Sưu tập Hoa

[thugiangvu]

Huynh ơi, Thugiang cũng có một giàn hoa này. Nhờ Huynh sưu tầm bây giờ Thugiang mới biết nó tên là Kim Ngân , bên này thuo`ng gọi nó là (Mock orange)thơm lắm và dễ trồng,
sáng sớm hay chiều mát là nó thơm lừng cả khu vườn/ muội trồng bên hông nhà mà người lái xe qua họ cũng ngửi thấy và dừng xe lại hỏi tên hoa để mua trồng. mùi thơm tựa hoa nhài .
lúc mới nở thì màu trắng sau đó ngả màu vàng và tàn từ từ. nở suốt mùa hè và thu cho đến khi tuyết xuống.
hiện nay có loại này nhưng không thơm ,bán ở chợ hoa. vì thế gio^'ng hoa muội trồng quý lắm. năm nào muội cũng ươm từng cành của nó để tặng ai thích lấy going về trồng.
kính chúc Huynh luôn an vui và dồi dào sức khỏe.
Thu giang vũ





,

[buixuanphuong09]

2.004- VÓT HÌNH TRỤ

VÓT HÌNH TRỤ

Cây nhỡ, nhánh to, phiến bầu dục
Cụm hoa tròn, màu trắng, không lông
Cây chỉ ở Lào Cai. Hoa tháng 7.
Rễ trị ho, viêm phổi trẻ em...

BXP

Sưu tập

Vót hình trụ - Viburnum cylindricum, Chi Viburnum Vót, Họ Kim ngân - Caprifoliaceae, 56- Bộ Dipsacales Bộ Tục đoạn (nhánh 12)

Mô tả: Cây nhỡ, nhánh to, không lông. Lá có phiến bầu dục, to, dài 20cm, rộng đến 12cm, đầu có đuôi 1-2cm, không lông; gân phụ 4-5 cặp, chéo; cuống dài 2-3cm. Cụm hoa không lông, tròn, rộng đến 20cm; cuống hoa có lông dày, bầu và đài có lông, tràng hình trụ, cao 5mm, thùy dài 0,6mm; nhị thò; vòi nhụy ngắn, có lông.
Ra hoa tháng 7.
Nơi mọc:Loài của Trung Quốc, Việt Nam. Ở nước ta cũng chỉ gặp ở Sapa (Lào Cai).
Công dụng: Vị đắng, tính mát. Rễ dùng trị ho, viêm nhánh khí quản, viêm phổi trẻ em, cảm nhiễm niệu đạo, viêm gan; dùng ngoài trị phong thấp đau xương, đòn ngã tổn thương. Hoa dùng trị phế táo sinh ho. Lá dùng trị xích bạch lỵ, viêm dạ dày ruột cấp tính, ỉa chảy. Vỏ, lá dùng ngoài trị sang dương thũng độc, mụn nhọt lở loét, mẩn ngứa ngoài da, da khô, ghẻ lở, bỏng và đòn ngã sưng đau. Dịch lá dùng trị viêm khoang miệng.

[buixuanphuong09]

2.005- VÓT THƠM

VÓT THƠM

Phiến lá dai, nhánh tròn, cây nhỏ
Hoa trắng tinh khôi, đài có 5 răng
Từ Kon Tum, Lâm Ðồng ... Thanh Hóa
Trị bệnh ngoài da, cảm mạo, thấp phong.

BXP

Sưu tập

Vót thơm, răng cưa thơm, Mạy chỉ chắm - Viburnum odoratissimum, ChiViburnum Vót, Họ Kim ngân - Caprifoliaceae, 56- Bộ Dipsacales Bộ Tục đoạn(nhánh 12)

Mô tả: Cây nhỏ, nhánh tròn, không lông. Lá có phiến dai, không lông, dài 12-15cm, mép có răng và uốn xuống, mặt dưới có ít lông hình sao cạnh gân; cuống dài 1-2cm. Chùy hoa ở ngọn; hoa trắng thường nhóm 3; đài có 5 răng ngắn; tràng hình chuông, ống 1,5mm, thùy cao 2,5mm; bầu dưới, không lông. Quả hạch cao 6-7mm, nhân 1 hạt.
Nơi mọc:Loài của Nhật Bản, Nam Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam. Ở nước ta, cây mọc trên các đồi cây bụi ven rừng từ Thanh Hóa tới Kon Tum và Lâm Ðồng.
Công dụng: Ở Vân Nam (Trung Quốc) người ta ta dùng cây chữa cảm mạo, phong thấp, đòn ngã sưng đau, gãy xương, dao chém, rắn cắn. Cũng dùng trị cảm mạo, phong thấp cho vật nuôi như lợn, trâu.
Dân gian thường dùng lá nấu cao bôi chữa eczema và các bệnh ngoài da khác (Viện dược liệu).

[buixuanphuong09]

2.006- BẠI TƯỢNG

BẠI TƯỢNG

Cây thảo lưu niên, thân rỗng tròn
Lá thường phiến kép, bẹ ôm thân
Màu vàng sắc nắng - hoa em đó
Thổ huyết, bụng đau, ghẻ ngứa...cần.

BXP

Sưu tập

4- Họ Nữ Lang - Valerianaceae.

Bại tượng, Trạch bại - Patrinia scabiosaefolia, chi Patrinia,Họ Nữ Lang - Valerianaceae, 56- Bộ Dipsacales Bộ Tục đoạn (nhánh 12)

Mô tả: Cây thảo lớn, sống nhiều năm, cao tới 150cm, thân tròn to đến 1,3cm, rỗng, không lông. Lá có phiến kép, lá chét không lông, mép có răng thấp, không đều, bẹ lá ôm thân. Trục của cụm hoa cao; hoa nhỏ, ở nách một lá bắc thon, nguyên, cánh hoa màu vàng. Quả dẹp, có lông, một mặt có một sóng, mặt kia có 3 sóng.
Hoa tháng 7-9.
Nơi mọc:Loài phân bố ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản, Liên Xô (cũ). Ở miền Bắc nước ta, chỉ gặp trong các trảng cỏ ở Sapa, trên độ cao 1500m, và loại thuốc này trước nay ta vẫn phải nhập của Trung Quốc. Thường người ta thu hái rễ vào cuối mùa thu.
Công dụng: Vị đắng, tính mát, không độc. Thường được dùng trị: mụn nhọt, ghẻ ngứa, sản hậu huyết ứ đau bụng, nôn mửa, kiết lỵ, viêm kết mạc, thổ huyết, ói ra máu. Nói chung, cũng dùng như Bại tượng hoa trắng.

[buixuanphuong09]

2.007- BẠI TƯỢNG HOA TRẮNG

BẠI TƯỢNG HOA TRẮNG

Cây thảo, thân có lông mềm
Lá trên đơn, lá dưới kép lông chim
Chuỳ hoa dạng ngù, hoa nhỏ màu trắng
Tri ghẻ ngứa, viêm gan, kiết lỵ, ruột thừa...

BXP

Sưu tập

Bại tượng hoa trắng, Cỏ hồng - Patrinia villosa, chi Patrinia,Họ Nữ Lang - Valerianaceae, 56- Bộ Dipsacales Bộ Tục đoạn (nhánh 12)

Mô tả: Cây thảo cao đến 1m, thân có lông mềm dài, lá ở phía dưới thân kép lông chim, lá chét xoan, thuôn cả 2 đầu đến hẹp, mép có răng, 2 mặt có lông, lá ở phía trên đơn, có cuống dài. Chuỳ hoa dạng ngù ở ngọn. Hoa nhỏ màu trắng, đài là ống có răng nhỏ; tràng có ống dài mang 5 tai gần bằng nhau; nhị 5, đính trên ống tràng, bầu 3 ô. Quả khô dính vào lá bắc mỏng, xoan tròn, mép nguyên, chót có 3 thuỳ, hạt 1.
Hoa tháng 5-6. Quả tháng 1-2.
Nơi mọc: Thường gặp ở trảng có ở Lạng Sơn. Thu hái vào mùa hạ trước khi có hoa nở, rửa rạch thái nhỏ phơi trong râm.
Công dụng: Vị cay, đắng, tính mát. Thường dùng trị: Viêm ruột thừa, kiết lỵ, viêm ruột, viêm gan, viêm kết mạc, sản hậu huyết ứ đau bụng, mụn nhọt, ghẻ ngứa.

[buixuanphuong09]

2.008- NỮ LANG

NỮ LANG

Lá ở gốc biến mất trước khi ra quả
Lá ở thân không cuống, kép lông chim
Hoa trắng dạng ngù ở ngọn thành xim
Hoạt huyết,an thần, so loài Hiệt thảo.

BXP

Sưu tập

Nữ lang -Valeriana hardwickii, chi Valeriana, họ Nữ lang -Valerianaceae, bộ Tục đoạn (Dipsacales)

Mô tả: Cây thảo cao 1-1,5m, có thân nhẵn, có lông ở các mắt và có khi ở gốc, có rãnh ngoằn ngoèo. Lá ở gốc biến mất trước khi ra quả; lá ở thân kép lông chim có 3-5 lá chét, dài 1-6cm, rộng 0,5-3cm, không cuống, nguyên hay có răng, thót dài ở chóp, cái tận cùng lớn hơn. Hoa trắng thành xim dạng ngù ở ngọn rất rộng. Quả bế đẹp, dài 1,8-2mm, rộng 0,8-1mm, với một mặt lồi, có 3 cạnh dạng sợi, mặt kia ráp với một cạnh nhẵn; đài đồng trưởng, có răng phát triển thành 10 tơ dạng lông; dài 4-5mm, có râu nhỏ.
Hoa và quả tháng 10-2 (3), có khi gặp hoa vào tháng 5-7.
Nơi mọc:Loài của Ấn Độ, Inđônêxia, Trung Quốc. Cây thường mọc ở vùng núi cao, trên đá dựa suối ở Lào Cai (Sapa) và Lâm Đồng (Đà Lạt).
Công dụng: Vị ngọt, cay, tính ấm. Người ta cho là có thể so sánh với loài Hiệt thảo -Valeriana offcinalisL., có tác dụng dưỡng tâm an thần, hoạt huyết thông kinh, lý khí chỉ thống. Ở Ấn Độ, thường được dùng thay thế loài Hiệt thảo chữa: hystéria, động kinh, chứng múa giật, chứng loạn thần kinh chấn thương thời chiến, chứng loạn thần kinh chức năng.
Người ta cũng dùng làm hương liệu.

[buixuanphuong09]

2.009- NỮ LANG NHỆN

NỮ LANG NHỆN

Lá đơn, mọc đối, hình thuôn
Trục hoa đứng, dạng xim đơn, màu hồng
Từ Sapa, đến Nghệ An
Xưa là thuốc quý, nay còn quý yêu.

BXP

Sưu tập

Nữ lang nhện, Sì to, Liên hương thảo -Valeriana jatamansi, chi Valeriana, họ Nữ lang -Valerianaceae, bộ Tục đoạn (Dipsacales)

Mô tả: Cây thảo sống nhiều năm, cao 30-50cm, to 4-6mm, có lá không nhiều, mọc đối, nguyên, kéo dài, thuôn, các lá ở thân nhỏ, phiến hình tim, to 3-6x 2,5-4cm, mỏng, có lông, mép có răng không đều; cuống 6-7cm, có lông. Trục đứng cao 20-40cm, mang 1-3 nhánh; hoa màu hồng, thành xim đơn phân; lá bắc hẹp dài. Quả bế dẹp, cao 3mm, một bên có một sóng, một bên có 3 sóng, ở đỉnh có mào lông dài do đài biến thành.
Hoa tháng 10-2.
Nơi mọc:Loài của Ấn Độ, Trung Quốc và Bắc Việt Nam. Ở nước ta, cây mọc khá phổ biến ở những chỗ ẩm ướt dựa vực, suối ở Sapa và vùng phụ cận (Bắc Hà) của tỉnh Lào Cai, ở Hà Giang, Nghệ An. Một số gia đình người Mèo đã đưa cây về trồng làm thuốc với tên Sì to. Về mùa xuân và hạ, thu hái cả cây dùng tươi, về mùa đông đào thân rễ rửa sạch, phơi khô trong râm để dùng.
Công dụng: Vị cay, đắng, ngọt, mùi thơm. Thuở xưa được xem như là một hương liệu thuộc loại quý. Người ta cũng sử dụng làm thuốc như Hiệt thảo để trị: nhức đầu, đau dạ dày, đau các khớp xương, thuỷ thũng, kinh nguyệt không đều, đòn ngã tổn thương, mụn nhọt.
Dùng ngoài lấy thân rễ với lượng thích hợp đập nhỏ, đắp vào chỗ đau.

[buixuanphuong09]

2.010- HIỆT THẢO

HIỆT THẢO

Em, Nữ lang hay là Hiệt thảo
Xuân trổ ra nhiều lá phủ che
Cuống chồi khỏi lá trong Hè
Hoa hồng, thơm nhẹ...đã về mùa Thu.

BXP

Sưu tập

Hiệt thảo - Valeriana offcinalis, chi Valeriana, họ Nữ lang -Valerianaceae, bộ Tục đoạn (Dipsacales)

Mô tả: Hiệt thảo hay Nữ lang là loài thực vật có bông nhỏ, màu hồng lợt hay trắng trên những cuống cao và mạnh. Hoa có mùi thơm dịu dễ chịu.
Trong mùa xuân cây nữ lang trổ nhiều lá và che kín mặt đất. Cuối tháng tư cuống cây bắt đầu chồi ra khỏi lá um tùm và mọc cao khoảng hai mét vào mùa hè. Vào tháng bảy cây bắt đầu trổ những bông màu hồng có mùi thơm nhẹ. Mèo rất thích mùi hương này cho nên cây nữ lang còn được gọi là cỏ mèo.
Hoa được thu hoạch vào tháng 7/8; rễ cây vào tháng 10
Nơi mọc:
Công dụng: Chống hồi hộp, mất ngủ. Cây nữ lang có thể dùng làm trà, cồn thuốc hoặc làm thuốc viên để uống. Khi mất ngủ có thể dùng cây nữ lang làm trà uống trước khi đi ngủ. Vì cây nữ lang không làm mệt mỏi, có thể uống khi đi thi cử để bớt hồi hộp.

Hết Bộ Tục đoạn

KẾT THÚC SƯU TẬP HOA

[buixuanphuong09]

ĐÔI DÒNG TÂM SỰ KHI HOÀN THÀNH BỘ SƯU TẬP

Cho tới nay, sau ba năm mò mẫm,(04-08-2011) tôi đã hoàn thành Bộ Sưu tập cây cỏ với 2010 loài, trong phạm vi 56 Bộ, theo HTPLTV APG III, (những cây có ở Viêt Nam mà tôi tìm được mô tả), dựa chủ yếu vào wikipedia và trang web http://chothuoc24h.vn/.
Tôi chỉ là một nông dân, cả đời sống với bùn sâu rơm cỏ, tai nghễnh ngãng, giao tiếp vịt gà, chỉ quẩn quanh bên lũy tre làng, kiến thức cuộc sống rất hạn hẹp. Được học ít nên cả đời nỗi khát khao học tập cứ cháy bỏng trong lòng. Rời ghế nhà trường năm 1954, mới học hết Thành chung năm thứ hai, tức 7/12, nhưng bao năm lõm bõm đường cày, những gì thu được vẫn không hề rơi vãi. Cuối năm 1960, làm kế toán HTXNN, tuổi trẻ hăng say không biết giữ mình, làm việc vô độ, dẫn tới bị bệnh về hội chứng tiền đình và mang bệnh suốt đời. Hè 1961, sau hai tháng nằm viện trở về, bệnh cứ dai dẳng kéo dài, đến nỗi, giữa tuổi xuân chưa vợ con, tôi đã cạo trọc đầu và tìm đến cái chết.... Nhưng rồi tôi đã vùng dậy, tự học hết cấp II, Hè 1962 dự thi, trúng tuyển vào học trường Trung cấp Lâm nghiệp TW, được hơn một năm thì bệnh tái phát phải trở về. Từ đó, tôi sống triền miên trong nỗi đau bệnh tật, trong đói nghèo cơ cực và trong sự tảo tần tìm kế sinh nhai vì 8 đứa con.

Đói nghèo, bệnh tật, bùn sâu rơm cỏ ... không làm thui chột lòng khát học của tôi, kiến thức tôi không cùn, không vãi mà còn sắc hơn, dày hơn nhờ "năng nhặt chặt bị" theo cách của nông dân. Cũng nhờ lòng khát học, cuối đời tôi đã xử dụng được vi tính, vào mạng diễn đàn, được hòa hồn thơ với giới trí thức thời đại, lập trang Sưu tập hoa, thực hiện ước mơ thời trẻ...
Dù chỉ là một nông dân, nhưng tôi thực hiện trang Sưu tập này trên tinh thần khoa học nghiêm túc đẫm mồ hôi, nghĩa là tôi luôn cố gắng tìm đến sự chính xác cao. Trước đây tôi sưu tập từ ngọn dến gốc, đọc trên mạng gặp được cây hoa nào có tên khoa học, có mấy dòng mô tả là tôi lượm vào sưu tập, tin vào trang web ấy nên có lúc gặp chuyện "cười ra nước mắt". Sau gần 300 loài tôi mới tìm ra "Định hướng sưu tập", sưu tập từ gốc lên ngọn, nghĩa là, dựa vào wikipedia, theo HTPL APG III, sưu tập từng Bộ, từ thấp đến cao theo hướng tiến hóa thực vật. Để có một bài Sưu tập tôi phải chuẩn bị rất kỹ, thiết lập 4 trang riêng: Trang tổng hợp của Bộ, Trang Ảnh, Mô tả Bộ, Dữ trữ sưu tập. Trang DTST tôi bố cục thành bốn phần; ảnh hoa, thơ hoa, vị trí hoa và mô tả hoa. Chuẩn bị tư liệu đầy đủ dán vào từng phần của DTST, dựa vào ảnh và mô tả làm bốn câu thơ. Sau đó cắt toàn bộ chuyển sang trang SƯU TẬP HOA để đăng bài. Riêng về ảnh tôi làm rất kỳ công: post tên khoa học từng cây lên google hình ảnh, chọn ảnh đẹp, kích cỡ hợp diễn đàn (dưới 500), đúng tên khoa học đủ hai thành phần, copy cả ảnh và link đưa vào trang ảnh, đối chiếu với mô tả lọc tiếp, ảnh phải hợp mô tả, trái thì đẹp cũng phải loại. Tôi rất nghiêm túc trong làm việc, luôn cố gắng tìm đến sự chính xác cao, thể hiện lòng tôn trọng bạn đọc ở chỗ trình bày bài viết sao cho gọn, sạch, đẹp, rõ ràng. Mắt tôi lóa lòa, nhìn một hóa hai, tôi phải phóng to cỡ 200, kiểm tra từng câu chữ, không để thừa nét, thiếu nét, cố tránh lỗi chính tả... Trên mạng ảo mênh mông này, người ta không cần biết tôi là ai - Tiến sỹ hay lão nhà quê - ,chỉ cần biết bài viết có điều ưa thích thì đọc, thế thôi!

Hoàn thành Bộ Sưu tập, tưởng đến Vi Thông, lòng tôi cồn lên một nỗi nhớ diết da. Tôi vô cùng biết ơn Vi Thông, đã lập chuyên mục HUÊ VIÊN CÁC, tạo cho tôi "có đất dụng võ" (lời Vi Thông). Tôi cũng vô cùng biết ơn người bạn thơ - em gái - Thu Giang, đã luôn động viên khích lệ tôi. Một chi tiết nhỏ nhưng tối quan trọng không thể không nhắc đến: Thu Giang tặng tôi hai ảnh hoa Con két, muốn tôi tìm hiểu về loài hoa này. Tôi post tên "hoa con két" lên google hình ảnh, cả trang chỉ hiện lên có ba ảnh, thì hai ảnh là của TGV tặng tôi, tôi truy cập vào trang mới, biết được tên khoa học, thử post tên khoa học lên google hình ảnh thì, trời ạ! Cả một rừng hoa con két hiện ra! Truy cập vào từng trang web và thu được bao điều lý thú, khi đưa link vào bài viết, đăng lên thì nó đều hiện ảnh ở diễn đàn. Đó là điều vui sướng nhất của tôi, trước đây tôi rất khổ sở vì cái "bản quyền" nên ảnh không hiện. Việc tìm ra cách lấy ảnh trên mạng bằng cách post tên khoa học là một bước tiến lớn của tôi. Nhờ nó mà tôi đã xác định được chính xác nhiều loài cây, cũng nhờ nó mà bài viết của tôi hấp dẫn hơn, được nhiều người đọc hơn. (Trang Blog cá nhân của tôi có ngày lên đến 921 lượt đọc). Một tên Việt có thể chỉ nhiều loài cây, một cây có thể có nhiều tên Việt, nhưng tên khoa học chỉ để chỉ một cây, nếu có nhiều tên khoa học đồng danh cũng chỉ để gọi một tên cây ấy thôi.

Giờ đây tôi nghiệm ra rằng: Đam mê sưu tập đã mang lại cho tôi những lợi ích thiết thực, kiến thức cây cỏ của tôi đã tiến khá dài so với thời học Trung cấp, ba năm sưu tập là ba năm tôi được học chuyên ngành về cây cỏ, trí tuệ phát sinh đã tác động vào sức khỏe cho tôi có sức dẻo dai trụ đến ngày nay.
Với niềm vui sướng chan hòa, viết đôi chút dài dòng mong được bạn đọc cảm thông chia sẻ.
+ Chân thành cảm ơn Admin Trần Vi Thông đã tạo chuyên muc HUÊ VIÊN CÁC cho tôi "có đất dụng võ"(lời Vi Thông).
+ Chân thành cảm ơn em gái Vũ Thu Giang luôn động viên khích lệ tôi.
+ Chân thành cảm ơn các bạn thơ đã đọc, bấm cảm ơn động viên tôi.
+ Chân thành cảm ơn bạn đọc xa gần đã yêu mến đọc Topic này.
Ngày 29.4.2014
Bùi Xuân Phượng

[buixuanphuong09]

Mời bạn đọc theo rõi tiếp VƯỜN CÂY HOA THI HỮU, cũng trong chuyên mục HUÊ VIÊN CÁC này:

http://vnthihuu.net/showthread.php?8885-V%C6%B0%E1%BB%9Dn-c%C3%A2y-hoa-thi-h%E1%BB%AFu&p=165389&posted=1#post165389

Ở đây tôi sẽ đăng tiếp những bài SƯU TẬP BỔ XUNG.