Về thơ Đường luật Ngũ độ thanh

[nguyenxuan]

THƠ ĐƯỜNG LUẬT NGŨ ĐỘ THANH

Lang thang trên mạng Nguyên Xuân được biết thêm về thơ Đương luật Ngũ độ thanh.
Luật riêng của thơ ĐL Ngũ độ thanh như sau:
1) Chỉ viết CHÍNH LUẬT không viết THỨ LUẬT
2) Hai chữ liền kề luôn khác dấu nhau
- Trong mỗi câu (7 chữ) phải chứa ít nhất 5 dấu thanh. Những thanh trắc (sắc, hỏi, ngã, nặng) không được lặp lại dấu.
- Những thanh bằng liền kề nhau không lặp lại dấu.
1 câu thơ thất ngôn bát cú có 4 thanh bằng 3 thanh trắc hoặc 4 trắc 3 bằng, trong đó:
+ 1 câu thất ngôn bát cú 4 thanh bằng 3 thanh trắc: thì 2 thanh bằng có cùng dấu (không dấu hoặc dấu huyền) không được đứng liền kề nhau, 3 thanh trắc thì tùy nghi mà sắp xếp Sắc – Hỏi – Ngã – Nặng sao cho phù hợp với câu thơ.
+ 1 câu thất ngôn bát cú 4 thanh trắc 3 thanh bằng: thì câu thơ đó phải đầy đủ 4 thanh Sắc – Hỏi – Ngã – Nặng, 3 thanh bằng thì 2 thanh Không hoặc thanh Huyền không được đứng liền kề nhau.

Tóm lại là Ngũ độ thanh đặc biệt chú trọng đảo thanh trong từng câu thơ.

Ưu khuyết của thơ ĐL Ngũ độ thanh:
Ưu:
- Tính nhạc bài thơ tăng lên nhiều; câu thơ du dương, mượt mà hơn.
- Bài thơ viết theo lối NĐT thì cũng tránh được phần nào một số lỗi-bệnh; nhất là tránh triệt để lỗi điệp thanh, khổ độc.
Khuyết:
- Những từ láy, từ ghép có 2 chữ cùng dấu thanh không thể dùng được trong NĐT, thiếu đi một lượng lớn từ ngữ Việt không được dùng đến.
- Việc chọn lựa từ ngữ cho thơ cũng trở nên khắt khe hơn vì phải né tránh cho khỏi trùng thanh, vì vậy phải công phu hơn mất nhiều thời gian hơn để làm bài thơ NĐT. Khi làm thơ Ngũ Độ Thanh mọi người đôi khi rất nản chí vì phải gò ép và mất thời gian vì phải vận dụng rất nhiều từ ngữ để sắp xếp làm sao có ít nhất 1 câu có 5 dấu thanh.

Ví dụ

Hòn Vọng Phu
(Bài họa)

Mãi nguyện không còn khắc khoải đông
Ngàn thu lặng lẽ nhớ thương chồng
Sương dầm lạnh lẽo đau lòng đá
Bão nổi âm thầm buốt dạ sông
Nuốt mặn bồng con lầm lũi trải
Ôm sầu tựa núi thẫn thờ trông
Dù cho ngọn lửa luôn nồng cháy
Vạn thuở trường chinh lỡ phím đồng.

Nguyên Xuân
11/6/2013

Kính chúc các thi hữu vui nhiều và có hứng khởi với thơ Đường luật Ngũ độ thanh