Thơ dịch hán việt

[TRẦN THỊ THANH LIÊM]

THƠ DỊCH HÁN VIỆT

1. 你永远装在我心头

阿妹若是一棵大青树，
我就变成彩云绕枝头。
阿妹若是一汪清泉，
我就变成鱼儿水中游。
阿妹若是一棵金竹，
我就取来作笛不离口。
阿妹若是一只甜菠萝,
我就取来酿成喜酒。
勤劳美丽的姑娘啊！
你永远装在我心头。
不管你变成什么？
我都要把你追求。

.
Dân ca Trung Quốc
.
1. MÃI MÃI BÊN EM
.
Nếu em là tán cây xanh,
Anh thành mây biếc lượn quanh bềnh bồng.
Nếu em là suối nước trong,
Anh làm cá lội cho lòng xốn xang.
Nếu em là cây trúc vàng,
Anh làm sáo để hồn nàng đắm say.
Nếu em là dứa chín cây,
Anh hái ủ rượu đợi ngày sánh đôi.
Hỡi em đẹp nết đẹp người，
Trong tim anh đó, trọn đời có em.
Em là gì cũng đừng quên,
Hồn anh mãi mãi theo liền bên em.
.
Trần Thị Thanh Liêm (dịch)
Web: tiengtrungdainam.com

[TRẦN THỊ THANH LIÊM]

Dịch thơ của Thôi Hiệu 崔颢 (Trung Quốc)
2. 黃鶴樓

昔人已乘黃鶴去，
此地空餘黃鶴樓。
黃鶴一去不復返，
白雲千載空悠悠。
晴川歷歷漢陽樹，
芳草萋萋鸚鵡洲。
日暮鄉關何處是，
煙波江上使人愁。

Hoàng Hạc lâu (Âm Hán Việt)
Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ,
Thử địa không dư Hoàng Hạc Lâu.
Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản,
Bạch vân thiên tải không du du.

Tình xuyên lịch lịch Hán Dương thụ,
Phương thảo thê thê Anh Vũ châu.
Nhật mộ hương quan hà xứ thị,
Yên ba giang thượng sử nhân sầu.

Dịch bài Hoàng Hạc Lâu ra tiếng Hán hiện đại:

仙人已经乘坐黄鹤飞去，这里只留存� �空的黄鹤楼。
黄鹤飞走之后不再回返，千年过去白� �仍然飘悠悠。
阳光照耀汉江，清楚地看到汉阳的树� �花草茂盛，葱茏一片鹦鹉洲。
傍晚登楼远望，故乡在何处？江上烟� �渺渺令人忧愁。

Dịch thơ Đường của Thôi Hiệu ra tiếng Việt:
Dịch nghĩa:
Người xưa đã cưỡi hạc vàng bay đi,
Nơi đây chỉ còn lại lầu Hoàng Hạc .
Hạc vàng một khi bay đi đã không trở lại,
Mây trắng ngàn năm vẫn phiêu diêu trên không.
Mặt sông lúc trời tạnh, phản chiếu cây cối Hán Dương rõ mồn một,
Cỏ thơm trên bãi Anh Vũ mơn mởn xanh tươi.
Trời về chiều tối, tự hỏi quê nhà nơi đâu?
Trên sông khói tỏa, sóng gợn, buồn đến nẫu lòng người.

Dịch thơ:
2. Lầu Hoàng Hạc

Người xưa cưỡi hạc bay về đâu,
Trở lại đất này cảnh hạc lâu.
Hoàng hạc bay đi lang bạt xứ,
Bạch vân đọng lại vẩn vơ màu.

Hán Dương cây cối soi gương nước,
Anh Vũ bãi sa thảm cỏ lau.
Trời lảng chiều, đâu quê quán nhỉ,
Trên sông khói toả nỗi lòng đau.

Trần Thị Thanh Liêm (dịch)
http://tiengtrungdainam.com

[TRẦN THỊ THANH LIÊM]

最远的距离 (Thơ dân gian Trung Hoa)
君生我未生，我生君已老, 君恨我生迟，我恨君生早.
君生我未生，我生君已老, 恨不生同时，日日与君好.
我生君未生，君生我已老, 我离君天涯，君隔我海角.
我生君未生，君生我已老, 化蝶去寻花，夜夜栖芳草.
Phiên âm: TỐI VIỄN ĐÍCH CỰ LY
Quân sinh ngã vị sinh, ngã sinh quân dĩ lão
Quân hận ngã sinh trì, ngã hận quân sinh tảo.

Quân sinh ngã vị sinh, ngã sinh quân dĩ lão
Hận bất sinh đồng thời, nhật nhật dữ quân hảo.

Ngã sinh quân vị sinh, quân sinh ngã dĩ lão
Ngã li quân thiên nhai, quân cách ngã hải giác.

Ngã sinh quân vị sinh, quân sinh ngã dĩ lão
Hoá điệp khứ tầm hoa, dạ dạ thê phương thảo.

Dịch thơ: DUYÊN LỆCH
Anh sinh em chửa chào đời,
Em sinh anh đã già rồi còn đâu.
Anh hận bởi em sinh sau,
Tại anh sinh trước em sầu lẻ loi.

Anh sinh em chửa ra đời,
Em sinh anh đã da mồi, tóc râu.
Hận sao chẳng đẻ cùng nhau,
Để đời gắn bó bạn bầu sớm hôm.

Em sinh anh chửa làm con
Anh sinh em đã lớn khôn thành người.
Em xa anh tận chân trời,
Anh nơi góc biển suốt đời cách em.

Em sinh, anh vẫn vô biên
Anh sinh, em đã bước lên tuổi bà.
Ứơc thành con bướm tìm hoa
Đêm đêm quấn quít quanh nhà cỏ thơm

Nhận xét (HỌA):
Cuộc đời nhiều ngang trái lắm thay
Duyên tình sao khấp khểnh nhường này?
Anh chào đời sớm, em sinh muộn
Duyên lệch anh già, em trẻ phây.
Em già, anh trẻ tính sao đây?
Nàng khọm, chàng tơ liệu có tầy?
Như đôi đũa lệch so bằng nhỉ?
Phi công nào được chọn máy bay?
Đào Phong Lưu 101228

Bản dịch của Chu Công Phùng:
Chàng sinh thiếp chửa sinh ra
Thiếp sinh chàng đã về già còn đâu
Xuân xanh thiếp khiến chàng sầu
Thiếp buồn chàng đã bạc đầu chàng ơi.

Chàng sinh thiếp chửa sinh ra
Thiếp sinh chàng đã về già còn đâu
Hận đời chẳng bước chung cầu
Để chàng với thiếp bạc đầu bên nhau.

Thiếp sinh chàng chửa sinh ra ra
Chàng sinh thiếp đã về già chàng ơi
Xa nhau góc biển chân trời
Biệt ly không biết đến đời nào đây

Thiếp sinh chàng chửa sinh ra
Chàng sinh thiếp đã tuổi già xuýt xoa
Ước gì chàng biến thành hoa
Thiếp là bướm trắng đêm nhòa cỏ hương.

Bản dịch của Nguyễn Hữu Thăng :
最远的距离
TỐI VIỄN ĐÍCH CỰ LY

君生我未生 Quân sinh ngã vị sinh
我生君已老 Ngã sinh quân dĩ lão
君恨我生迟 Quân hận ngã sinh trì
我恨君生早 Ngã hận quân sinh tảo.

君生我未生 Quân sinh ngã vị sinh
我生君已老 Ngã sinh quân dĩ lão
恨不生同时 Hận bất sinh đồng thời
日日与君好 Nhật nhật dữ quân hảo.

我生君未生 Ngã sinh quân vị sinh
君生我已老 Quân sinh ngã dĩ lão
我离君天涯 Ngã ly quân thiên nhai
君隔我海角 Quân cách ngã hải giác.

我生君未生 Ngã sinh quân vị sinh
君生我已老 Quân sinh ngã dĩ lão
化蝶去寻花 Hoá điệp khứ tầm hoa
夜夜栖芳草 Dạ dạ thê phương thảo.

Dịch thơ:
LỆCH DUYÊN

Khi thiếp chưa chào đời
Tóc sương chàng lốm đốm
Thiếp hận chàng sinh sớm
Chàng hận thiếp sinh sau

Thiếp chưa ra đời đâu
Thì tóc chàng đã bạc
Ước gì cùng tuổi tác
Để tháng ngày có đôi

Khi nàng chưa chào đời
Mái tóc ta đã bạc
Trùng xa buồn man mác
Người góc bể chân trời

Khi nàng chưa chào đời
Mái tóc ta đã bạc
Đêm đêm hằng khao khát
Hoá bướm đậu nhành hoa.
Nguyễn Hữu Thăng

[TRẦN THỊ THANH LIÊM]

DỊCH THƠ ĐƯỜNG LÝ BẠCH TRUNG QUỐC


黃鶴樓送孟浩然之廣陵
故人西辭黃鶴樓, 煙花三月下揚州。
孤帆遠影碧空盡, 唯見長江天際流。
Âm Hán Việt:
Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên** chi Quảng Lăng
Cố nhân tây từ Hoàng Hạc Lâu***
Yên hoa tam nguyệt hạ Dương Châu.
Cô phàm viễn ảnh bích không tận,
Duy kiến Trường giang thiên tế lưu.
--------------------------------
**Mạnh Hạo Nhiên: Một nhà thơ nổi tiếng vào đời Đường.
***Hoàng Hạc Lâu: Lầu Hoàng Hạc thuộc huyện Võ Xương, tỉnh Hồ Bắc, nằm bên cạnh sông TrườngGiang (Dương Tử), phong cảnh tươi đẹp, hùng tráng, là một trong những cảnh lầu nổi tiếng ở Trung Quốc. Cùng với lầu Nhạc Dương ở Hồ Nam, lầu Đằng Vương ở Giang Tây, ba ngôi lầu danh tiếng này được xếp vào hạng "Giang Nam tam đại danh lầu".

Dịch thơ Đường của Lý Bạch ra tiếng Hán hiện đại

黃鶴樓送孟浩然之廣陵
老朋友在黄鹤楼下同我辞别，
在繁花如烟的三月前往扬州。
帆船的影子远远地消失在晴空里，
只看见长江水向天边奔流。

Dịch thơ Đường của Lý Bạch ra tiếng Việt:

Dịch nghĩa: Bạn đã lên thuyền đi rồi! Ta vẫn đứng đây, bên lầu Hoàng Hạc, trước cảnh trời mây, non nước một màu xuân xanh thẳm. Lòng ta trước sau vẫn như một, vẫn nương theo cánh buồm dõi theo hướng bạn đi, dù t huyền đã xa tít tận nơi ngút một màu sương xa thẳm ở chân trời!

Dịch thơ:

Bên lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên về Quảng Lăng
Bạn rời Hoàng Hạc tới Dương Châu,
Hoa cỏ may xuân quyện sắc màu.
Thuyền lướt Trường Giang trời biếc thẳm,
Bâng khuâng ta đứng lặng bên lầu.

Trần Thị Thanh Liêm

[TRẦN THỊ THANH LIÊM]

[quote="Lương Nam Xương";p=142819]


趁三八国际妇女节

赠给陈氏清廉老师：

培英明大道
育才珍业高
一生浇桃李
为山河加宝。

梁南昌

Thân tặng cô giáo Trần Thị Thanh Liêm nhân 8/3:

Âm Hán Việt:

Bồi anh minh đại đạo
Dục tài chân nghiệp cao
Nhất sinh kiêu đào lý
Vi sơn hà gia bảo.

Sơn Tây, ngày 8-3-2012

Lương Nam Xương

Bài dịch:

Thân tặng cô giáo Trần Thị Thanh Liêm nhân 8/3:

Trồng người trí tuệ mở mang
Phẩm danh nhà giáo vẻ vang vẹn mười
Vun đào tưới mận suốt đời
Để cho non nước đời đời rạng tươi.

Lương Nam Xương dịch

[TRẦN THỊ THANH LIÊM]

THƠ THÁI THUẬN - NGUYỄN HỮU THĂNG dịch

LỜI GIỚI THIỆU

Thái Thuận, tên chữ là Nghiã Hoà, tên hiệu Lục Khê, biệt hiệu Lữ Đường, là một danh nhân thời Lê, sinh năm 1440, đỗ tiến sĩ năm 1475. Ông quê ở làng Liễu Lâm, phủ Siêu Loại (nay là huyện Thuận Thành), tỉnh Bắc Ninh, nhưng có thời gian dài sống và làm việc ở đất Thăng Long, nên có thể coi ông là danh nhân Kinh Bắc, đồng thời là danh nhân Thăng Long. Ông từng làm quan ở Viện Nội các hơn 20 năm, rồi được bổ nhiệm Tham chính tỉnh Hải Dương, về sau với tài thơ nổi tiếng, ông được vua Lê Thánh Tông đặc cách giữ chức Phó Nguyên suý Hội Tao Đàn.
Thơ chữ Hán của Thái Thuận được người đời sau ca ngợi không hề thua kém thơ Đường của các nhà thơ cổ đại nổi tiếng Trung Quốc. Nhà thơ Quách Tấn từng nhận xét: "Thơ Lữ Đường đủ loại: Thơ cảnh, thơ tình, thơ vịnh sử, thơ vịnh vật, thơ hoài cổ, thơ tức sự... Loại nào cũng nhã trí tinh công. Về thơ cảnh, từ Lý Trần đến Trịnh Nguyễn, phẩm cũng như lượng, tôi chưa gặp nhà thơ nào có thể vượt qua Lữ Đường".
Tác phẩm còn lại đến nay của Thái Thuận là tập “Lữ Đường thi di cảo” gồm hơn 200 bài thơ do con trai là Thái Khác và học trò là Đỗ Chính sưu tầm, biên soạn.
Người dịch thơ Thái Thuận trong cuốn sách này là người cùng quê Thuận Thành, Bắc Ninh với Thái Thuận. Các bài thơ dịch lần này đã cố gắng giữ nghệ thuật thơ Đường luật vốn có, đặc biệt là thể loại thất ngôn bát cú (100% thơ thất ngôn bát cú đều dịch theo đúng thể thơ này), đồng thời sử dụng từ ngữ tiếng Việt gần gũi với ngôn ngữ quê hương Thái Thuận; phần dịch nghĩa và chú thích điển tích được biên dịch ngắn gọn, dễ hiểu.
Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc./.

Nhà xuất bản Văn học


Thanh Liêm xin trân trọng giới thiệu cùng quý vị độc giả một số thi phẩm dịch trong cuốn sách dịch thơ Tiến sỹ Thái Thuận của dịch giả Nguyễn Hữu Thăng - một thành viên rất tích cực của thi đàn chúng ta:

征妇吟

庭草成巢柳又丝
征夫何日是归期
半帘残月伤心夜
一枕啼鹃落泪时
塞北云长孤燕影
江南春尽老蛾眉
昨来几度 相思梦
曾到 君边知不知

CHINH PHỤ NGÂM

Đình thảo thành sào liễu hựu ty
Chinh phu hà nhật thị quy kỳ?
Bán liêm tàn nguyệt thương tâm dạ
Nhất chẩm đề quyên lạc lệ thì
Tái Bắc vân trường cô nhạn ảnh
Giang Nam xuân tận lão nga my
Sạ lai kỷ độ tương tư mộng
Tằng đáo quân biên tri bất tri

Dịch nghĩa:

KHÚC NGÂM NGƯỜI VỢ CÓ CHỒNG RA TRẬN

Cỏ nơi sân đã um tùm, liễu lại buông tơ
Ngày nào là ngày về của người đi chinh chiến?
Rèm vén nửa, trăng tàn, đó là đêm thương tâm
Một gối đơn, chim cuốc kêu, đó là lúc rơi nước mắt
Bên kia ải Bắc mây trải dài, bóng nhạn đơn côi
Bên này sông Nam xuân hết chân mày nhợt nhạt
Từ trước đến nay giấc mộng tương tư đã mấy lần
Thường đến bên chàng, chàng có biết hay không ?


Dịch thơ:

Cỏ dại đầy sân, liễu rủ tơ
Chàng đi chinh chiến đến bao giờ?
Trăng tàn, rèm vén, lòng sao tủi
Cuốc gọi, gối mình, lệ chẳng khô
Ải Bắc mây dày, chim nhạn lẻ
Sông Nam xuân hết, nét ngài thưa
Chàng ơi có biết bao thương nhớ
Đằng đẵng theo chàng mỗi giấc mơ.

Chú thích:
- Tái Bắc (phía bắc biên giới): Xưa chỉ vùng biên giới Trung Hoa giáp với xứ Hung Nô, nơi hay xảy ra chiến tranh.
- Giang Nam: Vùng đất nam sông Trường Giang, có nhiều cảnh đẹp.

*
* *

望夫山

化石山头几夕曛
伤心无路更逢君
天涯目断年年月
江上魂消幕幕云
清泪一斑花露滴
离情万种草烟分
湘妃若识 相思苦
不惜哀弦寄与闻



VỌNG PHU SƠN

Hóa thạch sơn đầu kỷ tịch huân
Thương tâm vô lộ cánh phùng quân
Thiên nhai mục đoạn niên niên nguyệt
Giang thượng hồn tiêu mộ mộ vân
Thanh lệ nhất ban hoa lộ trích
Ly tình vạn chủng thảo yên phân
Tương phi nhược thức tương tư khổ
Bất tích ai huyền ký dữ văn.


Dịch nghĩa:

NÚI VỌNG PHU

Đầu núi hóa đá đã bao nhiêu đêm ngày rồi
Đau lòng không còn đường gặp lại chàng lần nữa
Mỏi mắt nhìn trăng cuối chân trời năm này sang năm khác
Chiều chiều hồn tan theo đám mây trên sông
Sương đọng trên hoa như nước mắt trong vắt nhỏ từng giọt
Khói tỏa trên cỏ mang theo vạn mối tình ly biệt
Nàng Phi bên sông Tương nếu biết được nỗi khổ vì nhớ nhau
Chớ tiếc dây đàn buồn não nuột, xin gửi đến cùng nghe.

Dịch thơ:

Đêm ngày hóa đá đứng đầu non
Đau đáu chờ ai, mãi chẳng còn
Mắt mỏi nhìn trăng năm lại tháng
Hồn tan theo nước sớm rồi hôm
Sương rơi lệ khổ hoa sầu thảm
Khói tỏa tình đau cỏ tủi hờn
Nhắn gửi Tương Phi cùng tiếc nhớ
Cho nghe khúc nhạc trĩu u buồn

Chú thích:

- Tương phi: Nàng Phi bên sông Tương. Theo tích cổ: Vua Thuấn băng hà, hai bà vợ là Hoàng Vũ, Nữ Anh khóc ở sông Tương. Nước mắt lẫn máu rơi vào thân trúc hóa thành những chấm lốm đốm, gọi là ban ban trúc.