Lên lầu Quán Tước - Thơ Vương Chi Hoán
Lên lầu Quán Tước là một bài thơ ngũ ngôn tứ tuyệt của Vương Chi Hoán. Bài thơ được tất cả những người yêu thơ Đường ưa chuộng, được truyền tụng từ nghìn xưa, sáng sủa trôi chảy, tả cao nhìn xa, lại chỉ dùng số từ rất ít mà mở ra triết lý thâm sâu.
Đơn giản chỉ là lên một cái lầu có tên là Quán Tước để ngắm cảnh vật. Vậy mà, khoảnh khắc ngàn năm trước không mất đi. Hùng tâm tráng khí của một thi nhân nạp đầy năng lượng tư tưởng rất uyên áo, rất phong phú và cởi mở của thời Thịnh Đường được tái hiện.
Theo Tinh tuyển «Thiên gia thi» thì Vương Chi Hoán, tự Quý Lăng, là người Tính Châu triều Đường (nay là Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây). Sinh năm Thùy Củng thứ tư thời Đường Võ Hậu (năm 688 SCN), mất năm Thiên Bảo đầu tiên thời Đường Huyền Tông (năm 742 SCN), hưởng thọ 55 tuổi. Tính tình hào phóng ngang ngạnh, thơ cũng như người, khí thế hào hùng, nhiệt tình trào dâng. Các bài thơ của ông được “chuyển thể thành nhạc, lưu mãi trong dân”, được đại chúng yêu chuộng sâu sắc, nhờ đó mà truyền tụng muôn đời, ngang danh Cao Thích, Sầm Tham, Vương Xương Linh, v.v. Bởi ông không chuộng khoa cử công danh, nên cuộc đời cũng không được nhiều người biết đến, chỉ từ mộ chí mà thấy được đây là một thi nhân “Có hiếu với nhà, có nghĩa với bạn, khảng khái vô tư, tài năng phóng khoáng”. Nghe nói ông sáng tác rất nhiều thơ, đáng tiếc là chỉ có sáu bài tứ tuyệt là được lưu truyền lại, thâu tập trong «Toàn Đường thi», trong đó “Đăng Quán Tước lâu” và “Xuất trại” (còn gọi là “Lương Châu từ”) là nổi tiếng nhất.
triet ly tham sau 1
Quán Tước lâu (鹳鹊楼): theo sách cổ ghi lại, cựu Quán Tước lâu (nay không còn) nằm tại nơi nay là huyện Vĩnh Thanh, tỉnh Sơn Tây, trên một ngọn núi nhỏ phía Tây Nam sông Hoàng Hà. Lầu cao năm tầng, phía trước xa xa có núi Trung Điều, phía dưới là sông Hoàng Hà, tầm mắt thoáng đãng. Tương truyền thường có chim Tước tới đậu tại nơi đây, nên mới gọi tên là Quán Tước lâu.
Hán Việt: Đăng Quán Tước lâu
Bạch nhật y sơn tận,
Hoàng Hà nhập hải lưu.
Dục cùng thiên lý mục,
Cánh thượng nhất tầng lâu.
Diễn nghĩa: Lên lầu Quan Tước
Mặt trời dựa sát trên triền núi,
Hoàng Hà chảy hòa vào biển sâu.
Muốn ngắm hết cảnh ngoài ngàn dặm,
Phải trèo thêm lên một tầng lầu.
Dịch thơ: Lên Lầu Quan Tước
1. Bản dịch của Vương Nhất Phong
Mặt trời dựa sườn núi,
Hoàng Hà hoà biển sâu.
Muốn nhìn xa nghìn dặm,
Phải lên thêm tầng lầu.
2. Bản dịch của Phạm Thị Thảo
LÊN LẦU QUÁN TƯỚC
Mặt trời gác bóng non cao
Hoàng Hà cuộn sóng chảy vào biển khơi
Phóng xa ngàn dặm trông coi
Tầng lầu lên nữa trông vời nước non.
 |
Trả lời với trích dẫn
