+ Trả lời chủ đề
Hiện kết quả từ 1 tới 2 của 2

Chủ đề: Báo chí viết về thành viên vnthihuu.net

  1. #1
    Avatar của TRẦN THỊ THANH LIÊM
    Điều Hành Viên Chính - Tr.Ban Đại Diện KVMB
    Hiện Đang :    TRẦN THỊ THANH LIÊM đang ẩn
    Tham gia ngày : May 2011
    Đến từ : Đại học Đại Nam Hà Nội

    Tuổi: 73
    Bài gửi : 3.829
    Thanks
    63.211
    Thanked 39.164 Times in 3.821 Posts
    Blog Entries
    6

    Báo chí viết về thành viên vnthihuu.net

    Lê Ðức Mẫn - người gắn bó với văn học dịch
    [02.10.2007 03:25]
    Ông Lê Đức Mẫn.
    Trong bốn, năm thập kỷ trở lại đây, có một người đã dồn hết thời gian, tâm huyết và nghị lực vào công việc truyền bá tiếng Nga và văn hóa Nga, suốt đời gắn bó với quê hương Tháng Mười vĩ đại - đó là nhà giáo, dịch giả, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam Lê Ðức Mẫn.

    Ðã đi gần hết cuộc đời, đến hôm nay, mỗi khi suy ngẫm lại ông vẫn thấy mình thật may mắn, hạnh phúc. Năm 1960, số phận đã đưa đẩy ông được theo học khóa năm ban tiếng Nga, khoa ngoại ngữ, Trường đại học Sư phạm Hà Nội, kể từ đó ông đã dành trọn cuộc đời mình cho sự nghiệp này.

    Dù sinh ra trong một gia đình nho học, nhưng vừa được làm quen với tiếng Nga, với nền văn hóa Nga vĩ đại, với các tên tuổi lớn như A.Puskin, L.Tolstoi, D. Dostoievsky, M.Solokhov... Lê Ðức Mẫn thấy yêu mến và say mê ngay. Ngày đêm ông miệt mài bên các trang sách Nga học tập và đạt kết quả xuất sắc. Ngay sau khi học năm thứ hai, Lê Ðức Mẫn đã dịch nhiều tư liệu cho các cơ quan, năm thứ ba, dịch hơn 100 bài thơ của các nhà thơ Nga lừng danh, năm thứ tư, mở lớp dạy văn học Nga cho những người yêu thích.

    Sau khi tốt nghiệp, được phân công về giảng dạy tiếng Nga ở Trường đại học Ngoại ngữ Hà Nội, nay là Trường đại học Hà Nội. Gần bốn thập kỷ đứng trên bục giảng, Lê Ðức Mẫn cùng đồng nghiệp của mình đã góp phần hình thành nhiều thế hệ sinh viên tiếng Nga. Với những đóng góp của mình Lê Ðức Mẫn xứng đáng với danh hiệu cao quý Nhà giáo Ưu tú. Công việc quan trọng thứ hai trong cuộc đời ông là dịch thuật, hơn 20 năm là Trưởng bộ môn dịch thuật khoa tiếng Nga. Ông còn là Phó Giám đốc Trung tâm dịch thuật của trường, Chủ nhiệm câu lạc bộ dịch thuật, nơi hội tụ của nhiều nhà dịch thuật lớn được cả nước biết đến như Vũ Ðình Liên, Phạm Mạnh Hùng, Phan Ngọc, Phan Văn Các, Thúy Toàn...

    Ngoài các bài thơ ngắn, ông còn đảm nhận dịch bản Trường ca Ác quỷ của I.U.Lermoltov dài cả nghìn câu. Nhà thơ Nguyễn Ðình Chiến, tác giả trường ca Ðiện Biên Phủ, nhiều lần thừa nhận rằng suốt mấy chục năm nay ông vẫn thuộc lòng trường ca Ác quỷ. Tác phẩm được Tạp chí văn học nước ngoài. Hội Nhà văn Việt Nam tái bản năm 2001.

    Lê Ðức Mẫn là cộng tác viên thân thiết của nhiều nhà xuất bản lớn ở trong và ngoài nước. Ông là dịch giả góp phần tích cực vào việc dịch bộ sách Lê-nin toàn tập, Mác - Ăng-ghen toàn tập và nhiều đầu sách văn học như: Ngọn cờ trên tháp của Macarencô, Liễu chẳng khóc buồn của Alexev (cùng với Vũ Ðình Bình), Nơi đây bình minh yên tĩnh của Vaxilev... Ðặc biệt cuốn Những người thích đùa và một số truyện ngắn xuất sắc nhất của nhà văn Thổ Nhĩ Kỳ Azit Nexin được ông cùng Thái Hà dịch từ tiếng Nga với ngòi bút hết sức tinh tế đã gây tiếng vang lớn trong giới dịch thuật Việt Nam và được tái bản nhiều lần.

    Trong nghề dịch, ông là người cẩn trọng, trau chuốt từng câu, từng chữ, cố gắng tìm đến "cái hồn" của nguyên bản và vận dụng hết "nội lực" của tiếng mẹ đẻ để truyền đạt. Trong lời tự bạch của mình ở cuốn Nhà văn Việt Nam hiện đại (Hội Nhà văn Việt Nam, Hà Nội, 2007), ông viết: "Về phần người dịch cần suốt đời nâng cao trình độ ngoại ngữ và tiếng mẹ đẻ, liên tục học hỏi để làm giàu phông văn hóa. Tôi mong các dịch giả trẻ ngoài việc thông thạo ngoại ngữ, còn phải thường xuyên trau dồi tiếng Việt thật nghiêm túc cả về lý thuyết lẫn thực hành". Khi hỏi ông về quan niệm của mình trong dịch thuật, ông nhắc lại một câu nói của nhà dịch thuật đàn anh đã quá cố Phạm Mạnh Hùng: "Một tác phẩm dịch ra đời là một sự kiện văn hóa và nếu đó là tác phẩm hay thì đó là cái duyên của cả một dân tộc". Lê Ðức Mẫn đã miệt mài vươn tới những cái duyên đó.

    Trong hai năm 2006 - 2007, ông đã cùng cây đại thụ trong làng tiếng Nga Bùi Hiền và một số chuyên gia tiếng Nga khác hoàn tất việc biên soạn cuốn Từ điển giáo khoa Việt - Nga dày hơn 2.000 trang, hiện đang được in tại NXB Giáo dục. Ðó là một công việc thầm lặng và có thể nói là cực nhọc nhưng rất đáng tự hào. Lê Ðức Mẫn đã góp một viên gạch xây đắp mối tình hữu nghị truyền thống Việt - Nga.


    TRỊNH VĂN QUÝ

    (Theo nhandan.com)


  2. #2
    Avatar của TRẦN THỊ THANH LIÊM
    Điều Hành Viên Chính - Tr.Ban Đại Diện KVMB
    Hiện Đang :    TRẦN THỊ THANH LIÊM đang ẩn
    Tham gia ngày : May 2011
    Đến từ : Đại học Đại Nam Hà Nội

    Tuổi: 73
    Bài gửi : 3.829
    Thanks
    63.211
    Thanked 39.164 Times in 3.821 Posts
    Blog Entries
    6
    "Bản dịch cũng là một tác phẩm nghệ thuật!"
    17/06/2012, 05:02 (GMT+7)



    (HNM) - Dịch giả, Nhà giáo Ưu tú Lê Đức Mẫn là người chuyển ngữ nhiều tác phẩm văn học Nga nổi tiếng như "Và nơi đây bình minh yên tĩnh", "Trường ca Ác quỷ"… Ông hiện cũng đang đảm nhiệm vai trò Phó Chủ tịch Quỹ Hỗ trợ quảng bá Văn học hai nước Việt - Nga.

    Dịch giả quen thuộc này đang hoàn thành và cho công bố dần bản dịch tác phẩm "Bút ký từ nhà chết" của nhà văn vĩ đại F.M Dostoevski. Hànộimới có cuộc trò chuyện với ông nhân dịp này.


    Dịch giả - Nhà giáo Ưu tú Lê Đức Mẫn

    - Thưa ông, vì sao ông lại chọn dịch tác phẩm văn học Nga "Bút ký từ nhà chết" của tác giả F.M Dostoevski? Đây có phải là một chủ trương của Quỹ Hỗ trợ quảng bá Văn học hai nước Việt - Nga hay không và dự kiến khi nào tác phẩm ra mắt bạn đọc?

    - Tôi nghe tên Dostoevski từ khi còn học phổ thông (1954-1960), nhưng ở miền Bắc hồi ấy chưa có ai dịch. Sau khi đỗ vào ban tiếng Nga, khoa Ngoại ngữ Đại học Sư phạm Hà Nội, tôi cố học tiếng Nga để đọc sách của ông. Năm tốt nghiệp 1964 tôi viết luận văn "Hình ảnh con người bé nhỏ trong tác phẩm "Những người cơ cực" của F.M Dostoevski”, được điểm 5 (cao nhất hồi ấy). Năm 2001 tôi bắt tay vào dịch "Những người cơ cực" và một số truyện ngắn khác. Tất cả được in chung vào tập "Những người cơ cực" (NXB Hội Nhà văn 2006). Năm 2010 anh Phạm Vĩnh Cư tìm tôi, mời làm chung với một số anh em khác nữa bộ sách F.M Dostoevski, nhờ vào tiền ủng hộ của các nhà hảo tâm người Nga và người Việt. Cuốn "Bút ký từ nhà chết" là cuốn đầu tiên trong tập này và cũng là lần đầu tiên được dịch ở Việt Nam. Hiện nay, phần đầu đã được in trong tập "Lửa thiêng" vào tháng 5-2012. Khoảng cuối năm nay, khi dịch xong, sẽ in tiếp từng phần trong tập "Lửa thiêng", rồi sau đó sẽ in thành tập riêng. Cả bộ sách này được đưa vào chương trình của Quỹ Hỗ trợ quảng bá Văn học Việt - Nga.


    - Ông có thể nói rõ hơn về sự ảnh hưởng của F.M Dostoevski trong đời sống văn học thế giới cũng như giá trị của bút ký nói trên?


    - F.M Dostoevski (1821-1881) được coi là một trong khoảng mười nhà văn vĩ đại nhất của thế giới trong mọi thời đại. Ông tham gia nhóm cách mạng của M.V Petrashevski chống Nga hoàng, bị xử tội chết, nhưng được ân xá thành tội khổ sai. Năm 1859 ông được về S. Peterburg và viết "Bút ký từ nhà chết" miêu tả những số phận đầy bi kịch trong nhà tù. Ông còn viết nhiều tác phẩm vĩ đại khác như "Tội ác và trừng phạt", "Chàng ngốc", "Anh em nhà Karramazov". Ngoài giá trị hiện thực, các tác phẩm của ông được coi là mẫu mực với bút pháp miêu tả và phân tích tâm lý con người cực kỳ chi tiết và tế nhị. Tuy nhiên, giá trị lớn lao nhất ở ngòi bút ông lại là ở chỗ ông đề cao phẩm chất của những người dưới đáy xã hội, thể hiện được cái nhìn bao dung, độ lượng. "Bằng kinh nghiệm tù đày của bản thân, bằng quan sát thực tiễn chế độ lao dịch đối với các tù nhân, Dostoevski ý thức sâu sắc rằng tác dụng cải tạo của mọi sự trừng phạt luật pháp đều rất hạn chế. Bởi vậy, theo ông, hình phạt hữu hiệu nhất chính là hình thức tuyên đọc từ bên trong lương tâm tội phạm, hắn tự ý thức được tội lỗi của mình, tự nguyện chấp nhận hình phạt đó" (trích từ trang Vienvanhoc.org.vn). Ở Việt Nam từ những năm 80 của thế kỷ trước trở lại đây Dostoevski mới được phổ biến rộng rãi. Người có công đầu trong việc này là cố dịch giả Phạm Mạnh Hùng.


    - Hẳn rằng việc chuyển ngữ tinh thần câu chuyện ẩn sau thứ ngôn ngữ trong xã hội từ hai thế kỷ trước sẽ không dễ dàng, thưa ông?


    - Dostoevski rất tế nhị trong cách mổ xẻ tâm lý. Câu văn lúc thật ngắn, lúc cực dài với rất nhiều hư từ, câu đệm, những cách chuyển ý lắt léo, uyên bác… Trong bút ký này ông miêu tả hiện thực nhà tù khổ sai bằng ngôn ngữ của tù nhân trong thế kỷ XIX ở Nga. Tôi cố gắng vận dụng hết mọi sức mạnh ngôn ngữ của tiếng Việt. Hai ngôn ngữ là hai đạo quân, các vị tướng phải biết sức mạnh của mình ở đâu, chứ không phải dàn quân đánh một chọi một.


    - Khi dịch, ông chú ý tới điều gì nhất: phong cách tác giả, sự chăm chút ngôn ngữ nhằm giúp bạn đọc tiếp cận tác phẩm tốt nhất, hay cả hai?


    - Chắc chắn là cả hai. Tôi luôn bảo vệ quan điểm là phải truyền đạt được tối đa những tư tưởng, tình cảm và đặc điểm ngôn ngữ của tác giả, đồng thời phải đem đến cho độc giả nước mình không chỉ tác phẩm nghệ thuật của người ta, mà bản dịch cũng phải là một tác phẩm nghệ thuật. Như có người đã nói: Một bản dịch nếu không chú ý đến độc giả thì nó chỉ là mặt trái của tấm thảm hoa, nghĩa là nó có đủ đường nét và màu sắc như mặt phải, nhưng không thưởng thức được.


    - Nếu có điều kiện về nhiều mặt, ông sẽ chọn dịch những tác phẩm văn học Nga nào nữa?


    - Tôi hiểu chữ "nhiều mặt" nghĩa là sức khỏe, thời gian, tâm trạng, tiền bạc và không khí xã hội. Ông Phạm Vĩnh Cư cứ mỗi lần gọi điện hỏi thăm công việc thì câu đầu của ông là "Huyết áp của ông thế nào?". Năm nay tôi 72 tuổi. Nhóm dịch Dostoevski của chúng tôi dự định mười năm tới làm không hết việc. Tôi xin hứa đến năm tôi 82 tuổi tôi sẽ bàn tiếp với các bạn. (Cười)


    - Xin cảm ơn ông! Chúc ông nhiều sức khỏe!



    Thi Thi
    thực hiện
    TTTL đăng tin (Theo báo HÀ NỘI MỚI)

    Lần sửa cuối bởi TRẦN THỊ THANH LIÊM; 06-10-2012 lúc 02:53 PM


+ Trả lời chủ đề

Quyền viết bài

  • Bạn không thể gửi chủ đề mới
  • Bạn không thể gửi trả lời
  • Bạn không thể gửi file đính kèm
  • Bạn không thể sửa bài viết của mình