếm cứ Tư Lẫm, La Phù, Cổ Sâm, Liêu Cát, nhân đó uy hiếp cả động Tư Lặc cùng tuần ty kênh Phật Đào gồm 9 thôn, đăng dài hơn 200 dặm phụ về nước An Nam…”
Thực tế hoàn toàn không có chuyện Mạc Đăng Dung cắt đất của Đại Việt để dâng cho nhà Minh. Có chăng chỉ là các sử thần Lê-Trịnh vì mục đích chính trị đã xuyên tạc sự thật lịch sử để hạ nhục nhà Mạc mà thôi.
+ Cởi trần ra trói mình, quì lạy ở trước cửa một người tướng của quân nghịch để cầu lấy cái phú-quí cho một thân mình và một nhà mình, ấy là một người không biết liêm-sỉ.
* GS. Trần Quốc Vượng: Việc làm của vua Mạc chẳng qua là một hành động “tượng trưng”, (quàng dây lụa vào cổ, không phải là tự trói), một sự “nhún mình” của một nước nhỏ đối với nước lớn trong điều kiện tương quan chính trị ngày xưa (và nên nhớ lúc ấy Mạc Đăng Dung đã thôi ngôi được 10 năm rồi và là một ông già sắp chết (từ Nam quan trở về được mấy tháng thì ông qua đời), ông già này gánh nhục cho con, cho cháu và cho cả nước mà cứ bị mang tiếng mãi!).
Nhờ sự nhẫn nhục của Mạc Thái Tổ,... Đại Việt trên danh nghĩa là lệ thuộc Trung Hoa, nhưng trong thực tế vẫn độc lập một phương được nhà Minh công nhận phong ấn tín,5 đời vua Mạc trị vì 65 năm (1527-1592) ở Thăng Long vẫn cai trị đất đai từ Lạng Sơn trở xuống, đâu có viên tướng Tàu nào bén mảng sang cai trị.
* Tác giả Trần Gia Phụng :"Năm 1533,... Lê Trang Tông sai Trịnh Duy Liễu cùng hơn 10 người đi đường biển từ Chiêm Thành theo thuyền buôn Quảng Đông tới Trung Hoa xin thỉnh cầu nhà Minh xuất quân đánh nhà Mạc. Năm 1536 một lần nữa Lê Trang Tông sai Trịnh Viên yêu cầu nhà Minh đánh họ Mạc.”
Năm 1540 nhà Minh cử Cừu Loan làm tổng đốc, Mao Bá Ôn làm tán lý quân vụ đem 22 vạn binh mã sang ải Nam Quan.
- Thái tổ Mạc Đăng Dung đã lựa chọn một phương thức đấu tranh tổng hợp rất thông minh, vừa làm cho địch đủ ngại ngần, lo sợ, vừa đủ cho thiên triều đỡ mất mặt. Ông lại đặt quyền lợi tối cao của đất nước lên trên sỹ diện cá nhân. Nhờ vậy mà đẩy lùi được 22 vạn quân ngoại xâm và ít nhất một vạn nội phản; mà không tốn một mũi tên, không mất một giọt máu.
Sự nhẫn nhục của Mạc Đăng Dung không những trực tiếp cứu nhà Mạc mà còn gián tiếp cứu nhà Lê trung hưng, bởi nếu nhà Mạc bị nhà Minh diệt như nhà Hồ thì nhà Lê cũng sẽ bị nhà Minh diệt như nhà Hậu Trần.
Đóng góp của nhà Mạc đối với đất nước :
+ Về lĩnh vực kinh tế:Nhà Mạc có chính sách khuyến nông, ưu tiên cấp ruộng đất cho binh lính, chú trọng khẩn hoang, lập làng, đắp đê, cởi mở về nội thương và ngoại thương, đẩy mạnh phát triển kinh tế hàng hoá.
+ Về lĩnh vực văn hoá: Đã tổ chức được 22 khoa thi, lấy đậu 477 tiến sỹ, 11 trạng nguyên, 12 bảng nhãn, 19 thám hoa, (chỉ đứng sau thời Lê Thánh Tông). Trong đó, tiêu biểu là Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, cây đại thụ trùm bóng cả thế kỷ 16, Trạng nguyên Giáp Hải, Nguyễn Thiến.... và bà Nguyễn Thị Duệ là Tiến sĩ nữ đầu tiên của nước ta.
+ Về tư tưởng: từng bước phá bỏ thế độc tôn của Nho giáo khắt khe, xây dựng nhiều đền, chùa, đình... để nhân dân được tự do hơn về tư tưởng, tự do về tín ngưỡng tôn giáo.
+ Về thể chế Nhà nước: Vương triều Mạc chính thức tồn tại với một chỉnh thể quân chủ bao gồm đủ cơ cấu, đủ thành phần giai cấp trong bộ máy lãnh đạo nhà nước. (ban đêm không có trộm cướp, trâu bò thả chăn không phải đem về, chỉ mỗi tháng đi kiểm soát một lần, hoặc có sinh đẻ cũng không thể biết là vật của nhà mình. Trong khoảng vài năm, đường xá không nhặt của rơi, cổng ngoài không đóng, thường được mùa to, trong cõi bình yên". ĐVSKTT)
+ Chính sách dùng người của nhà Mạc còn được đời sau ca ngợi : đã mạnh dạn sử dụng quan lại cũ của nhà Lê, điển hình là 4 trạng nguyên đỗ thời Lê sơ: Nguyễn Giản Thanh, Hoàng Văn Tán, Ngô Miễn Thiệu, Trần Tất Văn, thu phục nhiều tướng lĩnh giỏi của nhà Lê như Nguyễn Kính, Nguyễn Áng, Vũ Hộ, Phạm Gia Mô... những người đắc lực giúp ông mở ra nhà Mạc.
Không chỉ dám dùng người cựu triều thù địch, nhà Mạc còn dám trọng dụng cả những người từng theo địch trở về. Điều này được các nhà chuyên môn đánh giá rất cao.


GHI NHẬN

+ Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định quy hoạch 10,5ha đất tại xã Ngũ Đoan (đất phát tích nhà Mạc và khu vực Dương Kinh xưa của vương triều Mạc) để xây dựng Khu tưởng niệm Vương triều Mạc và các Vua nhà Mạc, hai vị vua Mạc Thái Tổ và Mạc Thái Tông đã được đặt cho tên đường phố ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước.
+ Nhà sử học Lê Văn Hòe (1911-1968): Mạc Đăng Dung là một người anh hùng lập thân trong thời loạn. Mạc Đăng Dung là người yêu nước thương dân. Mạc Đăng Dung là người có tài ngoại giao.
+ GS. Vũ Khiêu (nguyên Viện trưởng đầu tiên của Viện Xã hội học Việt Nam):
Nhìn lại những tư tưởng và việc làm của Mạc Đăng Dung ta thấy ông xuất hiện như một bông hoa xuyến tuyết, chọc thủng lớp dày băng giá mùa đông để chào đón mùa xuân của đất nước.
+ Nguyễn Bỉnh Khiêm : “Mừng thấy thời vần đời mở trị / Thái bình thiên tử, thái bình dân”. “Ba đời chúa được phúc tình cờ / Ơn nặng chưa từng báo tóc tơ”. “Xem lại tuổi đời ngoài bảy chục / Chỉ vì già yếu há quên vua”.
Những lời tâm huyết trong thơ của ông khiến người đời sau phải suy nghĩ vì sao ông lại gắn bó với Mạc Đăng Dung và triều Mạc đến thế.
+ GS. Văn Tạo (Viện Sử học): Thành tựu của nhà Mạc không ai có thể phủ nhận được.
+ Trần Khuê (Trung tâm nghiên cứu Hán Nôm): việc giành lấy ngôi vua từ tay một triều đại, một dòng họ đã suy tàn là hợp quy luật, việc trá hàng nhẫn nhục để giữ yên bờ cõi và bảo toàn chủ quyền là khôn khéo. Còn tội “cắt đất” dâng cho kẻ thù rõ ràng là không có chứng cứ chính xác.
+ TS. Đinh Khắc Thuân (Viện Nghiên cứu Hán Nôm): Mạc Đăng Dung thực sự không hề mắc tội phản quốc, trái lại đã góp phần quan trọng trong việc ổn định tình hình chính trị – xã hội trong nước cũng như tái lập quan hệ bang giao với nhà Minh.
+ Đại thần Mạc Ngọc Liễn trước khi mất đã dặn lại vua tôi họ Mạc rằng:
"Nay khí vận nhà Mạc đã hết, họ Lê lại phục hưng... Dân ta là dân vô tội mà để phải mắc nạn binh đao, sao lại nỡ thế!... Nếu thấy quân họ đến thì ta nên tránh, chớ có đánh nhau, nên cẩn thận mà giữ là hơn. Lại chớ nên mời người Minh vào trong nước ta mà để dân ta phải lầm than đau khổ, đó cũng là tội lớn không gì nặng bằng".
Các đời sau họ Mạc đã làm đúng như Mạc Ngọc Liễn dặn lại. Thua trận, phải rời khỏi ngôi cai trị nhưng không cố giành giật lại bằng mọi giá, điều đó nhà Mạc hơn nhà Hậu Lê, nhà Nguyễn sau này.

[Nắng Xuân]

http://www.thpt-haibatrung-tthue.edu.vn/shareupload/fckeditor/image/Hai%20Ba%20Trung.jpg
2- HAI BÀ TRƯNG
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Nề chi phận liễu với xiêm hồng
Sức thánh oai thần dựng chiến công
Điện chúa uy nghi dòng Lạc Việt
Bành voi lẫm liệt giống Tiên Rồng
Nam nhi hổ thẹn xin quỳ gối
Nữ tử hiên ngang nguyện xổ lồng
Tiếng trống Mê Linh bừng khắp cõi
Thù nhà nợ nước đã khai thông.

BXP 12.6.2016




12. HAI BÀ TRƯNG
(Họa y đề)

Thắm mãi đầu trang Việt sử hồng
Hai Bà chủ soái lập kỳ công
Nhiều phen đánh giặc tròn oai Hổ
Một thuở ngồi ngai xứng mẫu Rồng
Thấy cảnh quần thoa triều rạng vẽ
Nhìn danh Mã tặc tiếng ô lồng
Thiên truyền thống đỏ đời ghi tạc
Nợ nước oan nhà đã trả thông.

Nguyễn Thanh Toàn
27.12.2017

[nguyenxuan]

Bài xướng

HAI BÀ TRƯNG
Anh hùng dân tộc Việt Nam

Nề chi phận liễu với xiêm hồng
Sức thánh oai thần dựng chiến công
Điện chúa uy nghi dòng Lạc Việt
Bành voi lẫm liệt giống Tiên Rồng
Nam nhi hổ thẹn xin quỳ gối
Nữ tử hiên ngang nguyện xổ lồng
Tiếng trống Mê Linh bừng khắp cõi
Thù nhà nợ nước đã khai thông.

BXP 12.6.2016



3. KHỞI NGHĨA HAI BÀ TRƯNG

Dù cho liễu yếu phận nhi hồng
Khởi nghĩa vây thành giỏi tiến công
Mĩ nữ anh hùng chôn giặc Hán
Kỳ nhân tuấn kiệt xứng con Rồng
Kiên cường dũng tướng làm tung ngục
Mãnh liệt kiều nương xé toạc lồng
Chọn đất Kinh Đô dàn thế vững
Vương Triều ổn định nước hanh thông!

Nguyên Xuân
20/10/2017



Ghi chú

* Hai Bà Trưng chọn kinh đô tại Mê Linh

Kinh đô Mê Linh thời Hai Bà Trưng ở đâu?

- Cách đây 30 năm, nhà địa lý học lịch sử Đinh Văn Nhật đã công bố kết quả nghiên cứu xác định rằng huyện Mê Linh thời Hai Bà Trưng thuộc vùng Ba Vì, Thạch Thất, Quốc Oai chứ không phải vùng Mê Linh (Vĩnh Phúc) ngày nay.
Cuộc kháng chiến chống xâm lược đồng hóa của nhà Đông Hán do Hai Bà Trưng lãnh đạo, bùng phát vào đầu năm 40 nhanh chóng giành thắng lợi, kinh đô Mê Linh được xây dựng ở huyện Mê Linh. Vấn đề huyện Mê Linh và kinh đô Mê Linh thời Hai Bà Trưng từng được thảo luận sôi nổi lâu nay trong giới nghiên cứu, cho đến giữa thế kỷ XX. Người ta đi đến nhận định rằng, huyện Mê Linh thời Hai Bà Trưng thuộc đất huyện Yên Lãng, tỉnh Vĩnh Phúc (nay là huyện Mê Linh, Hà Nội) và kinh đô Mê Linh thuộc Hạ Lôi, nơi có ngôi đền thờ Hai Bà Trưng (cũng thuộc huyện Mê Linh). Từ nhận định đó, người ta đã đi đến quyết định đổi gọi huyện Yên Lãng làm huyện Mê Linh, như một kỷ niệm về huyện Mê Linh từ hai ngàn năm trước. Không những trên thực địa, mà trong thư tịch và các ấn phẩm cũng như truyền thông, người ta nhất loạt khẳng định về Mê Linh thời Hà Bà Trưng. Để tìm lại chính xác huyện Mê Linh và kinh đô Mê Linh thời Hai Bà Trưng, nhà địa lý học lịch sử quá cố Đinh Văn Nhật đã nhiều năm nghiên cứu, những năm 80 của thế kỷ XX đã công bố kết quả nghiên cứu mới xác định rằng, huyện Mê Linh về thời Hai Bà Trưng là một huyện rộng, kéo dài từ huyện Ba Vì - Thạch Thất - Quốc Oai (nay thuộc Hà Nội). Các sách địa lý như An Nam chí, Đại Nam Nhất Tống chí dẫn các thư tịch cổ của Trung Quốc cho hay rằng, huyện Mê Linh nằm về phía tây phủ Giao Châu (phủ Giao Châu ở trung tâm đồng bằng sông Hồng), sau đổi làm quận Tân Hưng rồi quận Tân Xương và cuối cùng là Gia Ninh. Các địa danh vừa dẫn đều thuộc vùng Ba Vì. Như vậy huyện Mê Linh thời Hai Bà Trưng là vùng Ba Vì - Thạch Thất - Quốc Oai, mà trung tâm là vùng xã Hạ Bằng, huyện Thạch Thất. Kinh đô Mê Linh đặt ở đâu cũng là việc cần tìm kiếm, bước đầu có thể đề xuất đó là thành Quèn, thuộc xã Đông Yên, huyện Quốc Oai. Việc tìm kiếm huyện Mê Linh và kinh đô Mê Linh thời Hai Bà Trưng là một việc làm cực kỳ khó khăn, bởi vắng thiếu nhiều nguồn tài liệu, các ghi chép của thư tịch xưa kia vốn ít ỏi và lại thất lạc nhiều, khó bề tra cứu. Các nguồn tư liệu hiện vật cũng khó khăn vì sau khi Mã Viện đàn áp xong, đã xóa bỏ toàn bộ dấu tích mà Trưng Vương và quân dân Âu Lạc tạo dựng nên. Công bố phát hiện mới về Mê Linh của Đinh Văn Nhật có giá trị khoa học cao, đầy thuyết phục, trên cơ bản được giới nghiên cứu thừa nhận, gần 30 năm nay chưa có ai phản bác lại kết luận khoa học này, tuy nhiên lại chưa được nhiều người biết đến. Đặc biệt các sách báo viết về thời kỳ Hai Bà Trưng cũng ít đề cập đến phát hiện mới về Mê Linh. Sự vội vàng thay tên huyện Mê Linh cho huyện Yên Lãng cũ cũng cần xem xét lại.
Theo Bùi Thiết

Nguồn BÁO MỚI

[nguyenxuan]

TRIỆU TRINH NƯƠNG (趙貞娘)

Cúi đầu tưởng nhớ Triệu Trinh Nương
Trí dũng ngàn năm ửng gót hường
Giận kẻ tham tàn muôn tướng mộ
Thương người tủi cực vạn cờ giương
Núi Nưa khởi sự Trần Thì khiếp
Sông Mã dàn quân Tiết Kính nhường
Lục Dận tà tâm dùng chước mọn
Trăng ngời Hậu Lộc gởi hồn vương.

Thanh Nguyệt – 08/06/2016


3. TRIỆU TRINH NƯƠNG

Anh hùng chủ soái Nhuỵ Kiều Nương
Lứa tuổi đôi mươi sắc ửng hường
Cẩm Trướng vây đầm voi dữ sợ
Núi Tùng tụ nghĩa kiếm ngời giương
Kinh hồn Xoắn Ốc Đông Ngô hãi
Khiếp vía Cửu Chân Lữ Đại nhường
Sáng mãi ngàn năm vầng nhật nguyệt
Danh lừng vạn cổ xứng Bà Vương!

Nguyên Xuân
20/10/2017