+ Trả lời chủ đề
Hiện kết quả từ 1 tới 5 của 5

Chủ đề: Dịch thơ Nguyễn Du - Phan Thị Thanh Minh

  1. #1
    Bạn Thâm Giao
    Hiện Đang :    PHAN THỊ THANH MINH đang ẩn
    Tham gia ngày : Jan 2013
    Đến từ : Hà Nội

    Tuổi: 88
    Bài gửi : 216
    Thanks
    3.437
    Thanked 2.596 Times in 215 Posts

    Dịch thơ Nguyễn Du - Phan Thị Thanh Minh

    Phan Thị Thanh Minh (Hà Nội)
    dịch



    Thời Vua Minh Mạng, Nguyễn Du đước cử làm chánh sứ sang Nhà Thanh báo tang vua Gia Long mất và cầu phong. Trong thời kỳ này ông có làm một số bài thơ, xin trích dịch 4 bài nói lên những tâm sự và nhận xét, phê phán của ông:

    1) 幕 府 即 事 - Mạc phủ tức sự
    阮 攸 - Nguyễn Du (1765–1820)

    Nguyên văn chữ Hán:
    徹 夜 鑼 聲 不 暫 停
    孤 燈 相 對 到 天 明
    經 旬 去 國 心 如 死
    一 路 逢 人 面 盡 生
    山 麓 積 泥 深 沒 馬
    谿 泉 伏 怪 老 成 精
    客 情 至 此 已 無 限
    又 是 燕 山 萬 里 行

    Phiên âm Hán Việt:
    Triệt dạ la thanh bất tạm đình
    Cô đăng tương đối đáo thiên minh
    Kinh tuần khứ quốc tâm như tử
    Nhất lộ phùng nhân diện tận sinh
    Sơn lộc tích nê thâm một mã
    Khê tuyền phục quái lão thành tinh
    Khách tình chí thử dĩ vô hạn
    Hựu thị Yên sơn vạn lý hành
    Nguyễn Du
    Dịch nghĩa:
    Suốt đêm, tiếng thanh la không ngớt.
    Ta ngồi bên ngọn đèn cô đơn cho đến sáng.
    Xa nước mấy tuần, lòng như chết.
    Dọc đường gặp toàn người lạ.
    Ở chân núi bùn ngập đến bụng ngựa.
    Quái vật ẩn nấp hai bên bờ suối lâu ngày đã thành tinh.
    Đến đây, tình cảm người viễn khách đã vô hạn rồi.
    Huống chi cuộc hành trình đến Yên sơn (kinh đô) còn vạn dặm.

    Dịch thơ:
    KỂ CHUYỆN Ở MẠC PHỦ

    Tiếng thanh la đánh suốt thâu đêm
    Đến sáng một mình bên ngọn đèn
    Nhớ nước lòng buồn như muốn chết
    Đi đường người gặp chẳng hề quen
    Bùn lầy chân núi lún thân ngựa
    Tinh quái bên khe ẩn xác hèn (già)
    Tình cảm tha hương không có hạn
    Huống đường vạn dặm tới non Yên.
    Phan Thị Thanh Minh
    (Hà Nội) dịch thơ

  2. 5 Thành viên dưới đây cảm ơn PHAN THỊ THANH MINH vì bài viết hữu ích này


  3. #2
    Bạn Thâm Giao
    Hiện Đang :    PHAN THỊ THANH MINH đang ẩn
    Tham gia ngày : Jan 2013
    Đến từ : Hà Nội

    Tuổi: 88
    Bài gửi : 216
    Thanks
    3.437
    Thanked 2.596 Times in 215 Posts
    2)
    鎮 南 關 - Trấn Nam Quan
    阮 攸 - Nguyễn Du (1765–1820)

    Nguyên văn chữ Hán:
    李 陳 舊 事 杳 難 尋
    三 百 年 來 直 到 今
    兩 國 平 分 孤 壘 面
    一 關 雄 鎮 萬 山 心
    地 偏 每 為 傅 聞 誤
    天 近 纔 知 降 澤 深
    帝 闕 回 頭 碧 雲 表
    鈞 韶 耳 畔 有 餘 音

    Phiên âm Hán Việt:
    Lý Trần cựu sự diểu nan tâm
    Tam bách niên lai trực đáo câm (kim)
    Lưỡng quốc bình phân cô lũy diện
    Nhất quan hùng trấn vạn sơn tâm
    Địa thiên mỗi vị truyền văn ngộ
    Thiên cận tài tri giáng trạch thâm
    Đế khuyết hồi đầu bích vân biểu
    Quân thiều nhĩ bạn hữu dư âm
    Nguyễn Du

    Dịch nghĩa:
    Việc cũ đời Lý, Trần xa xôi khó biết.
    Chỉ biết cửa ải này có đến ngày nay đã ba trăm năm.
    Bức thành lẻ loi phân chia hai nước,
    Cửa ải hùng vĩ đứng trấn giữa muôn nghìn núi non.
    Cách xa nhau, thường có những lời đồn đãi không đích xác, dễ hiểu lầm.
    Gần trời mới biết ơn mưa móc thấm sâu dường nào.
    Quay đầu trông về cửa khuyết ở ngoài tần mây biếc.
    Bên tai còn nghe văng vẳng tiếng nhạc quân thiều.

    Dịch thơ
    ẢI NAM QUAN

    Chuyện cũ Lý Trần khó hiểu xưa
    Ba trăm năm ấy đến bây giờ
    Phân chia hai nước cao thành dựng
    Cách biệt đôi bên dãy núi trơ
    Truyền lại hiểu lầm trời đất thấu
    Thấm nhuần giáng xuống địa thiên mưa
    Quay đầu trông thiếu tầng mây biếc
    Nghe vọng nhạc buồn vẳng tiếng xa.
    Phan Thị Thanh Minh
    (Hà Nội) dịch thơ

  4. 5 Thành viên dưới đây cảm ơn PHAN THỊ THANH MINH vì bài viết hữu ích này


  5. #3
    Bạn Thâm Giao
    Hiện Đang :    PHAN THỊ THANH MINH đang ẩn
    Tham gia ngày : Jan 2013
    Đến từ : Hà Nội

    Tuổi: 88
    Bài gửi : 216
    Thanks
    3.437
    Thanked 2.596 Times in 215 Posts
    3)
    夾 城 馬 伏 波 廟 - Giáp Thành Mã Phục Ba miếu
    阮 攸 - Nguyễn Du (1765–1820)

    Nguyên văn chữ Hán:
    六 十 老 人 筋 力 衰
    據 鞍 被 甲 疾 如 飛
    殿 庭 只 慱 君 王 笑
    鄉 里 寧 知 兄 弟 悲
    銅 柱 僅 能 欺 越 女
    珠 車 畢 竟 累 家 兒
    姓 名 合 上 雲 臺 畫
    猶 向 南 中 索 歲 時

    Phiên âm Hán Việt:
    Lục thập lão nhân cận lực suy
    Cứ an bị giáp tật như phi
    Điền đình chỉ bác quân vương tiếu
    Hương lý ninh tri huynh đệ bi
    Đồng trụ cận năng khi Việt nữ
    Châu xa tất cánh lụy gia nhi
    Tính danh hợp thướng Vân Đài họa
    Do hướng Nam trung sách tuế thì?
    Nguyễn Du

    Dịch nghĩa:
    Người già tuổi sáu mươi thì gân sức suy.
    Ông còn mặc giáp nhảy lên ngựa nhanh như bay.
    Chỉ chuốc một nụ cười của nhà vua nơi cung điện.
    Đâu biết anh em nơi quê hương thương xót cho ông!
    Cột đồng chỉ dối được đàn bà con gái Việt.
    Chứ như xe ngọc châu chở về, thị lại để lụy cho con cháu ông.
    Tên tuổi ông (đáng lẽ) được ghi nơi bức họa Vân Đài.
    Sao lại đòi nước Nam hằng năm phải cúng tế?

    Dịch thơ:
    ĐẾN MIẾU MÃ PHỤC BA (1)

    Sức lực sáu mươi đã kém thay
    Vẫn còn lên ngựa phóng như bay
    Mong nơi cung điện vua cười phán
    Chẳng kể anh em đau xót đầy
    Đồng trụ chỉ lừa thôn nữ sợ
    Ngọc xa thu lượm vợ con cay
    Vân Đài danh họa sao không vẽ
    Lại cúng thờ chi tại Việt đây?
    Phan Thị Thanh Minh
    (Hà Nội) dịch thơ

    (1) Mã Viện đã già yếu, muốn sang đánh Hai Bà Trưng Nhảy lên ngựa ra vẻ mạnh khỏe- Vua cười khen phong là Phục Ba tướng quân. Khi đi em họ là Thiều Du nói: "Người ta sinh ra cốt ăn mặc vừa đủ thôi, nếu cầu thêm thừa thãi thì chỉ khổ thân" Mã Viện chết không được vẽ chân dung cùng 28 vị công thần TQ ở gác Vân Đài mà lại bắt xây miếu thờ ở Việt Nam nên Nguyễn Du chê trách. Khi sang đóng quân ở hồ Dâm Đàm (Hồ Tây) thấy diều lượn trên mặt hồ đầy khí lam chướng... Mã Viện hối hận nói: "Nay nghĩ lại lời Thiều Du nói đúng nhưng không làm sao được nữa"nên Nguyễn Du có bài thơ mỉa như bài dưới đây.

  6. 5 Thành viên dưới đây cảm ơn PHAN THỊ THANH MINH vì bài viết hữu ích này


  7. #4
    Bạn Thâm Giao
    Hiện Đang :    PHAN THỊ THANH MINH đang ẩn
    Tham gia ngày : Jan 2013
    Đến từ : Hà Nội

    Tuổi: 88
    Bài gửi : 216
    Thanks
    3.437
    Thanked 2.596 Times in 215 Posts
    4)
    題 大 灘 馬 伏 波 廟 - Đề Đại Than Mã Phục Ba miếu.
    阮 攸 - Nguyễn Du (1765–1820)

    Nguyên văn chữ Hán:
    鑿 通 嶺 道 定 炎 墟
    蓋 世 功 名 在 史 書
    向 老 大 年 矜 钁 鑠
    除 衣 食 外 盡 贏 餘
    大 灘 風 浪 留 前 烈
    古 廟 松 杉 隔 故 閭
    日 暮 城 西 荊 棘 下
    霪 潭 遺 梅 更 何 如


    Phiên âm Hán Việt:
    Tạc thông lĩnh đạo định Viêm khư
    Cái thế công danh tại sử thư
    Hướng lão đại niên căng quắc thước
    Trừ y thực ngoại tẫn doanh dư
    Đại Than phong lãng lưu tiền liệt
    Cổ miếu tùng sam cách cố lư
    Nhật mộ thành tây kinh cức hạ
    Dâm Đàm di hối cánh hà như.
    Nguyễn Du

    Dịch nghĩa:
    Đục xuyên qua đường Ngũ lĩnh, bình định cõi Nam
    Công danh trùm đời ghi trên sử sách
    Già lớn tuổi rồi còn khoe quắc thước
    Ngoài cơm áo ra, mọi thứ là thừa
    Sóng gió Đại Than còn để dấu công oanh liệt thời trước
    Cây tùng, cây sam ở ngôi miếu cổ xa cách quê nhà
    Chiều tà dưới đám gai góc phía tây thành
    Nỗi hận ở Dâm Đàm, sau cùng ra làm sao?

    Dịch thơ:
    MỈA MIẾU MÃ PHỤC BA Ở ĐẠI THAN

    Mở đường Ngũ lĩnh đánh gò Viêm
    Tên tuổi công danh sử sách truyền
    Già lão tuổi cao còn cậy sức
    Cơm ăn áo mặc bội dư tiền
    Đại Than tên Mã lưu ngày trước
    Miếu Phục bách tùng cách cố viên
    Chiều tối tây thành cây bóng tỏa
    Nơi Tây Hồ hối hận sao yên!
    Phan Thị Thanh Minh
    (Hà Nội)

    Phan Thị Thanh Minh (Hà Nội)
    © Tác giả giữ bản quyền.
    Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gửi từ Hà Nội ngày 19.7.2012
    Lần sửa cuối bởi PHAN THỊ THANH MINH; 29-03-2013 lúc 11:43 AM

  8. 5 Thành viên dưới đây cảm ơn PHAN THỊ THANH MINH vì bài viết hữu ích này


  9. #5
    Avatar của TRẦN THỊ THANH LIÊM
    Điều Hành Viên Chính - Tr.Ban Đại Diện KVMB
    Hiện Đang :    TRẦN THỊ THANH LIÊM đang online
    Tham gia ngày : May 2011
    Đến từ : Đại học Đại Nam Hà Nội

    Tuổi: 73
    Bài gửi : 3.829
    Thanks
    63.209
    Thanked 39.164 Times in 3.821 Posts
    Blog Entries
    6
    Em góp cùng chị một bài dịch thơ CBQ chị nhé:

    Thơ Cao Bá Quát


    薄暮思家

    高伯适

    城上凍雲千里陰,
    梁園花柳瞙沉沉。
    高堂兩處思兒淚,
    薄宦三春感舊心。
    對榻貧妻烹北茗,
    敲門小女弄南音。
    邦家有道知何用?
    一病蹉跎歲自深。


    Bạc mộ tư gia

    Cao Bá Quát

    Thành thượng đống vân thiên lý âm,
    Lương viên hoa liễu mạc trầm trầm.
    Cao đường lưỡng xứ tư nhi lệ,
    Bạc hoạn tam xuân cảm cựu tâm.
    Đối tháp bần thê phanh bắc mính,
    Xao môn tiểu nữ lộng nam âm.
    Bang gia hữu đạo tri hà dụng?
    Nhất bệnh tha đà tuế tự thâm



    Dịch nghĩa:

    Chiều hôm nhớ nhà

    Mây lạnh trên thành che rợp ngàn dặm

    Hoa liễu vườn bên cầu mong manh rủ xuống

    Hai chốn cha mẹ tuôn lệ nhớ con.

    Chức quan nhỏ bạc bẽo làm cảm thương lòng mong mỏi của cha mẹ khi còn nhỏ

    Ngồi trước giường, vợ nghèo nấu (pha) trà kiểu Bắc

    Gõ cửa, con gái nhỏ chơi điệu phương Nam

    Nước nhà có đạo (thịnh trị) biết dùng người cách gì đây?

    Bệnh tật lay lắt kéo dài suốt cả năm.

    Chú thích:

    - Cao đường lưỡng xứ: Chỉ cha mẹ ở hai nơi.

    - Tam xuân: Ba tháng mùa xuân, ám chỉ cha mẹ; xuất xứ từ thơ "Du tử ngâm" của Mạnh Giao đời Đường. Ý trong bài: Thương cha mẹ từng hy vọng khi anh em Cao Bá Quát thông minh từ nhỏ.

    - Nam âm: Có thể chỉ điệu Nam ai, Nam bình nghe thật ảo não, tả tâm trạng công chúa Huyền Trân về xứ Chiêm Thành, rất hợp cảnh ngộ họ Cao.

    - Hà dụng: Dùng cách gì đây. Kẻ sĩ gặp lúc nước nhà có đạo thì ra làm quan (xuất) gặp lúc nước nhà vô đạo thì ở ẩn (xử). Họ Cao cám cảnh cho mình “xuất” mà chỉ nhận cảnh đau ốm, chẳng đền đáp nổi ơn sinh thành.

    Dịch thơ:

    CHIỀU HÔM NHỚ NHÀ

    Thành vắng mây che phủ lạnh mờ
    Bên cầu trầm mặc liễu lơ thơ
    Cao đường rơi lệ bao buồn nhớ
    Chức nghiệp thương tâm luống vọng chờ
    Trà Bắc vợ nghèo pha lạch cạch
    Điệu Nam con trẻ hát ầu ơ
    Sinh thời tuấn kiệt ai cầu nhỉ
    Đeo đẳng thâm căn bệnh vật vờ.


    Trần Thị Thanh Liêm

  10. 5 Thành viên dưới đây cảm ơn TRẦN THỊ THANH LIÊM vì bài viết hữu ích này


+ Trả lời chủ đề

Quyền viết bài

  • Bạn không thể gửi chủ đề mới
  • Bạn không thể gửi trả lời
  • Bạn không thể gửi file đính kèm
  • Bạn không thể sửa bài viết của mình