PDA

Xem phiên bản đầy đủ : Từ "L'ADIEU" của Apollinaire đến "MÙA THU CHẾT" của Phạm Duy



thylan
07-10-2012, 05:44 PM
TỪ "L'ADIEU" CỦA APOLLINAIRE" QUA "LỜI VĨNH BIỆT" CỦA BÙI GIÁNG ĐẾN" MÙA THU CHẾT" CỦA PHẠM DUY

Vào những năm đầu của thập kỷ 70, những người yêu âm nhạc không ai là không biết đến nhạc phẩm MÙA THU CHẾT của nhạc sĩ Phạm Duy (lấy ý từ một bài thơ tiếng Pháp La Dieu). Bài hát ra đời như một hiện tương âm nhạc thời bấy giờ
Thy Lan mời các bạn cùng tìm hiểu về "hiện tương âm nhạc" này

http://www.donghuongkontum.com/photos/photos/6/2536.jpg

http://www.donghuongkontum.com/photos/photos/3/2533.jpg

Có phải nhạc sĩ Phạm Duy chỉ phổ nhạc thôi , còn ca từ là từ bản dịch thơ của thi sĩ Bùi Giáng ?


http://www.donghuongkontum.com/photos/photos/2/2542.jpg

Sắc màu thu đã gieo nhiều cảm hứng cho hồn thơ tứ nhạc. Nhiều bài thơ, bản nhạc viết về THU dù đã trải qua bao năm tháng phôi pha vẫn in đậm nét trong lòng người thưởng lãm. Là người yêu nhạc (loại nhạc có air “bán cổ điển”), ai mà không thuộc các bản “Buồn tàn thu” của Văn Cao, “Giọt mưa thu”, “Đêm thu”, “Con thuyền không bến”… của Đặng Thế Phong , “Thu quyến rũ” của Đoàn Chuẩn Từ Linh , “Thu vàng” của Cung Tiến, “Em ra đi mùa thu” của Phạm Trọng Cầu, “Chiếc lá thu phai” của Trịnh Công Sơn , “Mùa thu Paris” của Phạm Duy, “Thu hát cho người” của Vũ Đức Sao Biển, “Thu ca” của Phạm Mạnh Cương v.v… Đặc biệt, bản “Mùa thu Chết” của Phạm Duy, bản nhạc hay nhưng có nhiều thắc mắc về xuất xứ của ca từ.

http://www.donghuongkontum.com/photos/photos/5/2545.jpg

Bản nhạc này lấy ý của bài thơ “ L’ADIEU” của Guillaume Apollinaire, điều này có lẽ được nhiều người chấp nhận. Tuy nhiên lời Việt của bản nhạc “Mùa thu chết” thì không ít ý kiến cho rằng là do chính thi sĩ Bùi Giáng chuyển ngữ từ nguyên tác tiếng Pháp bài “L’ADIEU” nói trên, Phạm Duy chỉ phổ nhạc mà thôi. Để nhìn nhận cho khách quan, ta thử đối chiếu nguyên tác với bản dịch của Bùi Giáng và lời nhạc của Phạm Duy .

a/ Bài thơ của Apollinaire :

L'ADIEU

J'ai cueilli ce brin de bruyère
L'automne est morte souviens-t'en
Nous ne nous verrons plus sur terre
Odeur du temps brin de bruyère
Et souviens-toi que je t'attends
GUILLAUME APOLLINAIRE

http://www.donghuongkontum.com/photos/photos/0/2540.jpg
Mộ Guillaume Apollinaire tại Paris


b/Bản dịch của thi sĩ Bùi Giáng :

LỜI VĨNH BIỆT

Ta ngắt đi một cành hoa thạch thảo
Em nhớ cho mùa thu đã chết rồi
Chúng ta sẽ không tương phùng được nữa
Mộng trùng lai không có ở trên đời
Hương thời gian mùi thạch thảo bốc hơi
Và nhớ nhé ta đợi chờ em đó...



c/ Ca từ trong bản “Mùa thu chết” của Nhạc sĩ Phạm Duy :

http://www.donghuongkontum.com/photos/photos/7/2547.jpg

Mời các bạn thưởng thức nhạc phẩm Mùa Thu Chết qua tiếng hát Julie Quang


http://www.youtube.com/watch?v=YhLpfKMVBVM

MÙA THU CHẾT

Ta ngắt đi một cụm hoa thạch thảo
Em nhớ cho Mùa Thu đã chết rồi !
Mùa Thu đã chết, em nhớ cho
Mùa Thu đã chết, em nhớ cho
Mùa Thu đã chết, đã chết rồi. Em nhớ cho !
Em nhớ cho,
Đôi chúng ta sẽ chẳng còn nhìn nhau nữa!
Trên cõi đời này, trên cõi đời này
Từ nay mãi mãi không thấy nhau
Từ nay mãi mãi không thấy nhau...

Ta ngắt đi một cụm hoa thạch thảo
Em nhớ cho Mùa Thu đã chết rồi !
Ôi ngát hương thời gian mùi thạch thảo
Em nhớ cho rằng ta vẫn chờ em.
Vẫn chờ em, vẫn chờ em
Vẫn chờ....
Vẫn chờ... đợi em !
PHẠM DUY

Như vậy, xem hai bản dịch nói trên, chúng ta thấy, chỉ có 2 câu đầu tiên là giống nhau thôi, thi sĩ Bùi Giáng chuyển ngữ tựa đề “LỜI VĨNH BIỆT” rất sát với nguyên ngữ “L’ADIEU”, trong bản dịch ông có dùng từ Hán Việt : “tương phùng”, “mộng trùng lai”, toàn bài dịch hơi thoát ( thêm câu “ Mộng trùng lai không có ở trên đời” ) .

Riêng nhạc sĩ Phạm Duy thì trừ cái tựa bài nhạc “Mùa thu chết” là dịch có khác với nguyên ngữ, còn lại lời nhạc toàn bài dịch khá sát với nguyên tác. Lời dung dị nhưng cảm động. Phạm Duy khi phổ nhạc thì ở phần ca từ có thể chuyển dịch vị trí các câu thơ và có thể thay đổi từ ngữ, nhưng nhờ vậy bản nhạc có sắc thái riêng làm cho bài thơ được phổ có sức sống mới và giới yêu nhạc đón nhận nồng nhiệt, chính ngay nhiều tác giả có thơ được phổ nhạc cũng đồng tình như thế .

Thy Lan st và giới thiệu

minhthu
07-10-2012, 10:18 PM
Gần bằng anh em mình Thylan nhỉ :gn6:
Đúng là " ông vua " phổ nhạc có khác !
lời rất khiêm nhường ,nhưng ông ta biết khai thác cho
vừa vòng hòa âm siêu đẳng của mình.
minhthu

thylan
07-10-2012, 11:35 PM
Gần bằng anh em mình Thylan nhỉ :gn6:
Đúng là " ông vua " phổ nhạc có khác !
lời rất khiêm nhường ,nhưng ông ta biết khai thác cho
vừa vòng hòa âm siêu đẳng của mình.
minhthu

Nhạc sĩ Phạm Duy thì tài tình hết chỗ nói.
Chỉ mấy ý, mấy câu lặp đi lặp lại,
ông đã biến hóa thành một nhạc phẩm để đời.

Đúng là "gần bằng anh em mình anh MT nhỉ!" hi, hi.....
Thylan