Dịch thơ TAGORE

[Nắng Xuân]

MỘT NGÀY XUÂN

Vườn xuân vắng vẻ đơn côi
Nàng thơ vừa đến thăm tôi một ngày
Nhạc lòng tấu điệu nồng say
Ước mơ ngọt lịm ngất ngây giáng kiều

Bỗng muôn lớp sóng thủy triều
Vỗ tim tôi vỡ hoang liêu mạn thuyền
Mím môi tôi nén nỗi niềm
Nép cây nàng ngước mắt huyền khổ đau
Nắm tay tôi, mặt rầu rầu
“Em và anh đủ hiểu nhau, lẽ nào?
Trấn an, tôi khẽ thì thào:
“Đôi mình chung nối nhịp cầu nhớ thương
Lửa tim nhiệt huyết phi thường
Dần san khoảng cách dệt khuôn đá vàng”.

Như cùng ứa lệ hàng hàng
Tim tôi hòa với tim nàng đầy vơi
Tình nàng choán ngập tim tôi
Tình tôi cũng choán ngập nơi tim nàng.

Vượt muôn trùng sóng ngút ngàn
Tim tôi nàng cướp kỹ càng nhốt riêng
Tơ tình giăng mắc nợ duyên
Cột tôi nàng cũng nghiễm nhiên trói mình./.

Nguyễn Thanh Toàn dịch
24.10.2016

[huyba]

Trong di sản thơ của Rabindranath Tagore ( ) , thơ tình chiếm một vị trí quan trọng mà tập thơ Garderner (Người làm vườn ) được xem là tập thơ tình hay nhất gồm 85 bài. Các bài thơ cả bản tiếng Bengali và tiếng Anh đều chỉ đánh số bài chứ không có tựa bài.Trong tập này , bài thơ số 28 được đánh giá là bài thơ hay nhất. Bài thơ này được đưa vào giảng dạy trong Ngữ văn lớp 10 với bản chuyển ngữ thành thơ tự do của Đào Xuân Quý. Gần đây có thêm bản dịch của Đỗ Khánh Hoan (năm 2001) và Bùi Thanh Hiền (Kiến thức ngày nay, 01/7/2014 ). Tham khảo các bản dịch, tôi thích bản của Đào Xuân Quý. Nhưng để theo đúng tinh thần của bài thơ văn xuôi, tôi xin có bài dịch mới, mong được ý kiến của các bạn yêu thơ.
http://www.poemhunter.com/…/the-gard...your-quest…/

Người làm vườn XXVIII: Mắt em đang hỏi

Đôi mắt em buồn đang ngờ vực. Chúng dò tìm để biết ý nghĩa của tôi như mặt trăng muốn đo lường biển cả.
Tôi phơi trần đời tôi cho em nhìn ngắm từ đầu đến cuối, không có gì che giấu hoặc cất dành. Đó là lý do tại sao em không biết tôi.
Nếu chỉ là viên đá quý, tôi có thể đập vỡ nó thành trăm mảnh, rồi xâu chúng thành chuỗi choàng lên cổ em.
Nếu chỉ là bông hoa, tròn trĩnh, nhỏ nhắn và ngọt ngào, tôi sẽ hái nó khỏi cành đem cài lên mái tóc em.
Nhưng em yêu, nó là một trái tim. Biết đâu là bờ là đáy?
Em không biết các giới hạn của vương quốc này, em vẫn là nữ hoàng của nó.
Nếu đó chỉ là một phút giây hạnh phúc nó sẽ nở hoa trong nụ cười hồn nhiên, và em có thể nhìn và đọc ra nó tức thời
Nếu chỉ đơn thuần là nỗi đau nó sẽ tan thành nước mắt trong ngần phản chiếu bí mật sâu xa nhất không thể nói ra lời.
Nhưng em yêu ơi, nó là tình yêu của tôi. Hạnh phúc và khổ đau của nó là vô biên, khát khao và sự giàu có của nó là vô tận
Nó gần ngay bên em như cuộc đời em, nhưng em có thể không bao giờ hoàn toàn biết hết.
*

[Nắng Xuân]

http://www.poemhunter.com/…/the-gard...your-quest…/

Người làm vườn XXVIII: Mắt em đang hỏi

Đôi mắt em buồn đang ngờ vực. Chúng dò tìm để biết ý nghĩa của tôi như mặt trăng muốn đo lường biển cả.
Tôi phơi trần đời tôi cho em nhìn ngắm từ đầu đến cuối, không có gì che giấu hoặc cất dành. Đó là lý do tại sao em không biết tôi.
Nếu chỉ là viên đá quý, tôi có thể đập vỡ nó thành trăm mảnh, rồi xâu chúng thành chuỗi choàng lên cổ em.
Nếu chỉ là bông hoa, tròn trĩnh, nhỏ nhắn và ngọt ngào, tôi sẽ hái nó khỏi cành đem cài lên mái tóc em.
Nhưng em yêu, nó là một trái tim. Biết đâu là bờ là đáy?
Em không biết các giới hạn của vương quốc này, em vẫn là nữ hoàng của nó.
Nếu đó chỉ là một phút giây hạnh phúc nó sẽ nở hoa trong nụ cười hồn nhiên, và em có thể nhìn và đọc ra nó tức thời
Nếu chỉ đơn thuần là nỗi đau nó sẽ tan thành nước mắt trong ngần phản chiếu bí mật sâu xa nhất không thể nói ra lời.
Nhưng em yêu ơi, nó là tình yêu của tôi. Hạnh phúc và khổ đau của nó là vô biên, khát khao và sự giàu có của nó là vô tận
Nó gần ngay bên em như cuộc đời em, nhưng em có thể không bao giờ hoàn toàn biết hết.
*

Anh Huy Ba có thể chép nguyên văn tiếng Anh bài số 28 ra không ạ? Link anh cho không mở được.

[nguyenxuan]

Bài số 28
Thơ » Ấn Độ » Tagore Rabindranath » Tâm tình hiến dâng (Người làm vườn) - The gardener

Your questioning eyes are sad.
They seek to know my meaning as the moon would fathom the sea.

I have bared my life before your eyes from end to end, with nothing hidden or held back.
That is why you know me not.

If it were only a gem,
I could break it into a hundred pieces and string them into a chain to put on your neck.

If it were only a flower, round and small and sweet,
I could pluck it from its stem to set it in your hair.

But it is a heart, my beloved.
Where are its shores and its bottom ?

You know not the limits of this kingdom,
still you are its queen.

If it were only a moment of pleasure it would flower in an easy smile,
and you could see it and read it in a moment.

If it were merely a pain it would melt in limpid tears,
reflecting its inmost secret without a word.

But it is love, my beloved.

Its pleasure and pain are boundless,
and endless its wants and wealth.

It is as near to you as your life,
but you can never wholly know it.


Bản dịch của Đỗ Khánh Hoan

Đôi mắt em hỏi han trông băn khoăn, u buồn; mắt ấy muốn tìm hiểu ý nghĩa lời tôi như mặt trăng muốn đo lường đáy biển.

Tôi đã lột trần đời mình từ đầu đến cuối để em rõ, để em hay, không đậy che, không giấu diếm. Đó là lý do tại sao em chưa hiểu ý nghĩa những điều tôi nói.

Nếu đó chỉ là viên ngọc báu, tôi sẽ đập ra trăm mảnh, xâu thành chuỗi rồi choàng lên cổ em xinh.

Nếu đó chỉ là bông hoa tròn trĩnh, nhỏ nhắn, thơm tho, tôi sẽ bứt khỏi cành rồi gài lên mái tóc em đẹp.

Nhưng đó lại là trái tim, em ơi, thì biết đâu là bờ là đáy?

Dẫu không biết hết biên giới của kinh đô tình yêu, em vẫn là Hoàng hậu trị vì trong đó.

Nếu đó chỉ là giây phút vui tươi, giây phút ấy sẽ nở thành nụ cười cởi mở và em có thể bắt gặp khi chợt thấy chợt nhìn.

Nếu đó chỉ là nỗi thương đau, ắt sẽ biến thành nước mắt trong vắt phản ánh buồn sầu thầm kín không lời than van.

Nhưng đó lại là tình yêu, em ạ. Nguồn vui, nỗi sầu của tình yêu thường mênh mông; điều tình yêu thiếu, tình yêu thừa cũng vô cùng vô tận.

Tình yêu vẫn gần gũi với em như chính cuộc đời em đang sống, song có bao giờ em hiểu rõ hoàn toàn.




Bản dịch của Đào Xuân Quý


Đôi mắt băn khoăn của em buồn,
Đôi mắt em muốn nhìn vào tâm tưởng anh
Như trăng kia muốn vào sâu biển cả.
Anh đã để cuộc đời anh trần trụi dưới mắt em.
Anh không dấu em một điều gì,
Chính vì thế mà em không biết gì tất cả về anh.

Nếu đời anh chỉ là viên ngọc,
Anh sẽ đập nó ra làm trăm mảnh
Và xâu thành một chuỗi
Quàng vào cổ em.
Nếu đời anh chỉ là một đoá hoa
Tròn trịa dịu dàng và bé bỏng,
Anh sẽ hái nó ra để đặt lên mái tóc em.
Nhưng em ơi! Đời anh là một trái tim,
Nào ai biết chiều sâu và bến bờ của nó.
Em là nữ hoàng của vương quốc đó,
Ấy thế mà em có biết gì biên giới của nó đâu.
Nếu trái tim anh chỉ là những phút giây lạc thú,
Nó sẽ nở ra thành nụ cười nhẹ nhõm
Và em thấu suốt rất nhanh
Nếu trái tim anh chỉ là khổ đau,
Nó sẽ tan ra thành lệ trong
Và lặng im phản chiếu nỗi niềm u ẩn.
Nhưng em ơi, trái tim anh lại là tình yêu
Nỗi vui sướng, khổ đau của nó là vô biên,
Những đòi hỏi và sự giàu sang của nó là trường cửu.
Trái tim anh ở gần em như chính đời em vậy,
Nhưng chẳng bao giờ em biết trọn nó đâu.


NGUỒN:

http://www.thivien.net/Tagore-Rabind...VT1IGN8FJefl_A

[Le Hoai Phuong]

Cám ơn các dịch giả.

[Nắng Xuân]

TÌNH TA NHƯ MỘT BÀI CA

Bàn tay nắm nuối bàn tay
Mắt soi sóng mắt vui vầy bên nhau
Trái tim ghi tạc thuở đầu
Một đêm trăng tỏ nhiệm mầu tháng ba

Ngọt ngào hương cỏ lan xa
Lãng quên tiếng sáo, mùa hoa ngút ngàn
Tình yêu tôi quyện tình nàng
Giản đơn như khúc hát vang giữa đời

Khăn nàng vàng đắm mắt tôi
Hương hoa nhài thoảng sóng dồi nhịp tim
Trò chơi cho nhận trốn tìm
Quay đi tua lại thước phim sắc màu

Cười vui e thẹn ngọt ngào
Không toan tính mãi cuộn trào mênh mang
Tình yêu tôi quyện tình nàng
Giản đơn như khúc hát vang giữa đời

Không huyền bí, chẳng học đòi
Cũng không cố với khoảng trời xa xăm
Không cần ma mãnh chơi khăm
Không mò mẫm giữa tối tăm bẽ bàng

Tình yêu tôi quyện tình nàng
Giản đơn như khúc hát vang giữa đời
Ngôn từ khó diễn đạt lời
Chẳng ham níu kéo bầu trời hư vô

Đôi ta cùng nhận rồi cho
Niềm vui bất tận hẹn hò xốn xang
Tình yêu tôi quyện tình nàng
Giản đơn như khúc hát vang giữa đời.

Nguyễn Thanh Toàn
24.10.2016

Hands cling to hands and eyes linger on eyes: thus begins the record of our hearts.
It is the moonlit night of March; the sweet smell of henna is in the air; my flute lies on the earth neglected and your garland of flowers in unfinished.
This love between you and me is simple as a song.
Your veil of the saffron colour makes my eyes drunk.
The jasmine wreath that you wove me thrills to my heart like praise.
It is a game of giving and withholding, revealing and screening again; some smiles and some little shyness, and some sweet useless struggles.
This love between you and me is simple as a song.
No mystery beyond the present; no striving for the impossible; no shadow behind the charm; no groping in the depth of the dark.
This love between you and me is simple as a song.
We do not stray out of all words into the ever silent; we do not raise our hands to the void for things beyond hope.
It is enough what we give and we get.
We have not crushed the joy to the utmost to wring from it the wine of pain.
This love between you and me is simple as a song.

TAGORE RABINDRANATH
(The Gardener)

[Nắng Xuân]

Bài số 28
Thơ » Ấn Độ » Tagore Rabindranath » Tâm tình hiến dâng (Người làm vườn) - The gardener

Your questioning eyes are sad.
They seek to know my meaning as the moon would fathom the sea.

I have bared my life before your eyes from end to end, with nothing hidden or held back.
That is why you know me not.

If it were only a gem,
I could break it into a hundred pieces and string them into a chain to put on your neck.

If it were only a flower, round and small and sweet,
I could pluck it from its stem to set it in your hair.

But it is a heart, my beloved.
Where are its shores and its bottom ?

You know not the limits of this kingdom,
still you are its queen.

If it were only a moment of pleasure it would flower in an easy smile,
and you could see it and read it in a moment.

If it were merely a pain it would melt in limpid tears,
reflecting its inmost secret without a word.

But it is love, my beloved.

Its pleasure and pain are boundless,
and endless its wants and wealth.

It is as near to you as your life,
but you can never wholly know it.




NGUỒN:

http://www.thivien.net/Tagore-Rabind...VT1IGN8FJefl_A

CẦN CHI CẶN KẼ

Mắt nàng sầu muộn băn khoăn
Vầng trăng dò biển phải chăng giống nàng

Đời ta thẳng thắn ngang tàng
Không lẩn khuất cũng chẳng màng giấu khoe
Trụi trần đâu phải chắn che
Nàng đang muốn rõ điều gì, nàng ơi?

Nếu tình như ngọc sáng ngời
Đập làm trăm mảnh ta mời gia công
Từng viên xâu chuỗi kết vòng
Dâng nàng quàng cổ để đong nụ cười

Nếu tình là đóa hoa tươi
Vẹn tròn nhỏ nhắn tuyệt vời ngọt thơm
Sẵn sàng ta tới vườn ươm
Hái về cẩn trọng cầm đơm tay nàng

Tim ta đằm thắm vô vàn
Đâu bờ đâu đáy để nàng tách phân
Nàng là hoàng hậu đức ân
Ngự cao chín bệ không cần nhường ngôi

Để làn môi thắm rạng cười
Chỉ cần một thoáng vui thôi cũng đành
Áng mây làn gió mỏng manh
Nhìn rồi cảm nhận ngân thành khúc ca

Buồn thuơng nước mắt chan hòa
Thẳm sâu phản chiếu trào ra không lời
Khi tình chan chứa nàng ơi
Khổ đau hạnh phúc đầy vơi khôn cùng

Tình yêu gần gũi quá chừng
Sẻ chia bồi đắp xin đừng hỏi han!

Nguyễn Thanh Toàn
28.10.2016

[huyba]

Thực ra thơ của R.Tagore đã được dịch nhiều và khá lâu rồi, có trên mạng cũng dễ tìm. Vì vậy tôi cũng địch tạm một vài bài tâm đắc cho vui, vì vậy khó tránh khỏi sai lệch. Còn hình thức, thể thơ mỗi người tùy chọn. Chúc quí thi hữu cùng tham gia có nhiều bài dịch hay.

[Nắng Xuân]

Thực ra thơ của R.Tagore đã được dịch nhiều và khá lâu rồi, có trên mạng cũng dễ tìm. Vì vậy tôi cũng địch tạm một vài bài tâm đắc cho vui, vì vậy khó tránh khỏi sai lệch. Còn hình thức, thể thơ mỗi người tùy chọn. Chúc quí thi hữu cùng tham gia có nhiều bài dịch hay.

Đồng ý với anh Huy Ba.

Rất nhiều người đã dịch. Nhưng không phải thơ của Tagore bài nào cũng đã dịch.

Nếu dịch nghĩa đen chưa chắc đã hiểu được ý tưởng của tác giả. Ngay cả khi viết tiếng Việt, một số bài sâu xa cũng tốn cả trăm trang giấy mực mà vẫn chưa ngã ngũ bởi văn chương không giống các môn khoa học.

Toàn cũng đã đọc nhiều bài thơ nổi tiếng có mấy chục bài dịch mà chưa có một bài lột tả hết cái hay của tác phẩm.

Bài thơ THẦN của danh tướng Lý Thường Kiệt cũng là một ví dụ hùng hồn. Một số bài thơ của Hồ Chủ Tịch dù có bản dịch rất hay cũng chưa thật sát ý. Nhiều bài thơ của các bậc nho sĩ trước đây viết bằng chữ Hán, chữ Nôm cũng có nhiều bản dịch khác nhau.

Ngoài mảng thơ chữ Hán thì thơ của Puskin, Lecmontov, Henric Heine... có nhiều người dịch. Các dịch giả nổi tiếng như Thái Bá Tân, Thúy Toàn đã dịch rất hay, nhưng các nhà thơ Bằng Việt, Hồng Thanh Quang hay một số người khác nữa vẫn dịch theo cách của họ.

Bài nào mình thích mới dịch đồng thời nghiền ngẫm. Thú vui văn chương không ai bắt mình phải làm gì và càng không nên tự ép mình theo người khác nếu mình không thích ạ.

Dịch giả đương thời có trong diễn đàn này và là người có số lượng ấn phẩm dịch nhiều nhất là anh Nguyễn Ngọc Châu đã thể hiện bằng thơ lục bát. Toàn cũng đang thử nghiệm theo anh Châu. Toàn nghĩ dịch cũng là cách học hỏi tốt, rèn luyện phong cách thêm anh ạ.

Cám ơn anh và mọi người ghé đọc, cho ý kiến và góp những nguồn tài liệu tham khảo giá trị.

Trân trọng.

[huyba]

Hiên nay có thời gian rỗi nên hàng ngày tôi chơi dịch thơ. Nói chơi là thật lòng vì khả năng các mặt để làm nghề dịch thuật chưa đủ chuẩn. Dịch văn, báo cũng là thú tiêu khiển hay, nhờ đó mở mang tri thức, rèn luyện ngoại ngữ… Có khi đọc một bài thơ dịch của những dịch giả quen thuộc tôi thấy chưa thích, nhưng không thể có bài dịch hay hơn nên tạm chấp nhận. Ai đã đi dạy văn học chắc hẳn đều phải căn cứ nguyên tác mà giảng chứ không phải lấy bản dịch ra làm chuẩn, rất dễ ai sót, nhiều khi ngược ý tác giả. Có người đã chỉ ra bản dịch thơ Puskin của Thúy Toàn là không đúng nguyên tác theo cái thần thái của Nga văn, mà chỉ là bản phóng tác nhưng trong trường ta cứ dạy bản dịch và bảo đó là thơ Puskin. Dạy bài Nam quốc sơn hà cũng vậy, phải dạy từ nguyên tác Hán văn, bản dịch chỉ là đối chiếu ( lớp lớn ). Dịch thuật đòi hỏi trang bị cho mình nhiều điều nhưng vì nó cũng là sở thích nên…thích thì làm, xong có trao đổi, nhàn đàm, cùng nhau vui vẻ.
30-10-2016